เภสัชวิทยาของแคนนาบินอยด์
คำสำคัญ:
แคนนาบินอยด์, ตัวรับแอนโดแคนนาบินอยด์, ทีเฮชซี, ซีบีดีบทคัดย่อ
แคนนาบินอยด์เป็นสารที่มีฤทธิ์ต่อตัวรับแคนนาบินอยด์ในร่างกายมนุษย์ ชนิดของแคนนาบินอยด์ แบ่งได้เป็นสามชนิด คือ สารแคนนาบินอยด์ในร่างกาย (Endocannabinoid), สารสกัดแคนนาบินอยด์ที่มาจาก พืชกัญชา (Phytocannabinoid) และ สารสกัดแคนนาบินอยด์จากการสังเคราะห์ (Synthetic Cannabinoid) แคนนาบินอยด์สามารถจับได้ทั้งตัวรับแคนนาบินอยด์ชนิดที่ 1 และ 2 ซึ่งการจับกับตัวรับนั้นแตกต่างกันที่ ความชอบจับต่อตัวรับนั้นๆ ผลของแคนนาบินอยด์ต่อการกระตุ้นที่ตัวรับแคนนาบินอยด์ชนิดที่ 1 ที่บริเวณของเซลล์ประสาทก่อนไซแนปส์ (Pre-synaptic neuron) จะส่งผลให้ยับยั้งการปลดปล่อยสารสื่อประสาทที่จะหลั่งออกมาจาก Pre-synaptic neuron ได้แก่ สารสื่อประสาทกลูตาเมท ทำให้แคนนาบินอยด์มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา นำไปประยุกต์ใช้ในการรักษาโรคต่างๆ ได้แก่ ภาวะปวดเรื้อรัง โรคทางระบบประสาท เช่น โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง เป็นต้น ในปัจจุบัน สารสกัดแคนนาบินอยด์ที่มาจากพืชกัญชาที่มีการนำมาศึกษาวิจัยมาก คือ Δ9-trans-tetrahydrocannabinol (Δ9-THC) และ cannabidiol (CBD)
เอกสารอ้างอิง
Alsherbiny MA, Li CG. Medicinal Cannabis-Potential Drug Interactions. Medicines (Basel) 2018; 6(1).
Bosier B, Muccioli GG, Hermans E, Lambert DM. Functionally selective cannabinoid receptor signalling: therapeutic implications and opportunities. Biochem Pharmacol 2010; 80:1-12.
Cascio MG, Marini P. Biosynthesis and Fate of Endocannabinoids. Handb Exp Pharmacol 2015; 231:39-58.
Cerne K. Toxicological properties of Delta9-tetrahydrocannabinol and cannabidiol. Arh Hig Rada Toksikol 2020; 71(1):1-11.
Cohen K, Weinstei AM. Synthetic and Non-synthetic Cannabinoid Drugs and Their Adverse Effects-A Review From Public Health Prospective. Front Public Health 2020; 6:1-8.
FDA and cannabis: Research and drug approval process [Internet]. [cited 11 Oct 2021]. Available from: https://www.fda.gov/news-events/public-health-focus/fda-and-cannabis-research-and-drug-approval-process.
Hiley CR, Ford WR. Cannabinoid pharmacology in the cardiovascular system: potential protective mechanisms through lipid signalling. Biol Rev Camb Philos Soc 2004; 79:187-205.
Huestis MA . Humancannabinoid pharmacokinetics. Chem Biodivers 2007; 4:1770-804.
Iversen L. Cannabis and the brain. Brain 2003; 126:1252-70.
Lynch T, Price A. The effect of cytochrome P450 metabolism on drug response, interactions, and adverse effect. Am Fam Physician 2007; 76:391-6.
McGilveray IJ. Pharmacokinetics of cannabinoids. Pain Res Manage 2005;10 (Suppl A):15A-22A.
McPartland JM, Duncan M, Di Marzo V, Pertwee RG. Are cannabidiol and Delta(9)-tetrahydrocannabivarin negative modulators of the endocannabinoid system? A systematic review. Br J Pharmacol 2015; 172(3):737-53.
McPartland JM. Cannabis Systematics at the Levels of Family, Genus, and Species. Cannabis Cannabinoid Res 2018; 3(1):203-12.
Millar SA, Stone NL, Yates AS, O’Sullivan SE. A Systematic Review on the Pharmacokinetics of Cannabidiol in Humans. Front Pharmacol 2018; 9:1365.
Ohlsson A, Lindgren J-E, Wahlen A, Agurell S, Hollister LE, Gillespie HK. Plasma delta-9-tetrahydrocannabinol concentrations and clinical effects after oral and intravenous administration and smoking. Clin Pharmacol Ther 1980; 409-16.
Pacher P, Batkai S, Kunos G. The Endocannabinoid System as an Emerging Target of Pharmacotherapy. Pharmacol Rev 2006; 58:389–462.
Poyatos L, Perez-Acevedo AP, Papaseit E, Perez-Mana C, Martin S, Hladun O, et al. Oral Administration of Cannabis and Delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) Preparations: A Systematic Review. Medicina (Kaunas) 2020; 56(6):1-21.
Thomas H. Psychiatric symptoms in cannabis users. Br J Psychiatry 1993; 163:141-9.
Wang R, Tu S, Zhang J, Shao A. Roles of TRP channels in neurological diseases. Oxid Med Cell Longev 2020; 2020:1-13.
WHO Expert Committee on Cannabidiol (CBD) Critical Review Report [Internet]. 2018 [cited 20 Aug 2021].
WHO Expert Committee on Drug Dependence Critical Review Delta-9-tetrahydrocannabinol [Internet]. 2018 [cited 20 Aug 2021]. Available from: https://www.who.int/medicines/access/controlled-substances/THCv1.pdf.
ตำรับยากัญชา โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร [Internet]. [cited 11 Oct 2021]. Available from: https://cannabis.fda.moph.go.th/cpa/.
ตำรับยากัญชา องค์การเภสัชกรรม (GPO) [Internet]. [cited 11 Oct 2021]. Available from: https://cannabis.fda.moph.go.th/gpo/.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ข้อความภายในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารสมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทยเล่มนี้ ตลอดจนความรับผิดชอบด้านเนื้อหาและการตรวจร่างบทความเป็นของผู้นิพนธ์ ไม่เกี่ยวข้องกับกองบรรณาธิการแต่อย่างใด การนำเนื้อหา ข้อความหรือข้อคิดเห็นของบทความไปเผยแพร่ ต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ผลงานที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารเล่มนี้ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสาร
