โปรแกรมส่งเสริมการปรับตัวสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รักษาด้วยวิธีการล้างไตทางช่องท้อง

Abstract

การล้างไตทางช่องท้องเป็นสิ่งเร้าตรงที่ส่งผลต่อผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายการวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่ม วัดก่อนและหลังการทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการปรับตัวสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่รักษาด้วยวิธีการล้างไตทางช่องท้อง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยรายใหม่ อายุระหว่าง 30-80 ปีที่ล้างไตทางหน้าท้อง ที่ศูนย์ล้างไตทางช่องท้อง โรงพยาบาลบ้านแพ้ว สาขาพร้อมมิตร กรุงเทพมหานคร  เลือกตัวอย่างที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์การคัดเข้า และสุ่มเข้ารับการทดลอง จำนวนตัวอย่างทั้งหมด 37คน เป็นกลุ่มทดลอง 15 คนและกลุ่มเปรียบเทียบ  22 คน ระยะเวลาในการศึกษาตั้งแต่เมษายน ถึง ธันวาคม 2557รวม 9 เดือน กลุ่มทดลองได้รับกิจกรรมการพยาบาลที่ส่งเสริมการปรับตัวตามแนวคิดทฤษฎีของ Roy ทั้งหมด 6 ครั้ง ประเมินผลลัพธ์ที่พฤติกรรมการปรับตัวด้านร่างกาย ด้านอัตตมโนทัศน์ ด้านบทบาทหน้าที่ของผู้ป่วย และด้านพึ่งพาระหว่างกัน ด้วยการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Wilcox signed-ranks test, Mann Whitney-U test และ Chi square test

            ผลการศึกษาพบว่าหลังได้รับโปรแกรมส่งเสริมการปรับตัว กลุ่มทดลองมีการปรับตัวทางด้านร่างกาย การปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่ของผู้ป่วย  การปรับตัวด้านพึ่งพา สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ยกเว้นการปรับตัวทางด้านอัตมโนทัศน์ที่ไม่มีการเปลี่ยนแปลง และกลุ่มทดลองมีการเปลี่ยนแปลงของการปรับตัวด้านบทบาทหน้าที่ของผู้ป่วย การปรับตัวด้านพึ่งพาดีกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05)

            จากผลการศึกษาเสนอแนะว่าโปรแกรมส่งเสริมการปรับตัวที่ประยุกต์ทฤษฎีการปรับตัวของ Roy สามารถประยุกต์ใช้ในการพยาบาลเพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายสามารถปรับตัวต่อการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องได้

A PROGRAM ENHANCING ADAPTATION OF PATIENTS WITH END STAGE RENAL DISEASE AND TREATEMENT BY CONTINUOUS AMBULATORY PERITONEAL DIALYSIS

Peritoneal dialysis is a vital stimulus of patients with end stage renal disease. This quasi-experimental research with two group, pre-post-test design aimed to examine the effects of a program enhancing adaptation for end stage renal disease patients through continuous ambulatory peritoneal dialysis. Subjects were new patients 30-80 years old who were  treated with continuous ambulatory peritoneal dialysis at the Dialysis Center, Banphaeo Hospital. The participants were randomly selected according to inclusion criteria; there were 15 in the experimental group and 22 in the comparison group. The study included 6 nursing activities based on Roy’s Adaptation Model. Nursing outcomes were evaluated by considering four modes of patient’s adaptation behaviors: physical, self-concept, patients’ roles, and interdependency. Data was collected by interview and analyzed by Wilcoxon signed-ranks test,Mann Whitney-U test, and Chi –Square.

After the intervention, the experimental group had statistically, significantly higher adaptive behavior in physical, patients’ roles, and interdependence modesat p<.05. On the other hand, self-concept was not significantly changed. The experimental group hadstatistically significant higher patients’ roles and interdependence than the comparison group (p<.05).

Research findings suggest that this nursing program that applied Roy’s adaptation model canbe usedtohelp patients with end stage renal disease to adapt well when treated by continuous ambulatory peritoneal dialysis