ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ของผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด

บทคัดย่อ

             ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดเพิ่มสูงขึ้นหากสูบบุหรี่ร่วมด้วย การวิจัยกึ่งทดลองแบบวัดผลก่อนการทดลอง หลังการทดลองและระยะติดตามผลนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตนต่อพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง ในจังหวัดมหาสารคาม คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) มีระยะเวลาศึกษารวมทั้งสิ้น 8 สัปดาห์ เมื่อสิ้นสุดการศึกษา มีจำนวนกลุ่มทดลอง 24 ราย และกลุ่มเปรียบเทียบ 26 ราย กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมสร้างเสริมสมรรถนะแห่งตน ซึ่งประกอบไปด้วยกิจกรรมกลุ่มให้ความรู้และเรียนรู้จากตัวแบบ ให้คำปรึกษารายบุคคล ติดตามทางโทรศัพท์ กลุ่มเปรียบเทียบได้รับการดูแลตามปกติ เก็บข้อมูลโดยการตอบแบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นและวัดระดับคาร์บอนมอนนอกไซด์ในลมหายใจออก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติการทดสอบค่าที วิเคราะห์ความแปรปรวนแบบวัดซ้ำ

            ผลการวิจัยพบว่าภายหลังการทดลองคะแนนเฉลี่ยความคาดหวังในผลลัพธ์ของการเลิกบุหรี่ การรับรู้สมรรถนะแห่งตน และพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ ของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ (p-value < 0.05) ระดับคาร์บอนมอนนอกไซด์ในลมหายใจออกของกลุ่มทดลองลดลงเมื่อเทียบกับก่อนการทดลอง (p-value < 0.05) จากการศึกษานี้ สรุปว่าโปรแกรมสามารถช่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ได้ การศึกษาครั้งต่อไปควรมีการจัดโปรแกรมกระตุ้นช่วยเลิกบุหรี่อย่างต่อเนื่อง เพื่อคงไว้ซึ่งพฤติกรรมการเลิกบุหรี่ระยะยาว