ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองจังหวัดกรุงเทพมหานคร
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง, กรุงเทพมหานครบทคัดย่อ
บทนำ โรคหลอดเลือดสมองเมื่อป่วยแล้วมีโอกาสเป็นซ้ำและส่งผลให้พิการจนถึงเสียชีวิต หากทราบปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพจะสามารถช่วยป้องกันการกลับเป็นซ้ำได้
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
วิธีวิจัย กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมอง เลือกแบบเจาะจง จำนวน 130 คน เครื่องมือวิจัยได้แก่ แบบสอบถามที่ผู้วิจัยสร้างขึ้นจากการทบทวนวรรณกรรม ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา นำแบบสอบถามที่ปรับปรุงแก้ไข ทดลองใช้กับกลุ่มที่มีคุณสมบัติคล้ายคลึงกับกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร และวิเคราะห์ถดถอยพหุคุณแบบขั้นตอน
ผลการวิจัย พบว่าแรงจูงใจด้านความตระหนักถึงความสำคัญของการป้องกันการกลับเป็นโรคหลอดเลือดสมองซ้ำ ด้านการให้บริการของบุคลากรสุขภาพ การสนับสนุนของครอบครัว ญาติ เพื่อน มีความสัมพันธ์ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง
สรุป อายุ ระดับการศึกษา การรับรู้อาการเตือนของโรคหลอดเลือดสมอง ความรุนแรงของโรค การสนับสนุนของครอบครัว ญาติ เพื่อน สามารถร่วมกันทำนายความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยได้ ร้อยละ 50.1 (R2 = 0.501, p< 0.05) ดังนั้นควรมีการให้ความรู้แก่ครอบครัวญาติ และเพื่อน เพื่อสนับสนุนผู้ป่วยในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคหลอดเลือดสมอง
เอกสารอ้างอิง
สมชาย โตวณะบุตร, สุชาติ หาญไชยพิบูลย์กุล ทัศนีย์ ตันติฤทธิศักดิ์, ธเนศ เติมกลิ่นจันทร์,ลินดา เหล่ารัตนใส และจิดาภา ตรัยเจริญวงศ์. โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke). ใน: ชุษณะ มะกรสาร. (บรรณาธิการ) การแพทย์ไทย 2554-2557 พิมพ์ครั้งที่ 1. นนทบุรี: กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข; 2557. หน้า(4-1)-(4-29).
กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. 2562. เข้าถึงได้จาก http://ssj.stno.moph.go.th/wordpress/wp-content/uploads/2019/11/STROKE--%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95-12-16-17-%E0%B8%9E.%E0%B8%84.62.pdf
กระทรวงสาธารณสุข. อัตราการป่วยของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. 2562. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2563. เข้าถึงได้จาก http://healthkpi.moph.go.th/kpi2/kpi-list/view/?id=1157
จิราวรรณ วิริยะกิจไพบูลย์. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความร่วมมือในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยที่รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2557.
จิราวรรณ วิริยะกิจไพบูลย์ และชนกพร จิตปัญญา. ความสัมพันธ์ระหว่างความรู้ การรับรู้ประโยชน์ภาวะซึมเศร้าการสนับสนุนทางสังคม และการป้องกนัการกลับเป็นซ้ำของโรคในผู้ที่รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารพยาบาลตำรวจ. 2559; 8(2):34-44.
ปวิตรา ทองมา. ความรอบรู้ด้านสุขภาพและผลลัพธ์ทางสุขภาพในผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง.วารสารสภากาชาดไทย. 2563;13(1):50-62.
ปิยะนันท์ เต็มพร้อม เจนเนตร พลเพชร จอม สุวรรณโณ ปุญญพัฒน์ ไชยเมล์ และสมเกียรติ ยศวรเดช. ความชุกของระดับความเสี่ยงสูงของการกลับเป็นซ้ำและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อระดับความเสี่ยงสูงของการกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองขาดเลือดเฉียบพลัน. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก. 2564;32(2):59–69.
มณฑิรา ชนะกาญจน์ และณิชาภัท พุฒิคามิน. การรับรู้เกี่ยวกับโรคและปัจจัยเสี่ยงอาการนำการรักษาและพฤติกรรมการป้องกันโรคหลอดเลือดสมองในบุคคลที่มีภาวะสุขภาพเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ. 2559;39(1):70–77.
วัชราพร เชยสุวรรณ. ความรอบรู้ด้านสุขภาพ: แนวคิดและการประยุกต์สู่การปฏิบัติการพยาบาล. วารสารแพทย์นาวี. 2560;44(3):183-197.
หฤษฎ์ เซี่ยงหว็อง. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของผู้สูงอายุที่รอดชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมอง. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยบูรพา. 2565.
สถาบันประสาทวิทยา. แนวทางการรักษาโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันสำหรับแพทย์. กรุงเทพฯ: กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. 2562.
สมศักดิ์ เทียมเก่า. Recurrent Ischemic Stroke in Srinagarind Hospital. วารสารสมาคมประสาทวิทยาศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. 2554;6(3):31-38.
สุจิตรา คุ้มสะอาด. ปัจจัยเสี่ยงต่อการกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล. 2560.สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. ฉบับที่ 12. พ.ศ.2560-2564.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. ฉบับที่ 12. พ.ศ.2560-2564.
Kotalux, C., Jullamate, P., Piphatvanitcha, N., Moungkum, S., & Dallas, J. C. Factors Related to Health Behaviors of the Elderly with Recurrent Stroke. Thai Pharmaceutical and Health Science Journal. 2021;15(4):228-236.
Miller, C. A. Nursing for wellness in older adult: Theory and practice. Philadelphia: Lippincott Williums. 2009.
Mohr, J.P., Wolf, A.P., Grotta, C.J., Moskowitz, A.M., Mayberg, R.M. & Kummer, V.R. Stroke: Pathophysiology diagnosis and management (5rd) Philadelphia: Elsevie Saunders. 2011.
National Stroke Association. Recovery After Stroke-Recurrence Stroke. [Internet]. [cited 2019 March 1] 2013. Available from: http://www.stroke.org.
Nutbeam D. Health Literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International. 2000;15(3):259-67.
O’Carroll, R., Whittaker, J., Hamilton, B., Johnston, M., Sudlow, C., & Dennis, M. Predictors of adherence to secondary preventive medication in stroke patients. Annals of Behavioral Medicine. 2011;41(3):383–390.
World Health Organization [WHO]. The WHO stepwise approach to Stroke surveillance. Retrieved. 2019. Available from: http://www.who.int/cndsurveillance/en/step_ stroke_ mannual_v1.2.pdf.
World Health Organization. Health Promotion Glossary. Geneva. 1998;p.1-10.
World Health Organization. The WHO stepwise approach to stroke surveillance. [Internet]. [cited 2019 March 1]. 2013. Available from: http://www/who.int/ncd_surveillence/en /step stroke_mannual_v12pdf.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทยเล่มนี้ ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการแต่อย่างใด การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็นของบทความไปเผยแพร่ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเล่มนี้ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
