ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับน้ำตาลสะสมในเลือด ความดันโลหิตและอัตราการกรองของไต ในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงต่อโรคไตเรื้อรัง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อชะลอโรคไตเรื้อรังของผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง 2) ศึกษาอัตราป่วยโรคไตเรื้อรังระยะต่างๆในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง 3) ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพและผลตรวจระดับดีในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง โดยเป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 และหรือผู้ป่วยความดันโลหิตสูงจากโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 4 แห่งจาก 4 อำเภอ จำนวน 250 คน อายุ 18 ปีขึ้นไป  คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งกลุ่ม-แบ่งชั้น หลายขั้นตอน และเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม ระหว่างเดือนพฤษภาคม – กรกฎาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติตัวแบบผสมเชิงเส้นวางนัยทั่วไป นำเสนอการเปรียบเทียบอัตราส่วน และค่าความเชื่อมั่นที่ 95% CI

           ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างจำนวน 250 ราย ส่วนใหญ่มีระดับอัตราการกรองของไตลดลงเล็กน้อย เป็นระยะที่ 2 ร้อยละ 38.80 มีผลการตรวจระดับไม่ดี ร้อยละ 78.00 และตัวแปรที่มีความสัมพันธ์กับผลการตรวจเพื่อชะลอโรคไต ได้แก่ ทักษะความเข้าใจเกี่ยวกับการชะลอโรคไตระดับสูง ทักษะการประเมินตนเองเกี่ยวกับการชะลอโรคไตเรื้อรังระดับสูง ทักษะการตัดสินใจเลือกปฏิบัติที่ถูกต้องเพื่อชะลอโรคไตเรื้อรังระดับสูง มีความสัมพันธ์กับผลการตรวจระดับดี อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05  โดยผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า ผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงพบอัตราการกรองของไตผิดปกติได้มากถึงเกือบ 1.83 ใน 3.00 และพบผลการตรวจเพื่อชะลอโรคไตเรื้อรังอยู่ในระดับไม่ดีถึง 2.34 ใน 3.00 โดยมีความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อการชะลอโรคไตเรื้อรังอยู่ในระดับต่ำ ซึ่งความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อการชะลอโรคไตเรื้อรังระดับสูง ได้แก่ ทักษะความเข้าใจ ทักษะการประเมินตนเอง และทักษะการตัดสินใจปฏิบัติที่ถูกต้องสามารถเป็นแนวทางในการบริหารจัดการระบบการให้ความรู้เพื่อชะลอโรคไตเรื้อรังในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงต่อไป