ปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการสูบบุหรี่ของนักเรียนประถมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์
คำสำคัญ:
พฤติกรรมการสูบบุหรี่, ปัจจัยเสี่ยง, ประถมศึกษาตอนปลายบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวางนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการสูบบุหรี่และปัจจัยที่สัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ของนักเรียนประถมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา อำเภอคำม่วง จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 229 คน สุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม 6 ส่วนได้แก่ ข้อมูลส่วนบุคคล สภาพแวดล้อม ความรู้เกี่ยวกับอันตรายของบุหรี่ ทัศนคติต่อการสูบบุหรี่ การรับรู้ความสามารถของตนเองในการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และพฤติกรรมการสูบบุหรี่ วิเคราะห์ข้อมูลความสัมพันธ์ด้วยสถิติการวิเคราะห์ถดถอยพหุโลจิสติก (Multiple logistic regression) นำเสนอผลการวิเคราะห์ด้วย Adjusted Odd Ratio (ORadj) และช่วงเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 (95%CI)
ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่าง เคยสูบบุหรี่ ร้อยละ 25.33 ปัจจุบันยังสูบบุหรี่ ร้อยละ 3.90 เริ่มลองสูบบุหรี่ครั้งแรกที่อายุเฉลี่ย 9+1.44 ปี ส่วนใหญ่ได้บุหรี่มวนแรกจากเพื่อน ร้อยละ 46.55 ได้จากรุ่นพี่ที่โรงเรียนร้อยละ 22.41 และได้จากบุหรี่ที่ทิ้งแล้ว ร้อยละ10.34 สถานที่สูบบุหรี่ส่วนใหญ่สูบที่บ้าน ร้อยละ 32.76 และสูบที่นัดพบกับกลุ่มเพื่อน ร้อยละ 27.59 ความรู้เรื่องอันตรายของบุหรี่ทัศนคติต่อการสูบบุหรี่และการรับรู้ความสามารถตนเองในการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่อยู่ในระดับดี ร้อยละ54.15, 64.63 และ 70.30 ตามลำดับปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ เพศชาย (ORadj=17.50, 95%CI: 3.86-79.41, p-value<0.001)การกระทำในสิ่งที่พ่อแม่ห้ามประจำ(ORadj=6.72,95%CI:0.80-56.26,p-value<0.001) การไม่ได้อยู่อาศัยกับพ่อแม่ (ORadj=1.48, 95%CI: 0.64-3.44, p-value<0.006)ความรู้สึกอยากทำตามเมื่อเห็นคนในครอบครัวคนใกล้ชิดสูบบุหรี่ หรือเห็นภาพคนสูบบุหรี่จากสื่อต่างๆ (ORadj=3.07, 95%CI: 0.52-18.10,p-value = <0.001) และการรับรู้ความสามารถในการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ในระดับไม่ดีและปานกลาง (ORadj=1.96, 95%CI: 0.78-4.93, p-value = 0.010) ดังนั้น ควรส่งเสริมให้สถาบันครอบครัวโรงเรียน และชุมชนเป็นแบบอย่างที่ถูกต้องต่อการไม่สูบบุหรี่ และร่วมกันสร้างการรับรู้ความสามารถในการหลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ของเด็กนักเรียนประถมศึกษาตอนปลายให้อยู่ในระดับดี จะส่งผลให้เด็กซึ่งย่างเข้าสู่วัยรุ่นสามารถปฏิเสธการสูบบุหรี่ได้
References
สมเกียรติ วัฒนาศิริชัยกุล. ตำราวิชาการสุขภาพ การควบคุมการบริโภคยาสูบ. กรุงเทพมหานคร. เครือข่ายวิชาชีพสุขภาพเพื่อสังคมไทยปลอดบุหรี่; 2550.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. สถิติการสาธารณสุข พ.ศ. 2562. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข; 2562.
สำนักสถิติแห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีและการสื่อสาร. รายงานสถิติรายปีประเทศไทย 2557. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเทคโนโลยีและการสื่อสาร; 2557.
ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) มหาวิทยาลัยมหิดล. รายงานสถิติการบริโภคยาสูบของประเทศไทย พ.ศ. 2561.กรุงเทพมหานคร: เจริญดีมั่นคงการพิมพ์; 2561.
สำนักควบคุมการบริโภคยาสูบ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แผนงานควบคุมบริโภคยาสูบ ปี 2560-2564 [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 16 ม.ค. 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://plan.ddc.moph.go.th
อรุณ จิรวัฒน์กุล. สถิติทางวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: วิทยาพัฒน์; 2552.
ณัฐวุธ แก้วสุทธา, วิกุล วิสาลเสสถ์, ศศิวิมล อภิวัฒน์, ดลพร ถกลวิบูลย์. สถานการณ์การสูบบุหรี่ในเด็กประถมศึกษา กับบทบาทวิชาชีพทันตแพทย์. วารสารทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (SWU Dent J.) 2557; 7(2): 103-19.
ชลลดา ไชยกุลวัฒนา, ประกายดาว สุทธิ, วิชานีย์ ใจมาลัย. พฤติกรรมสูบบุหรี่และปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ของวัยรุ่นตอนต้นจังหวัดพะเยา. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2560; 27(3):57-66.
พัชรินทร์ นินทจันทร์, ศรีสุดา วนาลีสิน, ลัดดา แสนสีหา, ขวัญพนมพร ธรรมไทย, พิศสมัย อรทัย. ความแข็งแกร่งในชีวิตและพฤติกรรมเสี่ยงของวัยรุ่นไทย.รามาธิบดีพยาบาลสาร (Ramathibodi Nursing Journal) 2554; 17(3): 430-43.
สุรีรัตน์ เวียงกมล, พรนภา หอมสินธุ์, รุ่งรัตน์ ศรีสุริยเวศน์. ต้นทุนชีวิตและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการสูบบุหรี่ระยะแรกของนักเรียนชายชั้นประถมศึกษาตอนปลาย จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารพยาบาลสาธารณสุข 2560; 31(2): 91-108.
Acting on Smoking Health (ASH). ASH Fact Sheet: Young people and smoking [Internet]. 2014 [Cited 16 January2021]. Available from: https://ash.org.uk/information-and-resources/fact-sheets/young-people-and-smoking/
ธิติ บุดดาน้อย, สุทิน ชนะบุญ, เบญญาภา กาลเขล้า. พฤติกรรมการสูบบุหรี่ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น กรณีศึกษาโรงเรียนแห่งหนึ่ง ในเขตเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน 2562; 2(1): 139-52.
นัสสรา หงส์ร่อน. แนวคิดทฤษฎีบุคลิกภาพ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 16 มกราคม 2564]. เข้าถึงได้จาก:http://personnel.labour.go.th/attachments/article/1053/006%20(1).pdf
เสวภา วัชรกิตติ. จิตวิทยาทั่วไป แปลจาก Psychology ของ Robert E. Siverman. กรุงเทพมหานคร:ภาควิชาจิตวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์; 2537.
สมโภชน์ เอี่ยมสุภาษิต. ทฤษฎีและเทคนิคการปรับพฤติกรรม Theories and Techniques in Behavior Modification. พิมพ์ครั้งที่ 8. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2556.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ความรับผิดชอบ
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น ถือเป็นผลงานทางวิชาการหรือวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของวารสารสำนักงาน ป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น หรือ ของกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตนเอง
ลิขสิทธ์บทความ
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์จะถือเป็นลิขสิทธิ์ของสำนักงานป้องกันตวบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น
