ประสิทธิผลของนวัตกรรมหมอนลูกบอลยางเพื่อสุขภาพป้องกันแผลกดทับ : การศึกษานำร่อง

บทคัดย่อ

ปัญหาแผลกดทับในผู้สูงอายุติดเตียง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนและส่งผลต่อสุขภาวะของผู้ป่วยมากมาย นวัตกรรมหมอนลูกบอลยางเพื่อสุขภาพเป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ที่ช่วยลดการเกิดปัญหานี้ได้ การศึกษาครั้งนี้นำแนวคิดทฤษฎีของโอเร็มเกี่ยวกับมโนทัศน์ ด้านความพร่องในการดูแลตนเอง (self-care deficit) ร่วมกับการพัฒนานวัตกรรมทางการพยาบาล 13 ขั้นตอน ของวีณา จีระแพทย์ มาปรับใช้เป็นแนวทางในการพัฒนานวัตกรรม วัตถุประสงค์: 1) เพื่อศึกษาประสิทธิผลของการทดสอบนวัตกรรมหมอน               ลูกบอลยางเพื่อสุขภาพ และ 2) เพื่อศึกษาความพึงพอใจของการทดสอบนวัตกรรม วิธีการ: การวิจัย                     เชิงปริมาณ (quantitative research) ครั้งนี้ เป็นการพัฒนานวัตกรรมเพื่อป้องกันการเกิดแผลกดทับประดิษฐ์จากหมอนลูกบอลยางพาราเย็บเป็นรูปตัวแอลที่ใช้วางบริเวณหลัง ก้นกบ และระหว่างปุ่มกระดูกข้อเข่า วิธีการเก็บข้อมูล 1) ประเมินความเสี่ยงการเกิดแผลกดทับก่อนใช้นวัตกรรม 2) ประเมินความก้าวหน้าการเกิดแผลกดทับประเมินก่อน-หลังใช้นวัตกรรมทุกวันเป็นเวลา 1 เดือน และ3) สำรวจความพึงพอใจหลังใช้นวัตกรรมครบ 4 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ได้แก่ แบบประเมินระดับความเสี่ยงของการเกิดแผลกดทับ แบบประเมินความก้าวหน้าการเกิดแผลกดทับ และแบบสอบถามความพึงพอใจของการใช้นวัตกรรม กลุ่มตัวอย่าง  ได้แก่ ผู้ป่วยสูงอายุติดเตียงที่ตึกศัลยกรรมชาย จำนวน 5 คน เลือกแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) สถิติที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้คือ สถิติเชิงพรรณนา (descriptive statistics) ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ใช้วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไป ความเสี่ยงการเกิดแผลกดทับ ความก้าวหน้าการเกิดแผลกดทับและความพึงพอใจต่อการใช้นวัตกรรม

ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้ ได้แก่ ผู้ป่วยสูงอายุติดเตียงเพศชาย จำนวน 5 ราย มีอายุเฉลี่ย 73 ปี จากการประเมินความเสี่ยงการเกิดแผลกดทับก่อนใช้นวัตกรรม พบว่ากลุ่มตัวอย่าง มีความเสี่ยงโดยรวมอยู่ในระดับเสี่ยงสูง ( = 10.8, S.D.=0.84) ในขณะที่การประเมินความก้าวหน้าการเกิดแผลกดทับของผู้ป่วยทั้ง 5 ราย พบว่าไม่มีแผลกดทับเพิ่มมากขึ้นจากเดิม กล่าวคือ กลุ่มที่มีแผลกดทับเดิมอยู่แล้วจำนวน 3 ราย ไม่เกิดแผลกดทับเพิ่ม และกลุ่มที่ไม่มีแผลกดทับมาก่อนจำนวน 2 ราย ไม่เกิดแผลกดทับนอกจากนี้ ความพึงพอใจโดยรวมของผู้ดูแลในการใช้นวัตกรรมโดยรวมอยู่ระดับปานกลาง (= 3.38, S.D.=0.15) สรุป: นวัตกรรมหมอนลูกบอลยางเพื่อสุขภาพสามารถป้องกัน และลดการเกิดแผลกดทับในผู้ป่วยสูงอายุติดเตียงได้  อย่างไรก็ตาม ควรมีการใช้งานนวัตกรรมหมอนลูกบอลยางเพื่อสุขภาพควบคู่กับแนวทางการป้องกันการเกิดแผลกดทับแบบเดิม ได้แก่ การพลิกตะแคงตัวผู้ป่วยทุก 2 ชั่วโมงเพื่อให้เกิดประโยชน์และประสิทธิผลสูงสุด