ปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยที่โรงพยาบาลสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
ภาวะแรกเกิดน้ำหนักน้อย, หญิงตั้งครรภ์, การฝากครรภ์บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยต่างๆของมารดาที่มีผลต่อการเกิดภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยในหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการที่โรงพยาบาลสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบ Retrospective case control study ในหญิงตั้งครรภ์คลอดที่โรงพยาบาลสะเมิง จ.เชียงใหม่ ระหว่าง 1 ตุลาคม 2560 ถึง 30 กันยายน 2564 ทั้งหมด 771 ราย แบ่งเป็นหญิงตั้งครรภ์คลอดมีภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยจำนวน 49 รายและหญิงตั้งครรภ์คลอดไม่มีภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยจำนวน 722 ราย เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนและโปรแกรม HOSxP อธิบายข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างกลุ่มด้วยสถิติ Chi square test และวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆของมารดาด้วย multiple logistic regression ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% และนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษา: หญิงตั้งครรภ์จำนวน 771 ราย มีภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยจำนวน 49 ราย (ร้อยละ 6.4) ปัจจัยของมารดาที่มีผลต่อภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักตัวน้อยได้แก่ มีประวัติการคลอดทารกน้ำหนักน้อยในครรภ์ก่อน (aOR 11.15; 95%CI 4.57–27.72, P<0.001) สามีสูบบุหรี่ (aOR 1.91; 95%CI 1.06–3.45, P=0.031) ไม่ได้ Early ANC (aOR 1.87; 95%CI 1.03–3.40, P=0.041) ฝากครรภ์ไม่ครบ 5 ครั้งคุณภาพ (aOR 5.04; 95%CI 1.87–13.60, P=0.001) ไม่ได้ฝากครรภ์ (aOR 2.88; 95%CI 1.10–7.52, P=0.031) มีภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์ (aOR 4.88; 95%CI 1.14–20.89, P=0.032) น้ำหนักมารดาที่เพิ่มขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ต่ำกว่าเกณฑ์ (aOR 3.03; 95%CI 1.54–5.94, P=0.001) และการคลอดก่อนกำหนด (aOR 13.45; 95%CI 6.42–28.14, P<0.001)
สรุป: ปัจจัยของมารดาที่มีผลต่อภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยได้แก่ มีประวัติการคลอดทารกน้ำหนักน้อยในครรภ์ก่อน สามีสูบบุหรี่ ไม่ได้ Early ANC ฝากครรภ์ไม่ครบ 5 ครั้งคุณภาพ ไม่ได้ฝากครรภ์ มีภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์ น้ำหนักมารดาที่เพิ่มขึ้นระหว่างตั้งครรภ์ต่ำกว่าเกณฑ์ และการคลอดก่อนกำหนด ดังนั้นมารดาที่มีลักษณะเสี่ยงดังกล่าวควรตระหนักและให้การแก้ไขที่เหมาะสมเพื่อลดภาวะทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
References
World Health Organization. International statistical classification of diseases and related health problems: disorders related to short gestation and low birth weight, not elsewhere classified [Internet]. 2019 [cited 2022 Feb 8]. Available from: https://icd.who.int/browse10/2019/en#/P05-P08
World Health Organization & United Nations Children's Fund (UNICEF). Low birth weight: country, regional and global estimates [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2004 [cited 2022 Feb 8]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43184/9280638327.pdf?sequence=1&isAllowed=y
World Health Organization. Global nutrition targets 2025: low birth weight policy brief [Internet]. Geneva: WHO; 2014 [cited 2022 Feb 8]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/149020/WHO_NMH_NHD_14.5_eng.pdf?sequence=2&isAllowed=y
Christian P, Lee SE, Angel MD, Adair LS, Arifeen SE, Ashorn P, et al. Risk of childhood undernutrition related to small-for-gestational age and preterm birth in low- and middle-income countries. Int J Epidemiol. 2013;42(5):1340–55. doi: 10.1093/ije/dyt109.
Gu H, Wang L, Liu L, Luo X, Wang J, Hou F, et al. A gradient relationship between low birth weight and IQ: a meta-analysis. Sci Rep. 2017;7(1):18035. doi:10.1038/s41598-017-18234-9.
Risnes KR, Vatten LJ, Baker JL, Jameson K, Sovio U, Kajantie E, et al. Birthweight and mortality in adulthood: a systematic review and meta-analysis. Int J Epidemiol. 2011;40(3):647-61. doi: 10.1093/ije/dyq267.
กระทรวงสาธารณสุข, กรมอนามัย. ข้อมูลเฝ้าระวังเรื่องร้อยละของทารกแรกเกิดน้าหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม [อินเทอร์เน็ต]. นนทบุรี: กรมอนามัย; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 1 พ.ย. 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://dashboard.anamai.moph.go.th/surveillance?year=2021
โรงพยาบาลสะเมิง. สถิติห้องคลอด. เชียงใหม่: โรงพยาบาลสะเมิง; 2564.
Xi C, Luo M, Wang T, Wang Y, Wang S, Guo L, et al. Association between maternal lifestyle factors and low birth weight in preterm and term births: a case-control study. Reprod Health. 2020;17(1):93. doi: 10.1186/s12978-020-00932-9.
Awoleke JO. Maternal risk factors for low birth weight babies in Lagos, Nigeria. Arch Gynecol Obstet. 2012;285(1):1-6. doi: 10.1007/s00404-011-1885-y.
Wangdi P, Tenzin K, Gyamtsho S, Tshomo U, Bhutia PC, Wangden T, et al. Maternal risk factors associated with term low birth weight in Jigme Dorji Wangchuck National Referral Hospital, Bhutan. Nep J Obstet Gyneco. 2020;15(2):56-61. doi: 10.3126/njog.v15i2.32906.
Falcão IR, Ribeiro-Silva RC, Almeida MF, Fiaccone RL, Rocha A, Ortelan N, et al. Factors associated with low birth weight at term: a population-based linkage study of the 100 million Brazilian cohort. BMC Pregnancy Childbirth. 2020;20(1):536. doi: 10.1186/s12884-020-03226-x.
Mvunta MH, Mboya IB, Msuya SE, John B, Obure J, Mahande MJ. Incidence and recurrence risk of low birth weight in Northern Tanzania: a registry based study. PLoS ONE. 2019;14(4):e0215768. doi:10.1371/journal.pone.0215768.
Estrada-Restrepo A, Restrepo-Mesa SL, Feria ND, Santander FM. Factores maternos relacionados con el peso al nacer de recién nacidos a término, Colombia, 2002-2011 [maternal factors associated with birth weight in term infants, Colombia, 2002-2011]. Cad Saude Publica. 2016;32(11):e00133215. doi:10.1590/0102-311X00133215.
Alemu A, Abageda M, Assefa B, Melaku G. Low birth weight: prevalence and associated factors among newborns at hospitals in Kambata-Tembaro zone, southern Ethiopia 2018. Pan Afr Med J. 2019;34:68. doi:10.11604/pamj.2019.34.68.18234.
Mehare T, Sharew Y. Prevalence and associated factors of low birth weight among term newborns in Dilla Town, Southern Ethiopia. Int J Pediatr. 2020;2020:8394578. doi: 10.1155/2020/8394578.
K C A, Basel PL, Singh S. Low birth weight and its associated risk factors: health facility-based case-control study. PLoS One. 2020;15(6):e0234907. doi: 10.1371/journal.pone.0234907.
Sema A, Tesfaye F, Belay Y, Amsalu B, Bekele D, Desalew A. Associated factors with low birth weight in Dire Dawa City, Eastern Ethiopia: a cross-sectional study. Biomed Res Int. 2019;2019:2965094. doi: 10.1155/2019/2965094.
World Health Organization (WHO). Haemoglobin concentrations for the diagnosis of anaemia and assessment of severity. Vitamin and Mineral Nutrition Information System [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2011 [cited 2022 Feb 8]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/85839/WHO_NMH_NHD_MNM_11.1_eng.pdf
ตรีภพ เลิศบรรณพงษ์. น้ำหนักตัวมารดากับการตั้งครรภ์: ปัจจัยที่สูติแพทย์อาจมองข้าม. เวชบันทึกศิริราช. 2551;1(2):81-90.
Trombe KSD, Rodrigues LS, Nascente LMP, Simões VMF, Batista RFL, Cavalli RC, et al. Is birth weight associated with pregestational maternal BMI? BRISA Cohort, Ribeirão Preto, Brazil. Braz J Med Biol Res. 2020;54(1):e10037. doi: 10.1590/1414-431X202010037.
Fayehun O, Asa S. Abnormal birth weight in urban Nigeria: an examination of related factors. PLoS ONE. 2020;15(11):e0242796. doi: 10.1371/journal.pone.0242796.
Rawlings JS, Rawlings VB, Read JA. Prevalence of low birth weight and preterm delivery in relation to the interval between pregnancies among white and black women. N Engl J Med. 1995;332(2):69-74. doi: 10.1056/NEJM199501123320201.
Moreira AIM, Sousa PRM, Sarno F. Low birth weight and its associated factors. Einstein (São Paulo). 2018;16(4):eAO4251. doi: 10.31744/einstein_journal/2018AO4251.
ชเนนทร์ วนาภิรักษ์, ธีระ ทองสง. การเจ็บครรภ์และการคลอดก่อนกำหนด. ใน: ธีระ ทองสง, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: ลักษมีรุ่ง; 2564. หน้า 247-59.
Salmasi G, Grady R, Jones J, McDonald SD, On behalf of the Knowledge Synthesis Group*. Environmental tobacco smoke exposure and perinatal outcomes: a systematic review and meta-analyses. Acta Obstet Gynecol Scand. 2010;89(4):423-41. doi: 10.3109/00016340903505748.
Misra DP, Nguyen RH. Environmental tobacco smoke and low birth weight: a hazard in the workplace?. Environ Health Perspect. 1999;107(Suppl 6):897-904. doi: 10.1289/ehp.99107s6897.
Zdravkovic T, Genbacev O, McMaster MT, Fisher SJ. The adverse effects of maternal smoking on the human placenta: a review. Placenta. 2005;26(Suppl):S81-6. doi: 10.1016/j.placenta.2005.02.003.
Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Spong CY, Dashe JS, Hoffman BL, et al. Williams Obstetrics. 24th ed. New York: McGraw Hill; 2014.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2022 โรงพยาบาลนครพิงค์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของโรงพยาบาลนครพิงค์ จ.เชียงใหม่
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องบทความในวารสารวิชาการและวิจัยเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับโรงพยาบาลนครพิงค์ และบุคลากรท่านอื่นๆในโรงพยาบาลฯ ความรับผิดชอบเกี่ยวกับบทความแต่ละเรื่องผู้เขียนจะรับผิดชอบของตนเองแต่ละท่าน
