การศึกษาปัญหาและอุปสรรคต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานต่างด้าวในพื้นที่เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษจังหวัดเชียงราย อำเภอแม่สาย เชียงแสน และเชียงของ

บทคัดย่อ

พื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษจังหวัดเชียงรายเป็นพื้นที่ที่ถูกกำหนดขึ้นโดยมุ่งหวังการกระจายความเจริญสู่ภูมิภาค ส่งเสริมการกระตุ้นเศรษฐกิจ และเม็ดเงินลงทุนเข้าสู่พื้นที่ชายแดนระหว่างไทยและประเทศเพื่อนบ้าน จึงทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาทำงานภาคการผลิตทั้งในและนอกระบบเพิ่มมากขึ้น การเคลื่อนย้ายจำนวนมากของแรงงานเหล่านี้ทำให้เกิดผลกระทบต่อพื้นที่ชายแดนในด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และการสาธารณสุข โดยเฉพาะการสาธารณสุขมีเป็นประเด็นด้านมนุษยธรรมรวมอยู่ด้วย เช่น การถูกมองว่าเป็นกลุ่มที่ด้อยค่าทางสังคม จึงนำไปสู่การถูกเอารัดเอาเปรียบ ทำให้คนกลุ่มนี้กลายเป็นกลุ่มเปราะบาง ขาดความมั่นใจในการดำเนินชีวิต เมื่อถึงเวลาเจ็บป่วยจึงไม่กล้าเข้าไปรักษาในสถานพยาบาลเนื่องจากข้อจำกัดด้านภาษา วัฒนธรรม รายได้ รวมถึงไม่เข้าใจระบบสิทธิการรักษาพยาบาล ดังนั้นการศึกษาปัญหาและอุปสรรคต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานต่างด้าวจึงเป็นเรื่องจำเป็น เพื่อวิเคราะห์หาสาเหตุ ปัญหา และอุปสรรค ต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพ การรับรู้สิทธิ และการได้รับการบริการสุขภาพของแรงงานต่างด้าว และหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีผลต่อปัญหาและอุปสรรคในการเข้ารับบริการสุขภาพ การศึกษาวิจัยเชิงผสมผสานนี้เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อปัญหาและอุปสรรคในการเข้ารับบริการสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ (X²=22.898, P-value≤0.001) ระดับการศึกษา (X²= 5.146, P-value≤ 0.001) สถานภาพสมรส (X²= 31.676, P-value≤ 0.001) รายจ่าย (X²= 10.308, P-value= 0.036) และทักษะในการใช้ภาษาไทย (X²=106.293, P-value= 0.036) โดยสรุปปัจจัยสำคัญของปัญหาอุปสรรคในการเข้ารับบริการสุขภาพและการรับรู้สิทธิของแรงงานต่างด้าว คือ อายุ ระดับการศึกษา สถานภาพสมรส รายจ่ายและทักษะในการใช้ภาษาไทยของแรงงานต่างด้าว