ผลของโปรแกรมการป้องกันการใช้ยาเสพติดในเด็กวัยรุ่นตอนต้น

บทคัดย่อ

การใช้ยาเสพติดในสถานศึกษา โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กวัยรุ่นตอนต้น มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นและส่งผลกระทบต่อตัวผู้เสพ ครอบครัว เศรษฐกิจ สังคม และประเทศชาติ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองแบบหนึ่งกลุ่มวัดก่อนและหลังทดลอง เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันการใช้ยาเสพติดในเด็กรุ่นตอนต้น โดยกลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 109 คน การเลือกกลุ่มตัวอย่างใช้วิธีการ สุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้การวิจัย ประกอบด้วย โปรแกรมการป้องกันการใช้ยาเสพติด แบบวัดความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการใช้ยาเสพติด แบบประเมินทักษะปฏิเสธ และ แบบประเมินทักษะชีวิต ผ่านการตรวจสอบคุณภาพจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่านได้ค่า IOC ตั้งแต่ 0.67-1  นำไปทดลองใช้ได้ค่า KR-20 เท่ากับ 0.68 และ ค่าสัมประสิทธิอัลฟาของครอนบาค เท่ากับ  0.72 และ 0.78 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ  เปรียบเทียบความแตกต่างของคะแนนเฉลี่ย ก่อนและหลังได้รับโปรแกรมฯ โดยใช้สถิติ paired t-test  

ผลการวิจัย: พบว่า คะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับการป้องกันการใช้ยาเสพติด หลังได้รับโปรแกรมฯ (Mean = 10.08, S.D. = 1.17) สูงกว่า ก่อนได้รับโปรแกรมฯ (Mean = 8.95, S.D. = 1.56) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .01 (t = 6.03, p < .001) คะแนนเฉลี่ยทักษะปฏิเสธ หลังได้รับโปรแกรมฯ (Mean = 11.88, S.D. = 1.37) สูงกว่า ก่อนได้รับโปรแกรมฯ (Mean = 10.05, S.D. = 1.30) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ .01 (t =14.96, p < .001) ส่วนคะแนนเฉลี่ยทักษะชีวิต ก่อนและหลังได้รับโปรแกรมฯ ไม่แตกต่างกัน ผลวิจัยแสดงให้เห็นว่าโปรแกรมนี้มีศักยภาพในการเพิ่มความรู้และทักษะการปฏิเสธ แต่ยังต้องปรับปรุงในด้านการเสริมสร้างทักษะชีวิต ดังนั้นควรนำไปใช้จริงในโรงเรียน ขยายผลต่อยอดในระดับชั้นอื่น ๆ และพัฒนากิจกรรมที่กระตุ้นการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ เพื่อให้เกิดผลอย่างยั่งยืนต่อการป้องกันยาเสพติดในเด็กวัยรุ่นตอนต้นต่อไป