การศึกษาย้อนหลังบทบาทการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มในผู้ป่วยมะเร็ง ต่อมลูกหมากที่ยังไม่มีการแพร่กระจายแบบ castration-resistant prostate cancer

ผู้แต่ง

  • กนกพร ทองเลิศ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
  • พิมพ์ปวีณ์ ดิษเจริญ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
  • ณปภัช อมรวิเชษฐ์ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ภาควิชารังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • เพชร อลิสานันท์ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ฝ่ายรังสีวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย
  • ชลเกียรติ ขอประเสริฐ สาขารังสีรักษาและมะเร็งวิทยา ภาควิชารังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การรักษาด้วยรังสีในผู้ป่วยที่โรคกลับเป็นซ้ำ, มะเร็งต่อมลูกหมากระยะที่ยังไม่มีการแพร่กระจาย, ยาต้านฮอร์โมนเพศชาย

บทคัดย่อ

หลักการและเหตุผล บทบาทการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะที่ยังไม่มีการแพร่กระจายแบบ castration-resistant prostate cancer (Non-metastatic, castration-resistant prostate cancer: nmCRPC) ที่ไม่เคยได้รับการรักษาด้วยรังสีมาก่อนยังคงเป็นที่ถกเถียง

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลทางคลินิกและผลข้างเคียงของการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากแบบ nmCRPC ที่ไม่เคยได้รับการรักษาด้วยรังสีมาก่อน

วัสดุและวิธีการ ศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากแบบ nmCRPC ที่ได้รับการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มด้วยปริมาณรังสีที่สูงขึ้น ตั้งแต่เดือนมีนาคม 2552 ถึงเดือนมิถุนายน 2562 จำนวน 22 ราย โดยมีวัตถุประสงค์หลัก ได้แก่ เพื่อหาอัตราการอยู่รอดโดยปราศจากการกลับมาเพิ่มขึ้นของค่า Prostate-specific antigen (PSA) (Biochemical-relapse free survival: BRFS) และมีผลลัพธ์รองได้แก่ อัตราการอยู่รอดโดยโรคสงบ (Clinical progression-free survival: CPFS) อัตราการอยู่รอดโดยปราศจากการแพร่กระจาย (Metastatic-free survival: MFS) อัตราการรอดชีพรวม (Overall survival: OS) ปัจจัยที่ส่งผลต่อผลการรักษา และผลข้างเคียงจากการรักษา

ผลการศึกษา ค่ามัธยฐานการตรวจติดตาม 43 เดือนในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากมีอายุเฉลี่ย 73.8 ปี ค่ามัธยฐาน PSA ก่อนได้รับการรักษาด้วยรังสี 6.68 นาโนกรัม/มิลลิลิตร ผู้ป่วยทุกรายได้รับการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มปริมาณรังสี 76-80 เกรย์ พบว่าค่ามัธยฐานของ BRFS เท่ากับ 31 เดือน และมี BRFS 43.6% ที่ 5 ปี ค่ามัธยฐานของ CPFS เท่ากับ 37 เดือน และมี CPFS 47.4% ที่ 5 ปี ค่ามัธยฐานของ MFS ยังไม่ถึง และมี MFS 50.6% ที่ 5 ปี ค่ามัธยฐานของ OS เท่ากับ 73 เดือน และมี OS 62.4% ที่ 5 ปี ค่า PSA ก่อนการรักษาด้วยรังสีเป็นปัจจัยเดียวที่ส่งผลต่อ BRFS และ CPFS พบผลข้างเคียงระยะยาวเกรด 3-4 ต่อระบบทางเดินอาหาร 4.5% และไม่พบผลข้างเคียงระยะยาวเกรด 3-4 ต่อระบบทางเดินปัสสาวะ

ข้อสรุป การรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มเป็นทางเลือกหนึ่งที่สามารถนำไปใช้ได้ในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากแบบ nmCRPC

เอกสารอ้างอิง

Sung H, Ferlay J, Siegel RL, Laversanne M, Soerjomataram I, Jemal A, et al. Global cancer statistics 2020: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA Cancer J Clin 2021.

Sargos P, Mottet N, Bellera C, Richaud P. Long-term androgen deprivation, with or without radiotherapy, in locally advanced prostate cancer: updated results from a phase III randomised trial. BJU Int 2020;125:810-6.

Smith MR, Cook R, Lee KA, Nelson JB. Disease and host characteristics as predictors of time to first bone metastasis and death in men with progressive castration-resistant nonmetastatic prostate cancer. Cancer 2011;117:2077-85.

Fizazi K, Shore N, Tammela TL, Ulys A, Vjaters E, Polyakov S, et al. Darolutamide in Nonmetastatic, Castration-Resistant Prostate Cancer. N Engl J Med 2019;380:1235-46.

Hussain M, Fizazi K, Saad F, Rathenborg P, Shore N, Ferreira U, et al. Enzalutamide in Men with Nonmetastatic, Castration-Resistant Prostate Cancer. N Engl J Med 2018;378:2465-74.

Smith MR, Saad F, Chowdhury S, Oudard S, Hadaschik BA, Graff JN, et al. Apalutamide Treatment and Metastasis-free Survival in Prostate Cancer. N Engl J Med 2018;378:1408-18.

Nakamura K, Teshima T, Takahashi Y, Imai A, Koizumi M, Mitsuhashi N, et al. Radiotherapy for localized hormone-refractory prostate cancer in Japan. Anticancer Res 2004;24:3141-5.

Sanguineti G, Marcenaro M, Franzone P, Tognoni P, Barra S, Vitale V. Is there a "curative" role of radiotherapy for clinically localized hormone refractory prostate cancer? Am J Clin Oncol 2004;27:264-8.

Akimoto T, Kitamoto Y, Saito J, Harashima K, Nakano T, Ito K, et al. External beam radiotherapy for clinically node-negative, localized hormone-refractory prostate cancer: impact of pretreatment PSA value on radiotherapeutic outcomes. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2004;59:372-9.

Sasaki T, Nakamura K, Ogawa K, Onishi H, Okamoto A, Koizumi M, et al. Radiotherapy for patients with localized hormone-refractory prostate cancer: results of the Patterns of Care Study in Japan. BJU Int 2009;104:1462-6.

Ogawa K, Nakamura K, Sasaki T, Onishi H, Koizumi M, Shioyama Y, et al. External beam radiotherapy for clinically localized hormone-refractory prostate cancer: clinical significance of Nadir prostate-specific antigen value within 12 months. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2009;74:759-65.

Pascoe AC, Sundar S. Prostate radiation in non-metastatic castrate refractory prostate cancer provides an interesting insight into biology of prostate cancer. Radiat Oncol 2012;7:43.

Botticella A, Guarneri A, Filippi AR, Levra NG, Munoz F, Ragona R, et al. May non-metastatic clinically localized castration-resistant prostate cancer after primary androgen ablation benefit from salvage prostate radiotherapy? J Cancer Res Clin Oncol 2013;139:1955-60.

Aizawa R, Takayama K, Nakamura K, Inoue T, Kobayashi T, Akamatsu S, et al. Long-term outcomes of definitive external-beam radiotherapy for non-metastatic castration-resistant prostate cancer. Int J Clin Oncol 2018;23:749-56.

Zelefsky MJ, Pei X, Chou JF, Schechter M, Kollmeier M, Cox B, et al. Dose escalation for prostate cancer radiotherapy: predictors of long-term biochemical tumor control and distant metastases-free survival outcomes. Eur Urol 2011;60:1133-9.

Michalski JM, Moughan J, Purdy J, Bosch W, Bruner DW, Bahary JP, et al. Effect of Standard vs Dose-Escalated Radiation Therapy for Patients With Intermediate-Risk Prostate Cancer: The NRG Oncology RTOG 0126 Randomized Clinical Trial. JAMA Oncol 2018;4:e180039.

Zaorsky NG, Keith SW, Shaikh T, Nguyen PL, Horwitz EM, Dicker AP, et al. Impact of Radiation Therapy Dose Escalation on Prostate Cancer Outcomes and Toxicities. Am J Clin Oncol 2018;41:409-15.

Kuban DA, Tucker SL, Dong L, Starkschall G, Huang EH, Cheung MR, et al. Long-term results of the M. D. Anderson randomized dose-escalation trial for prostate cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2008;70:67-74.

Pinkawa M, Piroth MD, Holy R, Djukic V, Klotz J, Krenkel B, et al. Combination of dose escalation with technological advances (intensity-modulated and image-guided radiotherapy) is not associated with increased morbidity for patients with prostate cancer. Strahlenther Onkol 2011;187:479-84.

Roach M, 3rd, Hanks G, Thames H, Jr., Schellhammer P, Shipley WU, Sokol GH, et al. Defining biochemical failure following radiotherapy with or without hormonal therapy in men with clinically localized prostate cancer: recommendations of the RTOG-ASTRO Phoenix Consensus Conference. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2006;65:965-74.

Michalski JM, Yan Y, Watkins-Bruner D, Bosch WR, Winter K, Galvin JM, et al. Preliminary toxicity analysis of 3-dimensional conformal radiation therapy versus intensity modulated radiation therapy on the high-dose arm of the Radiation Therapy Oncology Group 0126 prostate cancer trial. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2013;87:932-8.

Parker CC, James ND, Brawley CD, Clarke NW, Hoyle AP, Ali A, et al. Radiotherapy to the primary tumour for newly diagnosed, metastatic prostate cancer (STAMPEDE): a randomised controlled phase 3 trial. Lancet 2018; 392:2353-2366.

Small EJ, Saad F, Chowdhury S, Oudard S, Hadaschik BA, Graff JN, et al. Apalutamide and overall survival in non-metastatic castration-resistant prostate cancer. Ann Oncol 2019;30:1813-20.

Scher HI, Halabi S, Tannock I, Morris M, Sternberg CN, Carducci MA, et al. Design and end points of clinical trials for patients with progressive prostate cancer and castrate levels of testosterone: recommendations of the Prostate Cancer Clinical Trials Working Group. J Clin Oncol 2008;26:1148-59.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2022-03-03

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ทองเลิศ ก, ดิษเจริญ พ, อมรวิเชษฐ์ ณ, อลิสานันท์ เ, ขอประเสริฐ ช. การศึกษาย้อนหลังบทบาทการรักษาด้วยรังสีปรับความเข้มในผู้ป่วยมะเร็ง ต่อมลูกหมากที่ยังไม่มีการแพร่กระจายแบบ castration-resistant prostate cancer. J Thai Assn of Radiat Oncol [อินเทอร์เน็ต]. 3 มีนาคม 2022 [อ้างถึง 10 ธันวาคม 2025];28(1):R1-R15. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jtaro/article/view/252522

ฉบับ

ปีที่ 28 ฉบับที่ 1 (2022): มกราคม - มิถุนายน 2565

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ

สัญญาอนุญาต

ลิขสิทธิ์ (c) 2022 สมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย

Creative Commons License

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารมะเร็งวิวัฒน์ สมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย

ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับสมาคมรังสีรักษาและมะเร็งวิทยาแห่งประเทศไทย และบุคคลากรท่านอื่น ๆ ใน สมาคมฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว