ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการติดเชื้อร่วมของโรควัณโรคและโรคโควิด-19 ในโรงพยาบาลนครพิงค์ จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาย้อนหลัง (Retrospective Cohort study) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยของการติดเชื้อร่วมโรควัณโรค และโรคโควิด-19 ในผู้ป่วยวัณโรคที่ขึ้นทะเบียนรักษาในโรงพยาบาลนครพิงค์ จังหวัดเชียงใหม่     ประชากรที่ศึกษา คือ ผู้ป่วยวัณโรคที่ขึ้นทะเบียนรักษาที่โรงพยาบาลนครพิงค์ ระหว่างเดือนมกราคม 2564 ถึง กันยายน 2565 จำนวน 388 คน ด้วยการรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิของผู้ป่วยโรควัณโรคจากโปรแกรมรายงานข้อมูลวัณโรคของประเทศไทย (Nation Tuberculosis Information Program : NTIP) และใช้ข้อมูลทุติยภูมิของผู้ป่วยโรคโควิด-19 จากโปรแกรม Epid-CM Dashboard การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ Binary logistic regression analysis เพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการติดเชื้อร่วมของโรควัณโรคและโรคโควิด-19

ผลการศึกษา พบว่า ผู้ป่วยวัณโรค 388 คน เพศชาย 258 คน ร้อยละ 66.5 เพศหญิง 130 คน ร้อยละ 33.5 อายุเฉลี่ย 49.24 ± 17.95 ปี เป็นผู้ป่วยวัณโรคปอด 281 คน ร้อยละ 72.4 วัณโรคนอกปอด 107 คน ร้อยละ 27.6 พบความชุกของการติดเชื้อร่วมของโรควัณโรคและโรคโควิด-19 ร้อยละ 4.12 (16 ราย) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการติดเชื้อร่วมของโรควัณโรคและโรค   โควิด-19 ได้แก่ สิทธิการรักษา และประเภทการขึ้นทะเบียนของผู้ป่วยวัณโรค โดยที่ผู้ป่วยที่ใช้สิทธิการรักษาประเภทประกันสังคม (Adjusted Odd Ratio 5.17, 95% CI: 1.15-23.38) สิทธิการรักษาประเภทข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ (Adjusted Odd Ratio 6.81, 95% CI 1.20-38.53) มีการติดเชื้อร่วมมากกว่าผู้ป่วยที่ใช้สิทธิการรักษาประกันสุขภาพถ้วนหน้า และผู้ป่วยวัณโรคที่ขึ้นทะเบียนประเภทผู้ป่วยกลับเป็นซ้ำ/รักษาซ้ำหลังจากขาดยา (Adjusted Odd Ratio 7.24, 95% CI 1.69-30.97) มีการติดเชื้อร่วมมากกว่าผู้ป่วยรายใหม่อย่างมีนัยสำคัญ

สรุปผล การให้ความสำคัญด้านความรู้ แนวทางการป้องกันและดูแลตนเอง ในกลุ่มผู้ป่วยที่ใช้สิทธิการรักษาประกันสังคม        สิทธิการรักษาประเภทข้าราชการ/รัฐวิสาหกิจ และผู้ป่วยกลับเป็นซ้ำ/รักษาซ้ำหลังจากขาดยา อาจช่วยในการป้องกันการติดเชื้อร่วมของโรควัณโรคและโรคโควิด-19