ผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคม ต่อการปฏิบัติตัวและระดับฮีมาโตคริตของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

บทคัดย่อ

          การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมต่อการปฏิบัติตัวและระดับฮีมาโตคริตของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก กลุ่มตัวอย่างเป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจางระดับฮีมาโตคริต <33 เปอร์เซ็นต์ อายุครรภ์ระหว่าง 20 ถึง 26 สัปดาห์กลุ่มตัวอย่าง 60 คนแบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 คน และกลุ่มควบคุม 30 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์โดยการมีส่วนร่วมของผู้ดูแล ประกอบด้วย 7 กิจกรรม ได้แก่1) มือใหม่มือเก่าเข้าถึงได้ 2)รู้ทันโลหิตจาง 3) การติดตามเยี่ยมทางไลน์ 4) คำถามนั้นสำคัญไฉน 5) บันทึกข้อตกลง 6) การติดตามเยี่ยมบ้าน และ 7) ประเมินความสำเร็จ โดยการให้ความรู้ผ่านสื่อวีดีทัศน์ฝึกทักษะความรอบรู้ด้านสุขภาพในการเข้าถึงเว็บไซต์ออนไลน์การลงแอปพลิเคชันด้วยตนเอง การอภิปรายกลุ่ม การประเมินความรู้การบันทึกลงนามไม่ลืมกินยาปฏิทินเตือนความจำและคู่มือในการปฏิบัติตัว โดยการมีส่วนร่วมของผู้ดูแลทุกกิจกรรม เป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการฝากครรภ์ตามมาตรฐานการดำเนินงานตามปกติเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามตอบด้วยตนเอง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐานและพิสัยควอร์ไทล์เปรียบเทียบความแตกต่างค่าคะแนนเฉลี่ยภายในกลุ่มด้วยสถิติpaired t-test และสถิติ
wilcoxon match paired signed ranks test วิเคราะห์ความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ยระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่ม
ควบคุมทั้งก่อนและหลังการทดลองด้วยสถิติindependent t-test และสถิติmann-whitneyutest กำหนดนัยสำคัญ
ทางสถิติที่ 0.05 และค่าความเชื่อมั่นที่ 95%
          ผลการศึกษาพบว่า หลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพทั้ง 6 ด้านสูงกว่าก่อนทดลองและสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ(p-value<0.001) กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนน การปฏิบัติตัวเพื่อแก้ไขภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กในหญิงตั้งครรภ์สูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสําคัญ ทางสถิติ (t=9.37; p-value<0.001; 95%CI: 5.34-8.32) และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (t=7.29; p-value<0.001; 95% CI: 5.32-9.34) และกลุ่มทดลองมีค่ามัธยฐานระดับฮีมาโตคริตสูงกว่าก่อนทดลองและสูงกว่ากลุ่มควบคุมโดยมีค่ามัธยฐานระดับฮีมาโตคริตสูงขึ้นเท่ากับ 34.00 (พิสัยควอร์ไทล์ 2.0) อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติ (p-value<0.001)