ปัจจัยทางคลินิกที่มีผลต่อความสำเร็จของการใส่ฟันปลอมและคุณภาพชีวิต ในมิติสุขภาพช่องปากของผู้ป่วยฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ ในโรงพยาบาลนครพิงค์

บทคัดย่อ

การสูญเสียฟันเป็นปัญหาสำคัญที่มีผลกระทบต่อสุขภาพร่างกายของผู้สูงอายุ การใส่ฟันเทียมทั้งปากสามารถฟื้นฟูสภาวะช่องปากทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยทางคลินิกที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการใส่ฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก

ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษาข้อมูลย้อนหลัง ระหว่างเดือนพฤษภาคม 2566 ถึง เดือนพฤษภาคม 2567 ในผู้ป่วยใส่ฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ ทุกรายที่ได้รับการใส่ฟันเทียมมานานกว่า 6 เดือน ในโรงพยาบาลนครพิงค์ โดยศึกษาข้อมูลพื้นฐานการใส่ฟันเทียม, ประวัติการใช้งาน และการประเมินคุณภาพชีวิตในมิติสุขภาพช่องปาก OHIP-14 วิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วย Spearman Correlation

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งหมด 70 ราย เพศชาย ร้อยละ 47.1 เพศหญิง ร้อยละ 52.9 อายุมากกว่า 70 ปี ร้อยละ 67.1 ระยะเวลาในการยอมรับการใช้งานฟันเทียมมากกว่า16 ซี่ เฉลี่ย 2.3 ± 0.8 สัปดาห์ ระยะเวลาระหว่างวันใส่ฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ ถึงวันประเมินความพึงพอใจเฉลี่ย 16.9 ± 12.02 เดือน ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการใช้เคี้ยวอาหารพบว่าปัจจัยการสบฟัน (occlusion) ฟันหลังน้อยกว่า 5 ตำแหน่ง มีโอกาสเกิดการเคี้ยวอาหารลำบากเพิ่มขึ้น Adj.RR 14.9 (95% CI 4.8 - 45.9) และปัจจัยด้านเพศชาย
มีโอกาสเกิดการเคี้ยวลำบากเพิ่มขึ้น Adj.RR 5.4 (95% CI 1.6-18.8) การประเมินมิติสุขภาพพบว่า ปัจจัยด้านข้อจำกัดในการทำหน้าที่ของฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ (r=0.63) ความเจ็บปวดทางกายภาพ (r=0.74) ความบกพร่องทางกายภาพ (r=0.88) มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตระดับมากถึงมากที่สุด ตามลำดับ

สรุปผล: การศึกษานี้พบว่า ความสำเร็จของการใส่ฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่ ขึ้นกับจำนวนจุดสบฟันหลังการมีจุดสบฟันมากตำแหน่ง มีผลต่อความสำเร็จ และส่งผลต่อคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งควรนำไปใช้ในการวางแผนทำฟันเทียมมากกว่า 16 ซี่