ผลของโปรแกรมกำกับตนเองในการบริโภคอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ และมีภาวะน้ำหนักเกิน ในเขตชุมชนเมือง จังหวัดสมุทรสงคราม

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมกำกับตนเองในการบริโภคอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ และมีภาวะน้ำหนักเกิน ในเขตชุมชนเมืองจังหวัดสมุทรสงคราม กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ที่มีอายุ 30 ถึง 59 ปี ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ชุมชนเมืองจังหวัดสมุทรสงคราม และได้รับการวินิจฉัยทางการแพทย์ว่าเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ไม่เกิน 10 ปี จำนวน 60 คน แบ่งออกเป็นกลุ่มทดลอง จำนวน 30 คน และกลุ่มควบคุม จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย 1) โปรแกรมกำกับตนเองในการบริโภคอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำ พัฒนาขึ้นจากแนวคิดทฤษฎีการกำกับตนเองของแบนดูรา ระยะเวลาดำเนินการ 8 สัปดาห์ ประกอบด้วย การสังเกตตนเอง การตัดสินใจ และการแสดงปฏิกิริยาต่อตนเอง และ 2) แบบสอบถามที่ใช้ในการทดสอบความรู้เรื่องอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำและพฤติกรรมการบริโภคอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ independent t-tests และ paired t-test

ผลการวิจัยพบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมกลุ่มทดลองมีความรู้เรื่องการรับประทานอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำ และพฤติกรรมการบริโภคอาหารดัชนีน้ำตาลต่ำ สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม และสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 นอกจากนี้หลังเข้าร่วมโปรแกรม กลุ่มทดลองมีดัชนีมวลกาย และระดับน้ำตาลในเลือดลดลงต่ำกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมฯ และต่ำกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

ดังนั้น บุคลากรในสถานบริการสุขภาพปฐมภูมิ ควรนำไปใช้เป็นแนวทางในการส่งเสริมให้ผู้ป่วยเบาหวานในพื้นที่  เพิ่มสมรรถนะในการจัดการตนเองในการควบคุมดัชนีมวลกายและระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ