รูปแบบการค้นหาผู้ป่วยโรคเรื้อนรายใหม่จากการตรวจผู้สัมผัสโรคร่วมบ้าน ภายใต้สภาวะความชุกต่ำ ในพื้นที่อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action research) มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สภาพปัญหาการค้นหาผู้ป่วยโรคเรื้อนรายใหม่จากการตรวจผู้สัมผัสโรคร่วมบ้านของผู้ป่วยโรคเรื้อน พัฒนาแผนการดำเนินงานและประเมินผลการดำเนินงานตามแผนการค้นหาผู้ป่วยโรคเรื้อนรายใหม่จากการตรวจผู้สัมผัสโรคร่วมบ้าน เพื่อหารูปแบบการค้นหาผู้ป่วยโรคเรื้อนรายใหม่จากการตรวจผู้สัมผัสโรคร่วมบ้าน ภายใต้สภาวะความชุกต่ำ โดยนำแนวคิดวงจรคุณภาพ โดยใช้วิธีการศึกษาข้อมูลทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมีทั้งหมด 2 ชุด ชุดที่ 1 แบบสอบถาม โดยเก็บข้อมูลจากผู้รับผิดชอบงานควบคุมโรคเรื้อนระดับอำเภอ และระดับตำบล อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้รับผิดชอบงานควบคุมโรคเรื้อนระดับอำเภอและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 20 คน ชุดที่ 2 แนวทางการสนทนากลุ่ม โดยการอภิปรายและสนทนากลุ่ม กลุ่มเป้าหมายเลือกแบบเจาะจง ได้แก่ พยาบาลวิชาชีพ และนักวิชาการสาธารณสุขจากโรงพยาบาลนาดูนและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 10 คน ในประเด็นที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษา พบว่า สาเหตุที่ไม่ได้มีกิจกรรมการค้นหาผู้ป่วยโรคเรื้อนรายใหม่ในพื้นที่ ได้แก่ ด้านนโยบาย ไม่ได้เป็นตัวชี้วัดของหน่วยงาน ด้านระบบบริการสาธารณสุข ขาดระบบการคัดกรองและการส่งต่อข้อมูล ด้านบุคลากรสาธารณสุข ขาดความรู้ และด้านประชาชน ขาดความตระหนัก ไม่สนใจ เพื่อแก้ไขปัญหาร่วมกับทีมสาธารณสุขที่เกี่ยวข้อง ได้เกิดแผนในการแก้ไขปัญหาโรคเรื้อนในพื้นที่ จำนวน 5 แผน ได้แก่ 1.พัฒนาศักยภาพบุคลากรสาธารณสุขด้านการควบคุมโรคเรื้อน 2.การค้นหาเชิงรุก (กลุ่มเสี่ยง) 3.พัฒนาศักยภาพให้ความรู้ด้านโรคเรื้อนกับแกนนำ อาสาสมัครชุมชน 4.พัฒนาศักยภาพ ให้ความรู้ในกลุ่มบุคลากรสาธารณสุข ด้านการจัดทำแผน ระบบการส่งต่อข้อมูล 5.กิจกรรมการประชาสัมพันธ์ให้ความรู้ เพื่อการเฝ้าระวังป้องกันควบคุมโรค ผลการศึกษา ควรมีการพัฒนาระบบคัดกรองผู้ที่มีอาการสงสัยโรคเรื้อน จัดทำฐานข้อมูลผู้สัมผัสโรคร่วมบ้าน ผู้สัมผัสโรคในชุมชน การส่งต่อให้เกิดประสิทธิภาพ ประสานให้เกิดความเชื่อมโยงของระบบบริการสุขภาพในพื้นที่ เพื่อให้ถูกกำหนดเป็นนโยบายในระดับพื้นที่ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้รับทราบถึงข้อมูลสถานการณ์ของโรคและผลกระทบที่เกิดขึ้นต่อสุขภาพของคนในชุมชน กำหนดให้เป็นโรคที่ยังเป็นปัญหาในพื้นที่ เพื่อให้การสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนสุขภาพตำบลในการจัดการปัญหาโรคเรื้อน มุ่งสู่การลดโรคอย่างเป็นรูปธรรม เกิดรูปแบบที่เหมาะสมของการดำเนินงานควบคุมโรคเรื้อนในสถานการณ์ความชุกต่ำ