ปัจจัยที่มีผลต่อผลการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลัน ในโรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลัน, ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือด, ผลลัพธ์ทางคลินิกบทคัดย่อ
บทนำ การรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบฉับพลันด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำถือเป็นมาตรฐานของการรักษาในปัจจุบัน ผลของการรักษาจะแตกต่างกันในแต่ละคนซึ่งมีทั้งผลการรักษาที่ดีและไม่ดี ปัจจัยที่มีผลต่อผลการรักษายังไม่ทราบแน่ชัด
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการรักษาด้วยยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลัน ณ โรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า
วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนา ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดระหว่างเดือนธันวาคม 2556 ถึง ธันวาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Student’s t test, Chi-square และ multiple logistic regression เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างอิสระกับผลการรักษา good outcome (mRS 0-1) และ poor outcome (mRS 5-6) ที่ 3 เดือน
ผลการศึกษา ผู้ป่วยจำนวน 135 คนมีผลการรักษา good outcome จำนวน 85 คน (63%) มีผลการรักษา poor outcome จำนวน 18 (13.3%) อัตราการเสียชีวิตร้อยละ 5.9 พบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อ good outcome คือ คะแนน NIHSS < 8 (OR 13.9, p-value < 0.01,95% CI 4.02-48.24) และ early improvement (OR 18.63, p-value < 0.01,95% CI 2.06-16.86) และปัจจัยที่มีผลต่อ poor outcome คือ Atrial fibrillation (OR 26, p-value < 0.01 95% CI 2.8-24.6) และ early worsening (OR 26.71, p-value < 0.01,95% CI 4.75-150)
สรุป การศึกษานี้พบ NIHSS < 8 และ early improvement มีความสัมพันธ์กับ good outcome และ atrial fibrillation, early worsening มีความสัมพันธ์กับ poor outcome ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาในอดีต
เอกสารอ้างอิง
จิราพร บุญโท. ผลการรักษาภาวะสมองขาดเลือดระยะเฉียบพลันโดยการใช้ยาละลายลิ่มเลือดในโรงพยาบาลสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า. วารสารแพทย์เขต 4-5 2558;34(4):297-307.
จุฑามาศ จิรัสย์ชำนะ. ปัจจัยที่มีผลต่อความล่าช้าในการให้ยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันเฉียบพลันที่มารับบริการที่ห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี. วารสารแพทย์เขต 4-5 2562;38(4):326-35.
พรพงศ์ จิตต์ประทุม. ปัจจัยที่มีผลต่อผลการรักษาในผู้ป่วยหลอดเลือดสมองตีบเฉียบพลันที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือดทางหลอดเลือดดำ ณ โรงพยาบาลชุมพรเขตรอุดมศักดิ์. วารสารประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย 2562;35(2):30-9.
The National Institute of Neurological Disorder and Stroke rt-PA Stroke Study Group. Tissue plasminogen activator for acute ischemic stroke. N Engl J Med 1995;333(24):1581-7.
Hacke W, Kaste M, Fieschi C, et al. Thrombolysis with ateplase 3-4.5 Hours after acute ischemic stroke. N Engl J Med 2008;359(13):1317-29.
del Zoppo GJ, Saver JL, Jauch EC, Adams HP Jr, et al. Expansion of the time window for treatment of acute ischemic stroke with intravenous tissue plasminogen activator: a science advisory from the American Heart
Association/American Stroke Association. Stroke 2009;40:2945–8.
Jauch EC, Saver JL, Adams HP, et al. guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2013;44:870-947.
Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. 2018 guidelines for the early management of patients with acute ischemic stroke: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke 2018;49:e46–e110.
Emberson J, Lees KR, Lyden P, Bleckwell L, Albers G, Bluhmki E, et al. Effect of treatment delay, age, and stroke severity on the effects of intravenous thrombolysis with alteplase for acute ischaemic stroke: a meta-analysis of individual patient data from randomised trials. Lancet 2014;384(9958):1929-35.
Mehta A, Mahale R, Buddaraju K, Majeed A, Sharma S, Javali M, et al. Intravenous thrombolysis for acute ischemic stroke: review of 97 patients. J Neurosci Rural Pract 2017;8(1):38-43.
Bill O, Zufferey P, Faouzi M, Michel P. Severe stroke: patient profile and predictors of favorable outcome. J Thromb Haemost 2013;11(1):92-9.
Ojike N, Ravenell J, Seixas A, Masters-Israilov A, Rogers A, Jean-Louis G, et al. Racial disparity in stroke awareness in the US: an analysis of the 2014 National Health Interview Survey. J Neurol Neurophysiol. 2016;7(2):365.
Mandava P, Shah SD, Sarma AK, Kent TA. An outcome model for intravenous rt-PA in acute ischemic stroke.Transl Stroke Res 2015;6:451-7.
Abul-Kasim K, Brizzi M, Petersson J. Hyperdense middle cerebral artery sign is an ominous prognostic marker despite optimal workflow. Acta Neurol Scand 2010;122(2):1329.
Dharmasaroja PA, Muengtaweepongsa S, Dharmasaroja P. Early outcome after intravenous thrombolysis in patients with acute ischemic stroke. Neurol India 2011;59:351-4.
Muresan IP, Favrole P, Levy P, Andreux F, Marro B, Alamowitch S. Very early neurologic improvement after intravenous thrombolysis. Arch Neurol 2010;67:1323-8.
Delgado MG, Michel P, Naves M, Maeder P, Reichhart M, Wintermark M, et al. Early profiles of clinical evolution after intravenous thrombolysis in an unselected stroke population. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2010;81:2825.
Boddu DB, Srinivasarao Bandaru VC, Reddy PG, Madhusudan M, Rukmini MK, Suryaprabha T, et al. Predictors of major neurological improvement after intravenous thrombolysis in acute ischemic stroke: A hospital-based study from south India. Neurol India 2010;58:403-6.
Bill O, Zufferey P, Faouzi M, Michel P. Severe stroke: patient profile and predictors of favorable outcome. J Thromb Haemost 2013;11(1):92-9.
Nathanson D, Patrone C, Nyström T, et al. Sex, diastolic blood pressure, and outcome after thrombolysis for ischemic stroke. Stroke Res Treat 2014;747458.
Weimar C, Mieck T, Buchthal J, et al. Neurologic worsening during the acute phase of ischemic stroke. Arch Neurol 2005;62:393-7.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทยเล่มนี้ ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการแต่อย่างใด การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็นของบทความไปเผยแพร่ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเล่มนี้ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
