ผลของโปรแกรมการฝึกอบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้นและการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน ต่อความรู้ ทัศนคติ ทักษะการปฏิบัติ และความพึงพอใจของทหาร ณ กรมทหารราบแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • สุขุมาล หอมวิเศษวงศา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ชนิกา วรสิษฐ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • อรวี ช่างเรือง คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ดลวิวัฒน์ แสนโสม คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • มะลิวรรณ ศิลารัตน์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • วาสนา รวยสูงเนิน คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • บุษบา สมใจวงษ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ณิชาภัตร พุฒิคามิน คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ปาริชาติ วงศ์ก้อม คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • วิภาวดี โพธิโสภา คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • จีรวรรณ เอกอุ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • สุพันธ์ อุ่นใจ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • พิเชษฐ เรืองสุขสุด คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ชัจคเณค์ แพรขาว คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • นงลักษณ์ เมธากาญจนศักดิ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • ก้องหล้า แสนพันธุ์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

การช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน, การปฐมพยาบาลเบื้องต้นทหาร, ภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ, โปรแกรมการฝึกอบรม

บทคัดย่อ

การฝึกภาคสนามของทหารมีความเสี่ยงสูงต่อการได้รับบาดเจ็บหรืออันตรายต่อชีวิต การฝึกปฐมพยาบาลเบื้องต้นและช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานจึงจำเป็น เพื่อเพิ่มความสามารถในการช่วยเหลือตนเองและผู้อื่นในสถานการณ์ฉุกเฉิน
บทความนี้นำเสนอผลของการวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการฝึกอบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้นและการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานต่อความรู้ ทัศนคติ ทักษะ การปฏิบัติ และความพึงพอใจ โดยประยุกต์ใช้ theory and practice เป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา กลุ่มตัวอย่างเป็นทหารกรมทหารราบแห่งหนึ่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย จำนวน 121 คน เครื่องมือที่ใช้ ในการวิจัยมี 2 ส่วน ได้แก่ 1) เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง ประกอบด้วย หุ่นปฏิบัติช่วยฟื้นคืนชีพ และเครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติ และ 2) เครื่องมือที่ใช้การเก็บรวบรวมข้อมูล ประกอบด้วย 5 ส่วน ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินความรู้ แบบประเมินทัศนคติ แบบประเมินทักษะการปฏิบัติการปฐมพยาบาลเบื้องต้น และการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน และแบบสอบถามความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูล โดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและ การทดสอบทีแบบจับคู่ (paired t-test)
ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรมการฝึกอบรม กลุ่มตัวอย่างมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ โดยรวม (p<.001) และค่าเฉลี่ยคะแนนทัศนคติ (p<.001) เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ เมื่อเทียบกับก่อนเข้าร่วมโปรแกรมการฝึกอบรม ด้านทักษะการปฐมพยาบาลและการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐานถูกต้องมากกว่า ร้อยละ 80 (ร้อยละ 94.85-100) และมีคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจต่อการฝึกอบรมในภาพรวมอยู่ใน ระดับมากที่สุด (M=4.86, SD=.34) ตามลำดับ
ผลการวิจัยสรุปได้ว่า โปรแกรมการฝึกอบรมการปฐมพยาบาลและการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน สามารถเพิ่มความรู้ ทัศนคติ ทักษะการปฏิบัติ และสร้างความพึงพอใจให้แก่ทหาร ณ กรมทหารราบได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้น ในอนาคตจึงควรมีการศึกษาในกลุ่มประชากรอื่น ๆ เพิ่มมากขึ้น เพื่อให้เห็นผลการศึกษาที่ชัดเจน และเป็น การพัฒนาความรู้และทักษะการปฏิบัติอย่างต่อเนื่องและครอบคลุม

เอกสารอ้างอิง

American Heart Association. 2005 International consensus on cardiopulmonary resuscitation and emergency cardiovascular care science with treatment recommendations. Part 4: adult basic life support [Internet]. Dallas: American Heart Association; 2005 [updated 2025; cited 2023 Oct 4]. Available from: https://www.ahajournals.org/doi/epub/10.1161/CIRCULATIONAHA.105.166553

American Heart Association. Highlights of the 2020 American heart association guidelines for cardiopulmonary resuscitation (CPR) and emergency cardiovascular care (ECC) [Internet]. Dallas: American Heart Association; 2020 [updated 2025; cited 2023 Feb 20]. Available from: https://cpr.heart.org/-/media/cpr-files/cpr-guidelines-files/highlights/hghlghts_2020_ecc_guidelines_english.pdf

Munot S, Rugel EJ, Bray J, Redfern J, Yang G, Ngo L, et al. Examining training and attitudes to basic life support in multi-ethnic communities residing in New South Wales, Australia: a mixed-methods investigation. BMJ Open 2023;13(7):e073481.

Al Gharsan M, Alarfaj I. Knowledge and practice of secondary school teachers about first aid. J Family Med Prim Care 2019;8(5):1587-93.

National Institute for Emergency Medicine. Basic resuscitation for the public [internet]. Bangkok: National Institute for Emergency Medicine; 2020 [cited 2024 Jan 23]. Available from: http://www.niems.go.th/th/Upload/File/255608011621344898_y74

x26EoCE6JYUlg.pdf

Muenboonme W. Effect of an integrated program for disaster management and mass casualty incident on capacity of enlisted soldiers: a case study of the 21st military circle in Nakhon Ratchasima [Master’s thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2020. (in Thai)

Krairojananant N. Emergency care according to pre-hospital trauma life support (PHTLS): prehospital assessment & care. In: proceedings of the academic conference on out-of-hospital patient care for advanced emergency medical technicians; Sirindhorn College of Public Health, Khon Kaen Province; 2020. (in Thai)

Jarvis P. The theory and practice of teaching. 2nd ed. London: Routledge; 2006. p.30-45.

Methakanjanasak N, Surit P, Ruaisungnoen W, Saesom D, Somjaivong B, Silarat M, et al. Effects of the workshop training on knowledge, attitudes, and skills of basic first-aid among working-age people. Journal of Nursing Science & Health 2021;44(3):58–70. (in Thai)

Chaisongmuang P, Pearkao C. Effects of first aid to sudden cardiac arrest program for high-school students in northeast Thailand. Nursing Journal of the Ministry of Public 2018;28(2):118-32. (in Thai)

Rojanaprasert P, Thohinung U. Effects of an emergency first aid knowledge and skills programs on youth in case of tourist emergency in the flower village of klong 15, Nakhon Nayok Province. Thai Red Cross Nursing Journal 2023;16(1):176-89. (in Thai)

Thongpo P, Udomchaikul K. Effects of a cardiopulmonary resuscitation training program on knowledge, perceived self-efficacy in cardiopulmonary resuscitation, and chest compression performance among nursing students. Ramathibodi Nursing Journal 2020; 26(1):107-21. (in Thai)

Chanchang J. Integrated teaching and learning management for the development of higher order thinking skills: learning to practice. Journal of Education Studies 2020; 48(3):78-89. (in Thai)

Nathaphan S. Probability and statistics. Revised ed. Bangkok: SE-Education Public Company; 2013. p.12-3.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-09-29

รูปแบบการอ้างอิง

1.
หอมวิเศษวงศา ส, วรสิษฐ ช, ช่างเรือง อ, แสนโสม ด, ศิลารัตน์ ม, รวยสูงเนิน ว, สมใจวงษ์ บ, พุฒิคามิน ณ, วงศ์ก้อม ป, โพธิโสภา ว, เอกอุ จ, อุ่นใจ ส, เรืองสุขสุด พ, แพรขาว ช, เมธากาญจนศักดิ์ น, แสนพันธุ์ ก. ผลของโปรแกรมการฝึกอบรมการปฐมพยาบาลเบื้องต้นและการช่วยฟื้นคืนชีพขั้นพื้นฐาน ต่อความรู้ ทัศนคติ ทักษะการปฏิบัติ และความพึงพอใจของทหาร ณ กรมทหารราบแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. J Nurs Sci Health [อินเทอร์เน็ต]. 29 กันยายน 2025 [อ้างถึง 29 ธันวาคม 2025];48(3):44-5. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/nah/article/view/277477

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย