ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถ ควบคุมความดันโลหิตได้ ในจังหวัดนนทบุรี

ผู้แต่ง

  • อมร เมืองแก้ว หลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสุขศึกษาและส่งเสริมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • มณีรัตน์ ธีระวิวัฒน์ ภาควิชาสุขศึกษาและพฤติกรรมศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อลงกรณ์ เปกาลี ภาควิชาสุขศึกษาและพฤติกรรมศาสตร์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • นิรัตน์ อิมามี ผู้ทรงคุณวุฒิสาขาวิชาสุขศึกษาและส่งเสริมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

พฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง, โรคความดันโลหิตสูง, ความรู้เรื่องการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองที่ผู้ป่วยสามารถปฏิบัติได้

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวาง เพื่อศึกษาปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ ที่มารับบริการ ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในเขตอำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี ที่มีอายุระหว่าง 30 – 79 ปี จำนวน 275 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์และใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติไคสแควร์ สถิติฟิชเชอร์และ สถิติวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติคทวิ พบว่า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ เพศหญิง อายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป ผู้ป่วยที่ไม่มีโรคประตัวอื่นนอกจากโรคความดันโลหิตสูง ความรู้เรื่องการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้โอกาสเสี่ยงในการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง การรับรู้ความรุนแรงของโรคหลอดเลือดสมอง ความรู้เรื่องการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองที่ผู้ป่วยสามารถปฏิบัติได้ และแรงสนับสนุนทางสังคม และสามารถทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้ร้อยละ 48.5 ดังนั้น หน่วยงานสาธารณสุขควรส่งเสริมให้ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงมีความรู้ในเรื่องปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง,ความรุนแรงของโรค รวมถึงแนวทางป้องกันหลอดเลือดสมองที่สามารถปฏิบัติได้ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถดูแลตัวเองและป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

World Stroke Organization. Global Stroke Fact Sheet. [Internet]. 2022 [cited 2022 May 12]; 9(1). Available from: https://www.worldstroke.org/assets/downloads/WSO_Global_Stroke_Fact_Sheet.

Owolabi MO, Thrif AG, Mahal A, Ishida M, Martins S, Johnson WA, et al. Primary stroke prevention worldwide: translating evidence into action. The lancet public health. 2021 Oct 29; 7(1): e74–e85. PMID: 34756176.

มูลนิธิภิวัฒน์สาธารณสุขไทย. ไทยมีผู้เสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองปีละประมาณ 30,000 ราย. [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ:สำนักข่าว Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ: 2562 [เข้าถึงเมื่อ 12 พ.ค. 2565] เข้าถึงได้จาก: https://www.hfocus.org/content/2019/10/17959

กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณ์โรค NCDs เบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง. นนทบุรี: กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข; 2562.

Akpa OM, Okekunle AP, Ovbiagele B, Sarfo FS, Akinyemi RO, Akpalu A, et al. Factors associated with hypertension among stroke-free indigenous Africans. The Journal of Clinical Hypertension. 2021 Jan 23;23(4):773–84. PMID:33484599.

เอนกพงศ์ ฮ้อยคำม, ลัฆวี ปิยะบัณฑิตกุล,วิริณธิ์ กิตติพิชัย. ปัจจัยทำนายการเกิดโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยทำงวิทยาศาสตร์สุขภาพ. 2563;14:82-92.

Yahya T, Jilani MH, Khan SU, Mszar R, Hassan SZ, Blaha MJ, et al. Stroke in young adults: Current trends, opportunities for prevention and pathways forward. The American Journal of Preventive Cardiology. 2020 Sep 9;3:100085. PMID:34327465.

สมาคมโรคความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย. แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป. เชียงใหม่; 2562.

Diener HC, Hankey GJ. Primary and Secondary Prevention of Ischemic Stroke and Cerebral Hemorrhage. J Am Coll Cardiol. 2020;15:1804-18.

สำนักงานเขตสุขภาพที่ 4. รายงานผลการดำเนินงานเขตสุขภาพที่ 4 ปีงบประมาณ 2563. ม.ป.ท.; 2565.

กระทรวงสาธารณสุข. ทะเบียนรายชื่อผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง [อินเทอร์เน็ต].นนทบุรี: ระบบคลังข้อมูลสุขภาพสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนนทบุรี; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 2022 พ.ค. 14]. เข้าถึงได้จาก: https://nbi.hdc.moph.go.th/hdc/main/index_pk.php

Becker MH, Maiman LA. The Health Belief Model and and Sick Role Behavior. New Jersey: ChalesB Slack; 1975.

Daniel WW. Biostatistics: A Foundation for Analysis in the Health Sciences. 11th ed. n.p.: John Wiley & Sons; 2018.

Likert R. A technique for the measurement of attitudes. n.p.: Archives of Psychology; 1932.

ปรารถนา วัชรานุรักษ์ และอัจฉรา กลับกลาย. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง จังหวัดสงขลา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2560;4:217- 233.

Rosenstock IM. The Health Belief Model and prevention health behavior. n.p.: Health Education Monographs; 1974.

Pender NJ. Health Promotion in nursing practice. 3th ed. Stanford Connecticut: Appleton & Lange; 1996.

สายสุนี เจริญศิลป์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง อำเภอเมือง จังหวัดนครสวรรค์. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษามหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2564.

ดวงธิดา โสดาพรม. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง ในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง เขตเทศบาลเมืองอรัญญิก อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษามหาบัณฑิต]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2563.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-08-12

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เมืองแก้ว อ, ธีระวิวัฒน์ ม, เปกาลี อ, อิมามี น. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถ ควบคุมความดันโลหิตได้ ในจังหวัดนนทบุรี. J Thai Stroke Soc [อินเทอร์เน็ต]. 12 สิงหาคม 2024 [อ้างถึง 31 ธันวาคม 2025];23(2):14. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jtss/article/view/268503

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย