ความก้าวหน้าทางการแพทย์ในโรคหลอดเลือดสมอง: บทบาทของยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองและทบทวนวรรณกรรมการศึกษายา DL-3-n-butylphthalide ในการรักษาโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดระยะเฉียบพลัน
คำสำคัญ:
ยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมอง, ยาที่ออกฤทธิ์หลายกลไก, โรคหลอดเลือดสมองขาดเลือด, DL-3-n-butylphthalide, NBP, ยาเอ็นบีพีบทคัดย่อ
ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ในปัจจุบัน ในยุคที่การรักษาเพื่อให้เลือดกลับไปเลี้ยงสมองทั้งโดยการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำและ/หรือการนำลิ่มเลือดออกผ่านสายสวนหลอดเลือดมีความก้าวหน้าและเป็นมาตรฐานการรักษาแล้วนั้น บทบาทของการใช้ยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองในฐานะยาเสริมย่อมควรได้รับการพิจารณาประโยชน์ใหม่ ประกอบกับการเข้าใจกระบวนการการเกิดโรคหลอดเลือดสมองซึ่งเป็นกระบวนการต่อเนื่อง และมีองค์ประกอบของการบาดเจ็บของสมองที่หลากหลาย ทั้งการอักเสบของระบบประสาท ภาวะ oxidative และ nitrosative stress ความผิดปกติของแนวกั้นระหว่างเลือดกับสมอง รวมไปถึงภาวะสมองบวมประเภท vasogenic edema มากกว่าการบาดเจ็บของเซลล์ประสาทเพียงอย่างเดียว ทำให้เข้าใจการรักษาตามกลไกการเกิดโรคและเข้าใจประโยชน์ของยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองมากขึ้น โดยเฉพาะยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองประเภทออกฤทธิ์หลายกลไก ในบทความนี้จะกล่าวถึงภาพรวมของยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมอง และทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกับยา DL-3-n-butylphthalide (NBP) ซึ่งเป็นยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองประเภทออกฤทธิ์หลายกลไก ในแง่ข้อมูลการศึกษาทางคลินิก กลไกการออกฤทธิ์ของยา ประโยชน์ของยา ข้อควรระวังในการใช้ยา ความแตกต่างของยา NBP จากยาป้องกันการทำลายและช่วยฟื้นฟูเซลล์สมองอื่น และข้อมูลเชิงประจักษ์ที่แสดงการเปรียบเทียบประสิทธิภาพของยา cytoprotective drug ชนิดอื่นที่มีใช้ในปัจจุบัน
เอกสารอ้างอิง
Goyal M, Menon BK, van Zwam WH, et al. Endovascular thrombectomy after large-vessel ischaemic stroke: a meta-analysis of individual patient data from five randomised trials. Lancet. 2016;387 (10029):1723-1731.
Mulder IA, van Bavel ET, de Vries HE, Coutinho JM. Adjunctive cytoprotective therapies in acute ischemic stroke: a systematic review. Fluids Barriers CNS. 2021;18(1):46.
Savitz SI, Baron JC, Fisher M; STAIR X Consortium. Stroke Treatment Academic Industry Roundtable X: Brain Cytoprotection Therapies in the Reperfusion Era. Stroke. 2019;50(4):1026–1031.
Wang H, Ye K, Li D, Liu Y, Wang D. DL-3-n-butylphthalide for acute ischemic stroke: An updated systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Front Pharmacol. 2022;13:963118.
Wang A, Jia B, Zhang X, et al. Efficacy and Safety of Butylphthalide in Patients with Acute Ischemic Stroke: A Randomized Clinical Trial. JAMA Neurol. 2023;80(8):851-859.
Yang M, Dang R, Xu P, et al. Dl-3-n-Butylphthalide improves lipopolysaccharide-induced depressive-like behavior in rats: involvement of Nrf2 and NF-κB pathways. Psychopharmacology (Berl). 2018;235(9):2573-2585.
Zheng B, Zhou Y, Zhang H, et al. Dl-3-n-butylphthalide prevents the disruption of blood-spinal cord barrier via inhibiting endoplasmic reticulum stress following spinal cord injury. Int J Biol Sci. 2017;13(12):1520-1531.
Chen XQ, Qiu K, Liu H, He Q, Bai JH, Lu W. Application and prospects of butylphthalide for the treatment of neurologic diseases. Chin Med J (Engl). 2019;132(12):1467-1477.
Tan Z, Zhao Y, Yang W, He S, Ding Y, Xu A. Efficacy and Safety of Adherence to dl-3-n-Butylphthalide Treatment in Patients with Non-disabling Minor Stroke and TIA-Analysis from a Nationwide, Multicenter Registry [published correction appears in Front Neurol. 2021 Nov 23;12:800494]. Front Neurol. 2021;12:720664.
Li F, Ma Q, Zhao H, et al. L-3-n-Butylphthalide reduces ischemic stroke injury and increases M2 microglial polarization. Metab Brain Dis. 2018;33(6):1995-2003.
Xue LX, Zhang T, Zhao YW, Geng Z, Chen JJ, Chen H. Efficacy and safety comparison of DL-3-n-butylphthalide and Cerebrolysin: Effects on neurological and behavioral outcomes in acute ischemic stroke. Exp Ther Med. 2016;11(5):2015-2020.
Zhang H, Wang L, Zhu B, et al. A comparative study of the neuroprotective effects of dl-3-n-butylphthalide and edaravone dexborneol on cerebral ischemic stroke rats. Eur J Pharmacol. 2023;951:175801.
Shah ZA, Namiranian K, Klaus J, Kibler K, Doré S. Use of an optimized transient occlusion of the middle cerebral artery protocol for the mouse stroke model [published correction appears in J Stroke Cerebrovasc Dis. 2009 Mar-Apr;18(2):171]. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2006;15(4):133-138.
Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: 2019 Update to the 2018 Guidelines for the Early Management of Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association [published correction appears in Stroke. 2019 Dec;50(12):e440-e441]. Stroke. 2019;50(12):e344-e418.
Xiong Y, Wakhloo AK, Fisher M. Advances in Acute Ischemic Stroke Therapy. Circ Res. 2022;130(8):1230-1251.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทยเล่มนี้ ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการแต่อย่างใด การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็นของบทความไปเผยแพร่ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเล่มนี้ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
