การกำหนดค่าปริมาณรังสีอ้างอิงระดับหน่วยงานสำหรับการถ่ายภาพรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในกระบวนการจำลองการฉายรังสีที่บริเวณอุ้งเชิงกราน
คำสำคัญ:
ค่าปริมาณรังสีอ้างอิงระดับหน่วยงาน, เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์, การจำลองการฉายรังสีบทคัดย่อ
หลักการและเหตุผล: คณะกรรมาธิการระหว่างประเทศด้านการป้องกันอันตรายจากรังสี (International Commission on Radiological Protection; ICRP) ฉบับที่ 135 ได้แนะนำให้มีการกำหนดค่าระดับปริมาณรังสีอ้างอิงทางการวินิจฉัย (Diagnostic Reference Levels; DRLs) สำหรับการถ่ายภาพทางรังสี เพื่อใช้เป็นแนวทางในการหาค่าปริมาณรังสีที่เหมาะสมให้ผู้ป่วย
วัตถุประสงค์: การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจและกำหนดค่าปริมาณรังสีอ้างอิงระดับหน่วยงาน (Typical dose levels) สำหรับการถ่ายภาพรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในกระบวนการจำลองการฉายรังสีที่บริเวณอุ้งเชิงกราน แล้วทำการเปรียบเทียบกับค่าปริมาณรังสีจากรายงานของการศึกษาอื่น
วัสดุและวิธีการ: เก็บข้อมูลค่าปริมาณรังสี ได้แก่ค่า Volume Computed Tomography Dose Index (CTDIvol) และค่า Dose Length Product (DLP) ของผู้ป่วยเพศหญิงที่ได้รับจากการถ่ายภาพรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ในกระบวนการจำลองการฉายรังสีที่บริเวณอุ้งเชิงกราน ที่แผนกรังสีรักษา โรงพยาบาลมหาวชิราลงกรณธัญบุรี โดยเก็บข้อมูลผู้ป่วยจำนวน 80 ราย ที่มีอายุอยู่ในช่วง 20 ถึง 80 ปีและมีน้ำหนักอยู่ในช่วง 45 ถึง 75 กิโลกรัม บันทึกค่าพารามิเตอร์ที่ใช้ในการถ่ายภาพรังสีของผู้ป่วยแต่ละราย และกำหนดค่าปริมาณรังสีอ้างอิงระดับหน่วยงานจากค่ามัธยฐานของค่า CTDIvol และ DLP
ผลการศึกษา: พบค่าพารามิเตอร์ที่ใช้กับผู้ป่วยทุกรายเป็นค่าเดียวกันทั้งหมด ยกเว้นค่ากระแสหลอดซึ่งจะปรับโดยอัตโนมัติตามขนาดของผู้ป่วย ด้วยระบบปรับกระแสหลอดอัตโนมัติของเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ผู้ป่วยมีอายุเฉลี่ย 52.3±11.5 ปี และน้ำหนักเฉลี่ย 58.5±8.1 กิโลกรัม ปริมาณรังสีอ้างอิงระดับหน่วยงานสำหรับ CTDIvol และ DLP มีค่าเท่ากับ 13.0 มิลลิเกรย์ และ 478.7 มิลลิเกรย์.เซนติเมตร ตามลำดับ ซึ่งเป็นค่าที่ต่ำกว่ารายงานของการศึกษาอื่น อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีรายงานค่า DRLระดับประเทศของไทย สำหรับการถ่ายภาพรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์บริเวณอุ้งเชิงกราน ดังนั้นผลการศึกษานี้อาจเป็นแนวทางสำหรับการศึกษาเพื่อหาค่า DRL ระดับประเทศสำหรับการถ่ายภาพรังสีด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์บริเวณอุ้งเชิงกรานต่อไป
ข้อสรุป: สรุปได้ว่าค่าปริมาณรังที่ผู้ป่วยได้รับจากการถ่ายภาพรังสีในกระบวนการจำลองการฉายรังสีที่บริเวณอุ้งเชิงกรานด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของโรงพยาบาลมีค่าอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้เมื่อเปรียบเทียบกับการศึกษาอื่น
เอกสารอ้างอิง
Nika Z, Valerija Zager M, Nejc M. Establishment of national diagnostic reference levels for radiotherapy computed tomography simulation procedures in Slovenia. Eur J Radiol. 2020;127:1-5.
Stephen A, Priscilla FB, Kimberly EA, Steven BB, Libby FB, James MH, et al. American College of Radiology White Paper on Radiation Dose in Medicine. J Am Coll Radiol. 2007;4:272-84.
González AB, Mahesh M, Kim KP, Bhargavan M, Lewis R, Mettler F, et al. Projected cancer risks from computed tomographic scans performed in the United States in 2007. Arch. Intern. Med. 2009;169:2071-7.
Smith BR, Lipson J, Marcus R, Kim KP, Mahesh M, Gould R, et al. Radiation dose associated with common computed tomography examinations and the associated lifetime attributable risk of cancer. Arch. Intern. Med. 2009;169:2078-86.
Supawitoo S, Chitsanupong B, Weerawat S. A survey on radiation dose from computed tomography examinations in Phitsanulok province. J Health Sci. 2017;26:210-9.
Celine C, Sinead B, Laura M. Establishment of national diagnostic reference levels (DRLs) for radiotherapy localization computer tomography of the head and neck. Rep Pract Oncol Radiother 2018;23:407-12.
Ana D, Doris S, Ingrid B, Slaven J. An assessment of dose indicators for computed tomography localization procedures in radiotherapy at the University Hospital Rijeka. Nucl Technol Radiat Prot. 2018;33:301-6
Sean O’ C, Ora MC A, Laura M. Establishment of national diagnostic reference levels for breast cancer CT protocols in radiation therapy. Br J Radiol. 2016;89:1-6.
Toroi P, Kaijaluoto S, Bly R. Patient exposure levels in radiotherapy CT simulations in Finland. Radit. Prot Dosi. 2015;167:602-7.
International Commission on Radiological Protection. Annals of the ICRP Publication 135 Diagnostic Reference Levels in Medical Imaging. 2017;4).
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.ค่าปริมาณรังสีอ้างอิงในการถ่ายภาพรังสีวินิจฉัยทางการแพทย์ของประเทศไทย 2564. กรุงเทพฯ: บริษัท บียอนด์ พับลิสชิ่ง จำกัด; 2564.
Tinnagorn D, Thunyarat C. Establishment of local diagnostic reference levels for commonly performed computed tomography examinations in Thai cancer hospitals.Th J of Radio Tech. 2021;46:35-42.
Kanda R, Akahane M, Koba Y, Chang W, Akahane K, Okuda Y, et al. Developing diagnostic reference levels in Japan. Jpn J Radiol. 2021;39:307–14.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 สมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมะเร็งวิวัฒน์ ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับ และบุคคลากรท่านอื่น ๆ ใน สมาคมฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
