การวิเคราะห์ประสิทธิผลและประสิทธิภาพของเครื่องมือคัดกรองเบาหวาน: กรณีศึกษาอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ภายใต้โครงการคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานในประเทศไทยแบบบูรณาการ กรมการแพทย์ ประจำปี พ.ศ. 2566-2567

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิผลและประสิทธิภาพของเครื่องมือคัดกรองเบาหวานของกรมการแพทย์และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับผลการคัดกรองความเสี่ยงเบาหวานด้วยการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง วิเคราะห์ข้อมูลทุติยภูมิจากโครงการคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานแห่งชาติ กลุ่มตัวอย่าง 800 ราย จากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 18 แห่ง ในอำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ระหว่างกรกฎาคม-กันยายน 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา วิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยการทดสอบไคสแควร์ พร้อมนำเสนออัตราส่วนความเป็นไปได้และช่วงเชื่อมั่น 95%

ผลการวิจัยพบว่า เครื่องมือคัดกรองของกรมการแพทย์มีความไวร้อยละ 100 ความจำเพาะร้อยละ 41.83 ค่าทำนายผลบวกร้อยละ 2.34 และค่าทำนายผลลบร้อยละ 100 พบกลุ่มเสี่ยงสูง 470 ราย คิดเป็นร้อยละ 58.75 ผู้ป่วยรายใหม่ 11 ราย คิดเป็นร้อยละ 1.38 สามารถลดการตรวจเลือดได้ร้อยละ 41.25 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์สูงสุด ได้แก่ รอบเอวเกินมาตรฐาน (χ²=167.89, OR=7.2, 95%CI: 5.1-10.1) อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 50 ปี (χ²=156.78, OR=3.5, 95%CI: 2.6-4.7) และ BMI มากกว่า 27.5 (χ²=145.23, OR=16.2, 95%CI: 8.3-31.6), (p<0.001) เครื่องมือมีประสิทธิผลในการคัดกรองกลุ่มเสี่ยงและประหยัดต้นทุนได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยรอบเอวเป็นปัจจัยทำนายที่สำคัญที่สุด