ผลของโปรแกรมการจัดการรายกรณีและการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวาน ที่มีโรคร่วมที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและผลลัพธ์ทางคลินิก

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่มีโรคร่วมที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ มีโอกาสเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการจัดการรายกรณีและการมีส่วนร่วมของครอบครัวในการดูแลผู้สูงอายุโรคเบาหวาน ที่มีโรคร่วม ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและผลลัพธ์ทางคลินิก กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุโรคเบาหวานที่มีโรคร่วมที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้และผู้ดูแล จำนวน 52 คู่ แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 26 คู่ และกลุ่มควบคุม 26 คู่ โดยวิธีการจับคู่ตามคุณลักษณะที่กำหนด เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มี 2 ส่วน คือ 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ โปรแกรมการจัดการรายกรณีและการมีส่วนร่วมของครอบครัว และ 2) เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย (1) แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป (2) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ (3) แบบบันทึกผลลัพธ์ทางคลินิก ประกอบด้วย ค่าน้ำตาลสะสมในเลือด ค่าความดันโลหิต และค่าไขมันในเลือด วิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา t-test และ mann-whitney u test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .05
ผลการวิจัยพบว่า หลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพสูงกว่าก่อน การทดลอง (p<.001) และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ค่าน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c) ค่าความดันโลหิตตัวบน ค่าความดันโลหิตตัวล่าง ค่าไขมันในเลือดชนิดคอเลสเตอรอลรวมและชนิดแอลดีแอลลดลง กว่าก่อนการทดลอง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001; p<0.05; p<0.05; p<0.001 และ p<0.001 ตามลำดับ) และลดลงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01; p<0.01; p<0.05; p<0.05 และ p<0.001 ตามลำดับ)
ผลการวิจัยพบว่า โปรแกรมการจัดการรายกรณีและการมีส่วนร่วมของครอบครัวสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของผู้สูงอายุโรคเบาหวาน ส่งผลให้มีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ ทำให้ระดับน้ำตาลสะสมในเลือดลดลงและสามารถควบคุมโรคร่วม เช่น ความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดลดลงอยู่ในเกณฑ์ปกติได้