ผลระยะยาวของโปรแกรมโรงเรียนปวดหลังในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการปวดหลังส่วนล่างเรื้อรัง

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม เพื่อศึกษาผลระยะยาวของโปรแกรมโรงเรียนปวดหลังต่ออาการปวดขณะพัก ภาวะทุพลภาพ ระยะห่างของการเคลื่อนไหวกระดูกสันหลังระดับเอว และคุณภาพชีวิต ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดหลังส่วนล่างเรื้อรังที่ไม่ทราบสาเหตุจำนวน 60 คน สุ่มกลุ่มตัวอย่างกลุ่มละ 30 คน กลุ่มควบคุมได้รับการรักษาที่เป็นมาตรฐานเดิม ส่วนกลุ่มทดลองได้เข้าร่วมกิจกรรมอบรม 2 ครั้ง โดยมีคู่มือโปรแกรมโรงเรียนปวดหลังและแบบบันทึกการติดตามการปฏิบัติตามโปรแกรม ทำการบันทึกข้อมูล 3 ครั้ง (แรกรับ เดือนที่ 2 และเดือนที่ 6) เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบประเมินระดับ ความเจ็บปวดขณะพัก (NRS), แบบภาวะทุพลภาพ Roland – Morris, Schober’s test, และแบบประเมิณคุณภาพชีวิต SF36

          ผลการศึกษาพบว่า อาสาสมัครกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยระดับความเจ็บปวด, ภาวะทุพพลภาพ, และคุณภาพชีวิตดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < .001 แต่ไม่พบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยพิสัยการเคลื่อนไหวของกระดูกสันหลังระดับเอวในท่าก้ม เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมภายหลังการเข้าร่วมโปรแกรม 2 และ 6 เดือน

          สรุปได้ว่าโปรแกรมโรงเรียนปวดหลังมีประสิทธิภาพในการลดอาการปวด ลดภาวะทุพพลภาพ และเพิ่มคุณภาพชีวิต แต่ค่าเฉลี่ยพิสัยเคลื่อนไหวของกระดูกสันหลังระดับเอวในท่าก้มไม่มีความแตกต่างจากกลุ่มควบคุม โปรแกรมโรงเรียนปวดหลังนี้สามารถนำไปใช้บริบทของโรงพยาบาลชุมชน หรือโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่มีบริบทเรื่องการขาดแคลนบุคลากรเช่นกัน