พิมพ์เขียวรูปแบบการพยาบาลครอบครัวส่วนขยายเพื่อเพิ่มความสามารถของผู้ดูแลผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงที่บ้านจากโรงพยาบาลสู่ชุมชน: การสังเคราะห์นวัตกรรมเชิงระบบจากข้อมูลวิจัยต่อเนื่อง
คำสำคัญ:
การพัฒนาความสามารถ, นวัตกรรมเชิงระบบ, ผู้ดูแลในครอบครัว, ผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพา, รูปแบบการพยาบาลสุขภาพครอบครัว มข.ส่วนขยายบทคัดย่อ
ความสำคัญ: ผู้ป่วยติดบ้านติดเตียงจากโรคเรื้อรังถือเป็นความท้าทายด้านสุขภาพระดับโลกที่สำคัญ การดูแลผู้ป่วยที่ต้องพึ่งพาอย่างมีประสิทธิภาพหลังจำหน่ายจากโรงพยาบาลจึงจำเป็นต้องมีการเตรียม ความพร้อมและเสริมพลังผู้ดูแลในครอบครัว บทความนี้นำเสนอผลการสังเคราะห์พิมพ์เขียวรูปแบบ การพยาบาลสุขภาพครอบครัว มข. ส่วนขยาย โดยเน้นการพัฒนาความสามารถของผู้ดูแลผู้ป่วยติดบ้าน ติดเตียงในกระบวนการดูแลต่อเนื่อง ทั้งที่โรงพยาบาลและในชุมชน
วิธีการวิจัย: เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพจากผู้ป่วย ผู้ดูแล บุคลากรสุขภาพ และผู้นำชุมชน เดือนกรกฎาคม-ธันวาคม 2566 และศึกษากรณีศึกษาผู้ป่วยติดเตียงในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เดือนกรกฎาคม 2564-ธันวาคม 2565
ผลการวิจัย: พิมพ์เขียวรูปแบบที่สังเคราะห์นี้ ประกอบด้วย กลยุทธ์ 3 เสาหลัก ได้แก่ 1) การประเมินปัญหาและความต้องการของผู้ป่วยและผู้ดูแล 2) การคัดสรรผู้ดูแลที่เหมาะสมในครอบครัวตามความสามารถและความพร้อม 3) การฝึกอบรมและสาธิตวิธีดูแลผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง พร้อมคู่มือความรู้ที่เข้าใจง่าย เพื่อเสริมสร้างทักษะที่จำเป็นให้กับผู้ดูแล กลยุทธ์ดังกล่าวสามารถนำไปใช้ในหน่วยบริการสุขภาพ เพื่อเตรียมผู้ดูแลก่อนส่งต่อผู้ป่วยกลับสู่ครอบครัวในชุมชน แนวทางนี้ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างครอบครัว ชุมชน และ ผู้ให้บริการด้านสุขภาพ พร้อมทั้งใช้ประโยชน์จากทุนทางสังคมเพื่อการดูแลที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
สรุป: พิมพ์เขียวรูปแบบการพยาบาลสุขภาพครอบครัว มข. ส่วนขยายนี้ จะช่วยยกระดับการดูแลผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง ผ่านการพัฒนาศักยภาพผู้ดูแลในครอบครัวและสร้างความเชื่อมโยงระหว่างโรงพยาบาล ชุมชน และครอบครัว รูปแบบนี้สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในบริบทอื่น ๆ ได้อย่างกว้างขวาง เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัวในวงกว้างมากขึ้น
References
Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME). Global burden of disease 2021 (GBD 2021) results [Internet]. Seattle: University of Washington; 2021 [updated 2024; cited 2025 Feb 2]. Available from: https://vizhub.healthdata.org/gbd-results/
Wangler J, Jansky M. Prerequisites for providing effective support to family caregivers within the primary care setting-results of a study series in Germany. BMC Fam Pract 2021;22(1):252.
Ahmad Zubaidi ZS, Ariffin F, Teoh Cy Oun C, Katiman D. Caregiver burden among informal caregivers in the largest specialized palliative care unit in Malaysia: a cross-sectional study. BMC Palliat Care 2020;19:186.
Lobo EH, Frølich A, Abdelrazek M, Rasmussen LJ, Grundy J, Livingston PM, et al. Information, involvement, self-care and support-the needs of caregivers of people with stroke: a grounded theory approach. PLoS One 2023;18(1):e0281198.
Utaisang A, Cheumnok W, Pomsakha N, Sakongnakhon N, Junsevg K, Dumrongpakapakorn P. Bedridden patients care through family caregiving and community-based model in new normal. J Royal Thai Army Nurses [internet]. 2023 Dec 10 [cited 2025 Feb 19];24(3):415-23. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JRTAN/article/view/264504 (in Thai)
Peachpunpisal C, Intarakamhang U, Sombatwattana P. Environmental health literacy: applying to practice via caregivers for bedridden patients. Journal of Phrapokklao Nursing College, Chanthaburi 2021;32(1):291–302. (in Thai)
Wray CM, Jones CD. Bridging the know-do gap in hospital care transitions. JAMA Intern Med 2023;183(5):424-5.
Rusch SC. Continuity of care: from hospital unit into home. Nurs Manage 1986 Dec;17(12):38-41.
Yang X, Li X, Jiang S, Yu X. Effects of telemedicine on informal caregivers of patients in palliative care: systematic review and meta-analysis. JMIR Mhealth Uhealth 2024;12:e54244.
Bekdemir A, Ilhan N. Predictors of caregiver burden in caregivers of bedridden patients. J Nurs Res 2019;27(3):e24.
Burgdorf JG, Wolff JL, Chase JA, Arbaje AI. Barriers and facilitators to family caregiver training during home health care: a multisite qualitative analysis. J Am Geriatr Soc 2022;70(5):1325-35.
Kim Y, Carver CS, Ting A. Family caregivers' unmet needs in long-term cancer survivorship. Semin Oncol Nurs 2019;35(4):380-3.
Longo UG, Matarese M, Arcangeli V, Alciati V, Candela V, Facchinetti G, et al. Family caregiver strain and challenges when caring for orthopedic patients: a systematic review. J Clin Med 2020;9(5):1497.
Schulz R, Sherwood PR. Physical and mental health effects of family caregiving. Am J Nurs 2008;108(9 Suppl):23-7.
Fox A, Sharp J, Fruhauf C. Exploring the association between family dynamics and preraredness for family caregiving at the end of life. Innov Aging 2022;6(Suppl 1):101.
Kayaalp A, Page KJ, Rospenda KM. Caregiver burden, work-family conflict, family-work conflict, and mental health of caregivers: a mediational longitudinal study. Work Stress 2021;35(3):217-40.
Tasseron-Dries PEM, Smaling HJA, Nakanishi M, Achterberg WP, van der Steen JT. What are best practices for involving family caregivers in interventions aimed at responsive behaviour stemming from unmet needs of people with dementia in nursing homes: a scoping review. BMJ Open 2023;13(12):e071804.
Chen Q, Zhang H, Yuan S, Liu W, Lyu T. Perceived training needs of the informal caregivers of older adults: a cross-sectional study. Healthcare (Basel) 2024;12(23):2369.
Hu C, Kung S, Rummans TA, Clark MM, Lapid MI. Reducing caregiver stress with internet-based interventions: a systematic review of open-label and randomized controlled trials. J Am Med Inf Assoc 2015;22(e1):e194–209.
Jongudomkarn D, Macduff C. Development of a family nursing model for prevention of cancer and other noncommunicable diseases through an appreciative inquiry. Asian Pacific journal of cancer prevention 2014;15(23):10367-74.
Jongudomkarn D, Chantawong N, Ratchachai L, Thumkaew W, Buakhao W. Construct validity of the Khon Kaen university family health needs and problems assessment tool (KKU FHeNPAT): case studies of the informal sector families in Isan. Journal of Nursing Science and Health 2010;33(1):22-32. (in Thai)
Jongudomkarn D, Klangsang K, Prapannpong P, Kotchompoo N, Jamsaeng S, Srikongphan S, et al. Reducing alcohol consumption in the community: application of family health nursing concepts in participatory research. Journal of Nursing Science and Health 2010;33(4):38-41. (in Thai)
Jongudomkarn D, Poonthong S, Pongsiri K, Newalisant P, Singhawara P, Chanchom K, et al. The experiences of practice according to the KKU family health nursing model for reducing alcohol drinking problems in communities: a qualitative study of the family health leaders. Journal of Nursing Science and Health 2013;36(3):81-94. (in Thai)
Jongudomkarn D, Baokhamphai Y, Chumphain C, Diowtrakool A, Panamhom M, Pheangkes S. Results of knowledge translation into action: application of the Khon Kaen university family health nursing model toward knowledge, attitudes in practices for prevention, caring, and rehabilitation of stroke. Journal of Nursing Science and Health 2013;36(2):9-24. (in Thai)
Jongudomkarn D, Prungkhamma P, Kaewprom Y, Khomkham S, Kensila U. The construct validity of Khon Kaen university family quality of life scale: an exploratory factor analysis. Journal of Nursing Science and Health 2011;34(1):38-49. (in Thai)
Jongudomkarn D, Chantawong N, Ratchachai L, Thumkaew W, Buakhao W. Structural Chatjuntek R, et al. Development of village health volunteers’ knowledge and skills in caring for diabetes patient and their families at Koksung sub–district, Nongki district, Buriram. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2018;21(1):65-72. (in Thai)
Suwarno, Jongudomkarn D. Effect of a training program on the Use of the Khon Kaen University family health assessment tool on nurses’ perception in primary health service units in Bantul, Yogyakarta, Indonesia. Journal of nursing and health care. 2016;34(3):104-9. (in Thai)
World Health Organization. Family health nursing: context, conceptual framework and competencies. Geneva: WHO;2000.
Mooljunda T, Jongudomkarn D. Competency development as to perception of healthcare personnel in sub-district health promotion hospital, amphur Pathum Ratchwongsa, Amnat Charoen province in using the Khon Kaen university family health assessment tool. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2018;21(2):88-101. (in Thai)
Sombathom W, Jongudomkarn D. Development of the abilities of registered nurses to use the KKU family health assessment tool in a health care services: the inpatient department, Ban Khwao hospital, Ban Khwao district, Chaiyaphum province. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2018;21(1):113-22. (in Thai)
Wongpatimaporn W, Jongudomkarn D. Development of nurse competency in using the Khonkaen university family health assessment in the emergency department: a case study of stroke patients and families, Khonsawan Hospital, Khonsawan District, Chaiyaphum Province. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2017;20(3):207-20. (in Thai)
Theelak S, Jongudomkarn D. Development of health personnel capacity in using the khon kaen university family health assessment: a case study at sub-district health Promoting Hospital, Waeng Yai District Health Office, Khon Kaen Province.
Journal of Sakon Nakhon Hospital 2017;20(1):33-43. (in Thai)
Krachangchit Y, Jongudomkarn D. Development of knowledge and skills of village health volunteers in caring for hypertension patients and their families in the community, Donmon Sub-district, Satuek District, Buriram Province. Journal of Sakon Nakhon Hospital 2017;20(1):54-67. (in Thai)
Denzin NK, Lincoln YS. The SAGE handbook of qualitative research. 4th ed. Thousand Oaks, CA: Sage;2011.
Dewar B, Mackay R. Appreciating and developing compassionate care in an acute hospital setting caring for older people. Int J Older People Nurs 2010;5:299-308.
Umar U, Purwanto M, Al Firdaus M. Research and development: as the primary alternative to educational research design frameworks. Journal of English Language and Literature [Internet]. 2023 Mar 2 [cited 2024 Oct 7];8(01):73-2. Available from: https://journal.stibaiec-jakarta.ac.id/ojs/index.php/jell/article/view/172
Cho J, Trent A. Validity in qualitative research. Qualitative Research 2006;6:319-40.
Bryman A. Social research methods. Oxford: Oxford University Press;2001.
Raksuthi S. Phaya (Isan). Bangkok: Thanawatch Karnpim; 2010. (in Thai)
Panpanit L, Jongudomkarn D, Doungmungkorn A, Boontoch K. Neelasmith S, Manorat M, et al. Implementing a care model for bedridden stroke survivors: a qualitative
study in Northeastern Thailand. Patient Preference and Adherence 2025:19;345–58.
Mamom J, Daovisan H. Listening to caregivers’ voices: the informal family caregiver burden of caring for chronically ill bedridden elderly patients. Int J Environ Res Public Health 2022;19(1):567.
Haley WE, Roth DL, Hovater M, Clay OJ. Long-term impact of stroke on family caregiver well-being: a population-based case-control study. Neurol 2015;84(13):1323-9.
Katsarou A, Intas G, Pierrakos G. Investigating the needs of caregivers of patients suffering from chronic diseases: a mixed-method study. Indian J Palliat Care 2023;29(3):285-91.
Schulz R, Eden J. Families caring for an aging America. Washington, DC: National Academies Press; 2016.
Adelman RD, Tmanova LL, Delgado D, Dion S, Lachs MS. Caregiver burden: a clinical review. JAMA 2014;311(10):1052-9.
Huang HL, Liao YT, Kung PC, Shyu YIL, Hsu WC, Hsu JL. Caregiving management needs and predictors for family caregivers of persons with dementia: a cross-sectional study. BMC Geriatrics 2024;24(1):724.
Gasperini G, Renzi E, Longobucco Y, Cianciulli A, Rosso A, Marzuillo C, et al. State of the art on family and community health nursing international theories, Models and frameworks: a scoping review. Healthcare (Basel, Switzerland) 2023;11(18):2578.
Sasso L, Passarelli M, Manganello F, Alvino S, Dagnino FM, Mazzarino B, et al. Development of a European curriculum for family and community nurses. NY: SpringerLink; 2021.
National Health Security Office. Press release on the “warm community nursing clinic” establishing to serve as a primary healthcare service unit [Internet]. Nontaburi: National Health Security Office;2023 [updated 2023 May 28; cited 2024 Feb 15]. Available from: https://www.nhso.go.th/news/4022 (in Thai)
Thailand Nursing and Midwifery Council. Press release on the “warm community nursing clinic” in collaboration with NHSO establishing to serve as a primary healthcare unit [Internet]. Nontaburi: Thailand Nursing and Midwifery Council;2023 [updated 2023 May 28; cited 2024 Feb 16]. Available from: https://www.tnmc.or.th/news/407 (in Thai)
Lakanmaa RL, Suominen T, Perttilä J, Puukka P, Leino-Kilpi H. Competence requirements in intensive and critical care nursing-still in need of definition? A delphi study. Intensive & critical care nursing 2012;28(6):329-36.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในการเผยแพร่ผลงานที่ตีพิมพ์ห้ามผู้ใดนำบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพไปเผยแพร่ในลักษณะต่าง ๆ ดังนี้ การนำบทความไปเผยแพร่ออนไลน์ การถ่ายเอกสารบทความเพื่อกิจกรรมที่ไม่ใช่การเรียนการสอน การส่งบทความไปตีพิมพ์เผยแพร่ที่อื่น ยกเว้นเสียแต่ได้รับอนุญาตจากวารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ
