ผลลัพธ์การดูแลเพื่อป้องกันเยื่อบุช่องท้องอักเสบในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง โดยใช้แนวคิดการจัดการรายกรณี

ผู้แต่ง

  • กรรณิกา ชาธรรม โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • สุวรรณี วิษณุโยธิน โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • พูลสุข ศิริพูล นักวิชาการอิสระ
  • ทีนัสชา เชิงหอม โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • นุจรินทร์ หนูพร โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

การจัดการรายกรณี , การล้างไตทางช่องท้อง , ผู้ป่วยเด็กไตวายระยะสุดท้าย , เยื่อบุช่องท้องอักเสบ

บทคัดย่อ

เยื่อบุช่องท้องอักเสบเป็นภาวะแทรกซ้อนสำคัญที่พบบ่อยในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง ทีมสหสาขาวิชาชีพที่ดูแลเด็กโรคไต จึงได้พัฒนาแนวทางการดูแลเพื่อป้องกันเยื่อบุช่องท้องอักเสบในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้องขึ้น ในปี พ.ศ. 2564 โดยใช้แนวคิดการจัดการรายกรณี โดยมีพยาบาลผู้จัดการรายกรณี ซึ่งเป็นผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงจัดการดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างต่อเนื่อง มีการพัฒนาและปรับปรุงกระบวนการดูแลผ่านแอปพลิเคชันไลน์ ซึ่งได้แก่การสื่อสาร การสอนแนะนำ การให้คำปรึกษา การเสริมพลัง และการช่วยเหลือจัดการดูแลแก้ไขปัญหาเพื่อป้องกันเยื่อบุช่องท้องอักเสบ

การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ย้อนหลังนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลลัพธ์การดูแล เพื่อป้องกันเยื่อบุช่องท้องอักเสบในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง โดยใช้แนวคิดการจัดการรายกรณี เป็นการศึกษาย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยระบบสารสนเทศโรงพยาบาล บันทึกข้อมูลการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบและบันทึกการประเมินความรู้และทักษะของผู้ดูแลผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง กลุ่มตัวอย่าง คือ เวชระเบียนของผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้องที่ได้รับการดูแลจากหน่วยไตกุมารเวชศาสตร์ ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2563-31 ธันวาคม พ.ศ. 2563 จำนวน 20 ราย และระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2564 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2564 จำนวน 22 ราย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบอัตราการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบ โดยใช้ chi-square test  

ผลการวิจัย พบว่าอัตราการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบ ในปี พ.ศ. 2564 เป็น 0.11 ครั้ง/ราย/ปี ซึ่งลดลงจากปี พ.ศ. 2563 ที่มีอัตราการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบ 0.67 ครั้ง/ราย/ปี โดยอัตราการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value<0.05) และผลการประเมินความรู้และทักษะการปฏิบัติของผู้ดูแลผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง พบว่าระดับความรู้และทักษะอยู่ในระดับมาก (ร้อยละ 100) โดยค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้ เท่ากับ 18.31 คะแนน (SD=1.25) และค่าเฉลี่ยคะแนนทักษะ เท่ากับ 22.27 คะแนน (SD=1.93)

แนวทางการดูแลเพื่อป้องกันเยื่อบุช่องท้องอักเสบในผู้ป่วยเด็กที่ได้รับการล้างไตทางช่องท้อง โดยมีพยาบาลผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงเป็นผู้จัดการรายกรณีร่วมกับทีมสหสาขา จัดการดูแลต่อเนื่องที่เหมาะสม กับผู้ป่วยแต่ละรายทำให้ลดอัตราการเกิดเยื่อบุช่องท้องอักเสบได้และมีผลลัพธ์การดูแลที่ดีขึ้น

References

Ling CW, Sud K, Peterson G, Fethney J, Van C, Patel R, et al. Characteristics and outcomes of hospital-acquired and community-acquired peritonitis in patients on peritoneal dialysis: A retrospective cohort study. J Nephrol 2023;36(7):1877–88. doi: 10.1007/s40620-023-01597-w. Epub 2023 Mar 13. PMID: 36913080; PMCID: PMC10543707.

Alangari R, Alzaben S, Alsmail H, Almokali K, Alotibi R, Othman F, et al. A retrospective analysis of peritoneal dialysis-associated peritonitis at a single-care children's hospital in Saudi Arabia. Saudi J Kidney Dis Transpl 2021;32(3):735-43. doi: 10.4103/1319-2442.336769. PMID: 351029 16.

Suanpoot W. Effects of coaching on practices of continuous ambulatory peritoneal dialysis patients in prevention of infection song, Phrae. PMJCS 2021;29(1):91–100. (in Thai)

Sunnyraj MM. Risk factors, microbiology, and outcomes of CAPD-related peritonitis at HELEN JOSEPH hospital, South Africa. KI Reports 2023 [cited 2024 Jan 2];8:S1–473. Available from: https://wiredspace.wits.ac.za/bitstreams/37e14b5d-c884-44d5-a8a6-98cbee019667/down load

Li PKT, Szeto CC, Piraino B, de Arteaga J, Fan S, Figueiredo AE, et al. ISPD peritonitis recommendations: 2016 update on prevention and treatment. Perit Dial Int 2016;36(5):481-508. doi: 10.3747/pdi.2016.00078.

Wisanuyotin S, Lertchanaruengrith P, Jiravuttipong A. Peritonitis in children receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis in northeast Thailand. J Med Assoc Thai 2011 ;94(7):789-93. PMID: 21774284.

Bannalai P, Panombaulert S, Wisanuyotin S. Incidence of peritonitis and associated factors in children receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis: A retrospective survey in a hospital in Northeastern Thailand (2007-2016). Southeast Asian J Trop Med Public Health 2020;51(3):270-9.

Pongwilairat N. Complications and clinical outcomes in peritoneal dialysis pediatric patients. Buddhachinaraj Med J 2022;39(1):21–30. (in Thai)

Tiawilai T, Tantivichitvej R. The incidence and risk factors of first peritonitis episode in continuous ambulatory peritoneal dialysis patients of Photharam hospital. Reg 4-5 Med J [Internet]. 2020 [cited 2023 Oct 4];39(1):51-64. Available from: https://he02.tci-thaijo.org/ index.php/reg45/article /view/240098. (in Thai)

Homnan N. Continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) patient education. Khon Kaen university, Thailand: Khon Kaen University Printing; 2009. (in Thai)

Suwan D, Sea-Sia W, Songwathana P. Effects of nursing case management program on care outcomes in patients with multiple trauma. J Thail Nurs Midwifery Counc 2018;33(4):33–45. (in Thai)

Annapanurak R, Manit A. Development of nursing service system among chronic kidney disease patients receiving continuous ambulatory peritoneal dialysis by using case management concept at King Narai hospital, Lop Buri. Thai J Cardio-Thorac Nurs 2015; 26(1):133–48. (in Thai)

Koson S, Phatcharawan S. Effects of case management in chronic kidney disease patients on volume overload, Chronic Kidney Disease Clinic, Kumphawapi hospital. Udonthani Hosp Med J 2018;26(2):166–77. (in Thai)

Boonmee L, Pitaksin D, Choomee P, Tiyawisutsri C. Development of professional nurses’ competence into nursing case managers using the framework of advanced nursing practitioners and adult learning theory. J Prapokklao Hosp Clin Med Educ Cent 2018;35(1): 103-12. (in Thai)

Laoatiman W, Somwatee T, Mutumol P, Tamdee D. The development care system for diabetes mellitus patients: a case management model Saraphi hospital Saraphi, District Chiangmai Province. Udonthani Hospital Medical Journal 2017;25(3):283–93. (in Thai)

Powell SK, Tahan HM. Case management: A practical guide for education and practice. 4th ed. Philadelphia: LWW; 2018. ISBN-10:1496384253.

Lapkitichaloenchai S. Effects of line application individual counseling program towards stress and self-Potential of caregiver of CAPD patients. J Dep Med Serv 2020;45(3):42–50. (in Thai)

Sungkasrisombut K, Machara S, Promsri M, Panit N. Development of health education and health counseling model using LINE official account application for mothers in caring for infants with premature births. Reg Health Promot Cent 9 J 2022;16(2):623–41. (in Thai)

Pawong N, Sookpie P, Wangsrikhoon S. Effects of health education and health counseling model using Line Official Account Application for patients with type 2 diabetes mellitus receiving self-insulin injections. J Nurs Sci Health 2023;46(4):117–31. (in Thai)

Chuemongkon W, Changsirikulchai S, Janma J, Boonnasak C, Leelasubwong T. Self-care knowledge and quality of life in chronic end stage renal disease patients with continuous ambulatory peritoneal dialysis at HRH Princess Maha Chakri Sirindhorn Medical Center hospital. Srinagarind Med J 2016;31(1):47–58. (in Thai)

Yun VWS, Ulang NM, Husain SH. Measuring the internal consistency and reliability of the hierarchy of controls in preventing infectious diseases on construction sites: The Kuder-Richardson (KR-20) and cronbach’s alpha. J Adv Res Appl Sci Eng Technol 2023;33(1):392–405.

Chongchet N. Predictor of rapidly progressive glomerulonephritis in pediatric SLE. Med J Srisaket Surin Buriram Hosp 2021;36(2):293–305. (in Thai)

Tachapiroj K, Intachub S, Ponpinit N, Hangkasi M. Development of infected continuous ambulatory peritoneal dialysis (CAPD) patient nursing care system, Udonthani hospital. Reg 11 Med J 2019;33(3):565–80. (in Thai)

Promdee A, Chaitrong T. Effectiveness of case management among patients with diabetes mellitus in primary care cluster at Mukdahan hospital. Res Dev Health Syst J 2020;13(1):292-9. (in Thai)

Rongmuang D, Sukrungreung I, Mattayart S, Udompat P, Sarakshetrin A, Kunlaka S, et al. The development of telemedicine for caring patient undergoing peritoneal dialysis: Lesson learned from the COVID-19 pandemic. J Health Syst Res 2023;17(1):108–27. (in Thai)

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2024-02-27

How to Cite

1.