การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับการใช้กัญชา ทางการแพทย์ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

การใช้กัญชาทางการแพทย์เป็นทางเลือกหนึ่งที่สร้างความสนใจสำหรับทีมสุขภาพและผู้ป่วยเบาหวานเพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพของประเด็นดังกล่าวที่เหมาะสม ควรได้รับการพัฒนารูปแบบให้สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้       มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์และความรอบรู้ด้านสุขภาพ 2) พัฒนารูปแบบ 3) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพเรื่องกัญชาทางการแพทย์ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ การวิจัยครั้งนี้แบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาสถานการณ์และความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ กับผู้ป่วยโรคเบาหวาน (327 คน) ด้วยแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ 2) พัฒนารูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ ให้ข้อมูลจากผู้ทรงคุณวุฒิ 5 คน 3) การทดลองใช้รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ และ 4) การประเมินผลและปรับปรุงรูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ กลุ่มตัวอย่าง คือ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและผู้ที่เกี่ยวข้อง (30 คน) ด้วยแบบสัมภาษณ์แบบเจาะลึก การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ Paired t-test ผลการวิจัย พบว่า 1) กลุ่มตัวอย่างมากกว่าครึ่งมีความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ โดยรวมอยู่ในระดับไม่ดีพอ (64.22%)  และมีความต้องการใช้กัญชาทางการแพทย์ในการรักษาบรรเทาโรค (59.94 %) 2) รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพ ฯ ประกอบด้วย 4 กระบวนการหลัก คือ (1) การวิเคราะห์ถึงความสัมพันธ์ของสาเหตุความรอบรู้ด้านสุขภาพที่มีต่อพฤติกรรมต้องการใช้กัญชาทางการแพทย์ (2) การเสริมสร้างความรู้และความตระหนักการใช้กัญชาทางการแพทย์ (3) การเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายเชิงพื้นที่ (4) การจัดการความรู้เพื่อการพัฒนา และ 3) ผลการประเมินก่อนและหลังใช้รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ พบว่า ค่าเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการใช้กัญชาทางการแพทย์เพิ่มขึ้น และมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 จากผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า รูปแบบการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพฯ ที่พัฒนามีสอดคล้องกับพื้นที่ช่วยส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการใช้กัญชาทางการแพทย์ในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวานได้