ผลของโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าตามทฤษฎีระบบของนิวแมน ต่อพฤติกรรมการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2

ผู้แต่ง

  • จันทนา หล่อตจะกูล คณะพยาบาลศาสตร์มิชชั่น มหาวิทยาลัยนานาชาติเอเชีย-แปซิฟิก
  • เจตนา วงษาสูง คณะพยาบาลศาสตร์มิชชั่น มหาวิทยาลัยนานาชาติเอเชีย-แปซิฟิก
  • สุวดี ทะกัน คณะพยาบาลศาสตร์มิชชั่น มหาวิทยาลัยนานาชาติเอเชีย-แปซิฟิก

คำสำคัญ:

โปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้า , พฤติกรรมการดูแลเท้า , ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

แผลเท้าเบาหวานเป็นภาวะแทรกซ้อนร้ายแรงที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ พิการ หรือสูญเสียอวัยวะ ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมากจึงควรได้รับการป้องกันไม่ให้เกิดขึ้น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าตามทฤษฎีระบบของนิวแมนต่อพฤติกรรมการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 การวิจัยนี้มีรูปแบบวิจัยแบบกึ่งทดลอง  ชนิดกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มารับการตรวจและขึ้นทะเบียนที่คลินิกโรคเบาหวาน โรงพยาบาลแก่งคอย จังหวัดสระบุรี จำนวน 30 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อรับโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าที่พัฒนาขึ้นตามทฤษฎีระบบของนิวแมน ระยะเวลา 3 เดือน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ประกอบด้วย แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบบันทึกการตรวจเท้าด้วย Monofilament และแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลเท้าเพื่อป้องกันการเกิดแผลที่เท้า ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญได้ดัชนีความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ 1.0 และทดสอบความเที่ยงได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบากเท่ากับ .81 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Paired sample t-test

ผลการศึกษา: พฤติกรรมการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ได้รับโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าตามทฤษฎีระบบของนิวแมนสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t = 10.493, p < .001) สรุปได้ว่าโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าตามทฤษฎีระบบของนิวแมนมีประสิทธิภาพสามารถช่วยส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมการดูแลเท้าเพื่อป้องกันการเกิดแผลที่เท้าได้เกิดประโยชน์ทำให้มีการดูแลตนเองที่ถูกต้อง

เอกสารอ้างอิง

ชยพล ศิรินิยมชัย. การจัดการเท้าเบาหวาน ศาสตร์และศิลป์ทางการพยาบาล. เชียงใหม่: สหมิตรพัฒนาการพิมพ์; 2563.

สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตน์ราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี และสมาคมต่อไร้ท่อแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. กรุงเทพฯ: ศรีเมืองการพิมพ์; 2567

ดวงใจ พรหมพยัคฆ์, มณฑนา อัจฉรียศักดิ์ชัย, ศักดา เปรมไทยสงค์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดแผลที่เท้าของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2560;26:353-61.

Neuman B, Fawcett J. The Neuman Systems Model. 4th ed. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall; 2002.

ศรีพรรณ กันธวัง. ทฤษฎีระบบของนิวแมน การนำไปใช้ในการปฏิบัติการพยาบาล. เชียงใหม่: คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2551.

อรไท แดงชาติ. พฤติกรรมการดูแลเท้าของผู้ป่วยเบาหวานที่มารับริหารในโรงพยาบาลดารารัศมี. วารสารโรงพยาบาลนครพิงค์ 2562;10:31-45.

ปภาดา มหัทธนะประดิษฐ์, มานพ คณะโต และพูนรัตน์ ลียติกุล. ความรู้ในการดูแลเท้าของผู้ป่วยโรคเบาหวาน เขตพื้นที่อำเภอกู่แก้วจังหวัดอุดรธานี. ศรีนครินทร์เวชสาร 2561;33:520-25.

อาทิตยา เย็นท่าเรือ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานที่มีแผลที่เท้า โรงพยาบาลระดับตติยภูมิ กรุงเทพมหานคร [วิทยานิพนธ์ ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2562.

ธิดารัตน์ เอียงเอื้อ, กัลยากร สามารถ, จุฑาทิพย์ เสนีย์, สิวริศน์ ภูวกรพิพัฒน์, ราตรี ลี่เป้ว, ปัทมา รักเกื้อ, และคณะ. ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างพลังอำนาจต่อพฤติกรรมการดูแลเท้าด้วยตนเองของผู้ป่วยเบาหวาน ศูนย์สุขภาพชุมชน โรงพยาบาลกันตัง อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง. วารสารโรงพยาบาลชลบุรี 2565; 47:121-8.

นาเดีย รอนิง, ขนิษฐา นาคะ, ทิพมาส ชิณวงศ์. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความสามารพถในการดูแลตนเองต่อพฤติกรรมการดูเท้า สุขภาพเท้า และระดับน้ำตาลในเลือดในผู้สูงอายุมุสลิมโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ 2564;41:74-87.

Bloom, BS. Mastery learning. UCLA-CSEIP evaluation Comment. Los Angeles: University of California at Los Angeles; 1971.

วงศ์ชญพจณ์ พรหมศิลา, สุภาพร แนวบุตร, ประทุมา ฤทธิ์โพธิ์. ผลของโปรแกรมการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงต่อพฤติกรรมการปฏิบัติตนและค่าเฉลี่ยความดันโลหิตของบุคคลกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง. วารสารพยาบาลสาร 2562;46:95-107.

วารีรัตน์ วรรณโพธิ์, สุรศักดิ์ ตรีนัย. ผลของการประยุกต์รูปแบบเชิงระบบของนิวแมนต่อการควบคุมการติดเชื้อของมารดาเด็กโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2564;3:71-9

ราตรี ทองคำ. ประสิทธิผลของการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จังหวัดลพบุรี. วารสารโรงพยาบาลสิงห์บุรี 2565;30:86-99.

อุมากร ใจยั่งยืน, สุภาภรณ์ วรอรุณ, สาวิตรี ศิริผลวุฒิชัย. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน. วารสารพยาบาลสาธารณสุข 2564;35:94-108.

กรกรรณ ผมทอง, เขมารดี มาสิงบุญ, วัลภา คุณทรงเกียรติ. ปัจจัยที่มีอิทธิผลต่อพฤติกรรมการดูแลเท้าของผู้ป่วยเบาหวานกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดแผลที่เท้า. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2562;37:109-18.

อัศนี วันชัย, ภาวดี โตทาโรง, เยาวลักษณ์ มีบุญมาก. ประสบการณ์การจัดการตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่อาศัยอยู่ในเขตชนบท. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2562;30:69-81.

วีระศักดิ์ ดำรงพงษ์. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลไทรงาม จังหวัดกำแพงเพชร. วารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ 2565;16:51-63.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-22

รูปแบบการอ้างอิง

1.
หล่อตจะกูล จ, วงษาสูง เ, ทะกัน ส. ผลของโปรแกรมการป้องกันการเกิดแผลที่เท้าตามทฤษฎีระบบของนิวแมน ต่อพฤติกรรมการดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. J Health Sci BCNSP [อินเทอร์เน็ต]. 22 เมษายน 2025 [อ้างถึง 24 ธันวาคม 2025];9(1):e274433 . available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnsp/article/view/274433

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย