Symptom experiences symptom management and quality of life in head and neck cancer patients with radiation induced xerostomia

Authors

  • นิรมล พจน์ด้วง ศูนย์มะเร็งลพบุรี
  • ฉวีวรรณ เจิมสม ศูนย์มะเร็งลพบุรี
  • จุไรรัตน์ ธรรมเพียร ศูนย์มะเร็งลพบุรี

Keywords:

Symptom experiences, quality of life, head and neck cancer, xerostomia, radiotherapy

Abstract

The purpose of this descriptive study was to analyze the experience of certain symptoms, symptom management, and quality of life(QOL) in head and neck cancer patients with radiation induced xerostomia based on the Symptom Management Model of Dodd et al. (2001). The study focused on 80 patients with head and neck cancer who were treated by radiotherapy in Loburi Cancer Center. Data collection took place from January to March 2008. The data was collected by using Likert xerostomia questionnaires developed by Esbruch et al. (2001), Xerostomia - related QOL scale developed by Henson et al. (2001) and Symptom management questionnaires developed by Busakorn Sangkaew et al. (2006) and Sujira Foongfaung et al. (2007). The questionnaires were tested for content validity by 3 experts. The CVI was .95 and the reliability of The Cronbach' Alpha correlation coefficient in relation to two categories (Likert xerostomia questionnaries and Xeostomia - related QOL scale) were .81 and .74 respectively. The finding showed that 90% of the subjects had xerostomia. They had moderate distress and the most severe symptom was difficulty in swallowing dry or solid food. To improve their symptoms, the subjects used to have soft diet or small pieces of food and avoid tobacco, caffeine and alcohol consumption. They should sip water frequently, drink water at least 2000 cc/day and care oral hygiene by brushing teeth twice daily. Xerostomia affected their QOL. The severity of xerostomia was significantly associated with QOL (p = .01). In conclusion, xerostomia following radiotherapy in head and neck cancer patients was common and affected QOL. Thus health care team should pay more attention to this health problem and put a specific program to improve symptoms and QOL of these patients.

References

ศูนย์มะเร็งลพบุรี. (2549). สถิติโรคมะเร็ง. (ฉบับปี 2549, หน้า 8-9). งานทะเบียนมะเร็ง กลุ่มงานเทศโนโลยีสารสนเทศ ศูนย์มะเร็งลพบุรี: ลพบุรี. ประชาเล่ม 1 (หน้า 454 - 458). กรุงเทพมหานคร: บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์.

Otto, S.E. (2001). Chemotherapy. In S.E. Otto (Ed.), Oncology nursing (4th ed., pp. 638-683). Philadelphia: Mosby.

Haggood, A.S. (2001). Head and neck cancer. In S.E. Otto (Ed.), Oncology nursing (pp. 285 - 325). St. Louis: Mosby.

ภัทรจิต บวรสมบัติ. (2547). มะเร็งศีรษะและคอ : การจัดการภาวะแทรกซ้อนในช่องปาก. วารสารพยาบาลศาสตร์, 22(3), 8-14.

Epstein, J.B., Emerton, S., Kolbinson, A., Le, N., Phillips, N., Stevenson, M., et al. (1999). Quality of life and oral function following radiotherapy for head and neck cancer. Head and neck, 21(1). 1-11. Retrieved December 10, 2006, from
http://www3.interscience.wiley.com/cgi-bin/fulltext/30000655/PDFSTART

ประยุทธ์ โรจน์พรประดิษฐ์. (2544). Head and neck cancer. ใน วิชาญ หล่อวิทยา, ไพรัช เทพมงคล, ประมุข พรหมรัตนพงศ์ และชนวัธน์ เทศะวิบุล (บรรณาธิการ.), Manual of radiation oncology (หน้า 64 -84). กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไพพร แซ่เตีย. (2544). สิ่งที่ก่อให้เกิดความเครียดและวิธีการเผชิญความเครียดในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอภายหลังได้รับการฉายรังสี. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

Dodd, M.J., Miaskowski, C., & Paul, S.M. (2001). Symptom clusters and their effect on the functional status of patients with cancer. Oncology Nursing Forum, 28(3), 465-470.

Eisbruch, M., Kim, H., Terrell, G., Marsh, L., Dawson, L., & Ship, J. (2001) Xerostomia and its predictors following parotid-sparing irradiation of head-and-neck cancer. International journal of Oncology Biology Phhsics, 50(3), 695-704.

Henson, B.S., Inglehart, M.R., Eisbruch, A., & Ship, J.A. (2001). Preserved salivary output and xerostomia-related quality of life in head and neck cancer patients receiving parotid-sparing radiotherapy. Oral oncology, 37(1), 84-93

บุษกร แสงแก้ว. (2549). การสำรวจประสบการณ์อาการที่พบบ่อย การจัดการกับอาการและผลลัพธ์ ของการจัดการในผู้ที่เป็นมะเร็งเต้านมที่มีถิ่นพำนักในภาคกลางของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่, บัณฑิตวิทยาลัย
มหาวิทยาลัยมหิดล.

สุจิรา ฟุ้งเฟื่อง. (2550). ประสบการณ์อาการ วิผีการจัดการ และผลของการจัดการกับอาการของผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับรังสีรักษาร่วมกับเคมีบำบัดในศูนย์มะเร็งภาคกลางของประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่,
บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

นิรมล พจน์ด้วง. (2550). แนวปฏิบัติทางการพยาบาลในการดูแลช่องปาก เพื่อบรรเทาภาวะน้ำลายแห้งจากรังสีรักษาสำหรับผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอ. สารนิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.

Jham, BC., Reis, PM., Miranda, EL., Lopes, RC., Carvalho., AL., & Scheper MA. (2007). Oral health status of 207 head and neck cancer patients before, during and after radiotherapy. Clinical Oral Investigation, 12(1), 19-24.

Logemann, J.A., Pauloski, B. R., Rademaker, A. W., Lazarus, C.L., Mittal, B.,& Gazino, J., et al. (2003). Xerostomia: 12-month changes in siliva Production and its relationship to perception and performance of swallow function oral intake and diet after
chemoradiation. Head and Neck, 25(6), 432 -437.

Dirix P., Nuyts, S., & Bogaert, W. (2006). Radiation-induced xerostomia in patients with head and neck cancer. Cancer, 107(11), 2525-2534.

Wijers, O., Levendag, D., & Braaksma, M. (2002). Patients with head and neck cancer cured by radiation therapy: a survey of the dry mouth syndrome in long-term survivors. Head neck, 24, 737-747.

Shakes, J.(2007) The management and treatment of xerostomia from the patients perspective.Retrieved May 27, 2007 from http://www.nutrition.otago.ac.nz/_data/assets/file/0004/1966/dtp_JShakes.pdf.

The British Columbia Cancer Agency. (2005). Cancer management guideline. Retrieved March 27, 2007 from The BC Cancer Agency Web site: http://www.bccancer.bc.ca treatment/Nutrition/Nutritional ChallengesduringCancerTreatment/Dry+Mouth.htm.

Seifert, G., Michike, A., Hanbrich, J., & Chilla, R. (1986). Disorder of secretion. In P.M. Stell (Ed.), Disease of the salivary gland (pp. 70-75). Stutgart: Gutmann & Co.

Davies, A.N. (2000). A comparison of artificial saliva and chewing gum in the management of xerostomia in patient with advance cancer. Palliative Medicine, 14(3), 197-203. Retrieved April 10, 2006, from http://search.epnet.com/direct.asp?jid=31I&db=aph

Olsson, H., & Axell, T. (1991). Objective and subjective efficacy of saliva substitutes containing mucin and carboxymethylcellulose. Scandinavian Journal of Dentristry, 49, 316-319.

Epstein, J.B., & Meij, H.E. (1996). Effects of compliance with fluoride gel application on caries and caries risk in patients after radiation therapy for head and neck cancer. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, & Endodontics, 82(3), 268-275.Retrieved April 25, 2006, from http://www.sciencedirect.com/science?_ ob= ArticleListURL &_method= list&ArticleListID=583754252

National Cancer Institute. Management of oral complication of chemotherapy and Head & Neck radiation. Retrieved August 27, 2007 from National Cancer Institute Web site: http://www.cancer.gov/cancertopics/pdq/supportivecare/
oralcomplications/

Pearson, L.S. & Hutton, J.L. (2002). A control trial to compare the ablity of foam swabs and toothbrushes to remove dental plaque. Journal of Advance Nursing, 39, 480-489.

โขมพักตร์ มณีวัต. (2541). การพัฒนารูปแบบการสนับสนุนและการให้ความรู้เพื่อส่งเสริมการดูแลตนเองในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับรังสีรักษา.วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการพยาบาลผู้ใหญ่, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

Chambers, M.S., Rosenthal, D.I., & Weber, R.S. (2006). Radiation- induced xerostomia. Head & Neck, 29(1), 58-63.

Iwamoto, R.R. (2001). Radiation therapy. In S.E. Otto (Ed.), Oncology nursing (4th ed., pp. 606 - 637). Philadelphia: Mosby. 29. Jellema, AP., Slotman, BJ., Doornaert, P., Leemans, CR. & Langendijk JA. (2007)Impact of radiation-induced xerostomia on quality of life after primary radiotherapy among patients with head and neck cancer. Int J Radiat Oncol Biol Phy, 69(3), 751-760.

Downloads

Published

2009-06-30

How to Cite

1.
พจน์ด้วง น, เจิมสม ฉ, ธรรมเพียร จ. Symptom experiences symptom management and quality of life in head and neck cancer patients with radiation induced xerostomia. J Thai Assn of Radiat Oncol [Internet]. 2009 Jun. 30 [cited 2024 Nov. 15];15(1):93-106. Available from: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jtaro/article/view/203542

Issue

Section

Original articles