การพัฒนาวิธีจัดส่งวัคซีนของโรงพยาบาลในจังหวัดนครนายก

บทคัดย่อ

การขนส่งวัคซีนจากโรงพยาบาลไปยังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล(รพ.สต.)ในจังหวัดนครนายกมักพบปัญหาอุณหภูมิออกนอกช่วงที่เหมาะสม คือ 2-8 ^oCซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความแรงของวัคซีน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนามาตรฐานการปฏิบัติงานการจัดส่งวัคซีนของโรงพยาบาลในจังหวัดนครนายก ใช้รูปแบบการวิจัยเชิงปฏิบัติการดำเนินการในพื้นที่ 4 อำเภอ (เมืองนครนายก องครักษ์ บ้านนา และปากพลี) จังหวัดนครนายกระหว่างเดือนมกราคม 2556 ถึงเมษายน 2557 (16 เดือน) มีการวางแผนปฏิบัติ สังเกต และสะท้อนกลับข้อมูลในการจัดส่งวัคซีนในพื้นที่จริง เพื่อให้ได้มาตรฐานการปฏิบัติงานที่เหมาะสม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า จากการจัดส่งวัคซีนตามมาตรฐานการปฏิบัติงานที่จัดทำขึ้นนั้น เส้นทางการจัดส่งจากโรงพยาบาลแม่ข่ายไปยัง รพ.สต. จำนวน518เส้นทางจากทั้งหมด669 เส้นทาง (ร้อยละ 77.43) สามารถควบคุมอุณหภูมิให้อยู่ระหว่าง 2-8 ^oC ตลอดเส้นทาง มีเพียงร้อยละ 4.33 ที่สัมผัสอุณหภูมิต่ำกว่า 2^oC ไม่มีเส้นทางใดเลยที่สัมผัสอุณหภูมิต่ำกว่า 0^oCและร้อยละ18.24 สัมผัสอุณหภูมิสูงกว่า  8 ^oC  อุณหภูมิต่ำสุดและสูงสุด คือ 0.7 ^oC และ 13.6 ^oCอุปกรณ์ที่จำเป็นในการจัดส่งวัคซีน คือ กล่องโฟม (30x37x35 ซม.) อุปกรณ์บันทึกและติดตามอุณหภูมิ (data logger รุ่น TRED 30-7R) แผ่นฟีเจอร์บอร์ดและซองน้ำแข็ง จำนวนและขนาดซองน้ำแข็งที่ใช้นั้นแตกต่างกันในโรงพยาบาลแต่ละแห่งโดยมีปริมาตรซองน้ำแข็งประมาณ 3,123-5,200 ซม³ ซึ่งสามารถควบคุมอุณหภูมิได้ตลอดระยะเวลาการขนส่งประมาณ 5 ชั่วโมง โดยสรุป การจัดส่งวัคซีนตามวิธีการที่พัฒนาขึ้น สามารถควบคุมอุณหภูมิระหว่างการขนส่งส่วนใหญ่ให้อยู่ระหว่าง 2-8 ^oC ได้ดีขึ้นโรงพยาบาลอื่นสามารถนำมาตรฐานการปฏิบัติงานของจังหวัดนครนายกไปปรับใช้เพื่อให้เหมาะสมของบริบทของแต่ละแห่ง