คุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

              การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional Analytical study)  มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิต และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี ในจังหวัดขอนแก่น เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ให้กลุ่มตัวอย่างกรอกข้อมูลเอง และข้อมูลจากเวชระเบียน เก็บรวบรวมข้อมูลระหว่างเดือน 1 เมษายน –31 พฤษภาคม 2562   กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสที่ลงทะเบียนในโครงการบูรณาการระบบสารสนเทศการให้บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์แห่งชาติ (NAP Plus) คำนวณขนาดตัวอย่างได้ 200 คน และเลือกกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดจากผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสจากโรงพยาบาลขอนแก่น เพราะมีจำนวนมากที่สุด โดยสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และหาความสัมพันธ์โดยการวิเคราะห์ถดถอยแบบพหุโลจิสติก (Multiple logistic regression) แสดงผลการวิเคราะห์ด้วย Adjusted Odds Ratio (OR_adj)  ช่วงความเชื่อมั่นที่ร้อยละ 95 (95%CI) และค่า p-value

         ผลการศึกษาพบว่า คุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวีจังหวัดขอนแก่นอยู่ในระดับดี ร้อยละ 56.50  เมื่อจำแนกตามองค์ประกอบคุณภาพชีวิต พบว่า  องค์ประกอบคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพกาย จิตใจ สัมพันธภาพทางสังคม และสิ่งแวดล้อมอยู่ในระดับปานกลาง  ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตผู้ติดเชื้อเอชไอวีอย่างมีนัยสำคัญที่ p-value<0.05  คือ อาการข้างเคียงจากการได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี (OR_Adj =1.93, 95%CI= 1.04-3.01,p-value=0.037) และการได้รับปัจจัยทางด้านสังคม (OR_Adj =5.33, 95%CI= 2.43-11.50, p-value<0.001)

          ผลการวิจัยนี้ชี้ให้เห็นถึงองค์ประกอบคุณภาพชีวิตด้านกาย จิตใจ สังคมและสิ่งแวดล้อมส่งกระทบต่อคุณภาพชีวิตผู้ติดเชื้อเอชไอวี  ดังนั้นทั้งทีมสหวิชาชีพและญาติของผู้ป่วยจะต้องร่วมมือกันในการดูแลผู้ป่วยพร้อมให้สุขศึกษาถึงผลกระทบข้างเคียงจากการได้รับยาต้านไวรัส และมีการติดตามเยี่ยมบ้านผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งประสานงานกับหน่วยงานพัฒนาสังคม องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพื่อจัดกิจกรรมเสริมสร้างทัศนคติเกี่ยวกับโรคเอดส์ แก่ประชาชนในชุมชน เพื่อลดการตีตราทางสังคมให้กับผู้ป่วยเอดส์