ผลของการใช้แนวทางการพยาบาลที่ส่งเสริมความสามารถในการกลืนเพื่อป้องกันปอดอักเสบจากการสำลัก ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลัน

บทคัดย่อ

ภาวะกลืนลําบากมักเป็นปัญหาสำคัญที่พบบ่อยในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันที่ส่งผลให้ผู้ป่วยเกิดภาวะปอดอักเสบจากการสำลักอาหารได้ง่าย ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่มีผลต่อชีวิต และสุขภาพของผู้ป่วย การวิจัยนี้เป็นการศึกษาไปข้างหน้าเชิงพรรณนา (Prospective descriptive study design) เพื่อประเมินผลของการใช้แนวทางการพยาบาลที่ส่งเสริมความสามารถในการกลืนของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันเพื่อป้องกันปอดอักเสบจากการสำลัก โดยการนำแนวทางการพยาบาล ฯ ของสถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ประเทศไทย มาใช้ในการปฏิบัติการพยาบาล ประชากรเป้าหมายคือ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะเฉียบพลันที่รับการรักษาในหอผู้ป่วยอายุรกรรมและหออภิบาลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง โรงพยาบาลสระบุรี จังหวัดสระบุรี จำนวน 217 ราย ตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนกันยายน 2563 เครื่องมือวิจัย คือ 1) แนวทางการพยาบาลที่ส่งเสริมความสามารถในการกลืนเพื่อป้องกันปอดอักเสบจากการสำลัก ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันของสถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข 2) แบบประเมินอาการทางคลินิกของภาวะกลืนลำบาก 3) แบบประเมินความพร้อมของผู้ป่วยก่อนเริ่มการกลืน 4) แบบตรวจสอบรายการประเมินการกลืนในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ของสถาบันประสาทวิทยา และ 5) แบบตรวจสอบรายการประเมินปอดอักเสบจากการสำลักในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ของสถาบันบำราศนราดูร กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า หลังการพยาบาลตามแนวทางการพยาบาลฯ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันมีความพร้อมและความสามารถในการกลืน และผู้ป่วยทุกรายไม่มีการเกิดปอดอักเสบจากการสำลัก การใช้แนวทางการพยาบาลฯ ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ระยะเฉียบพลัน สามารถลดอุบัติการณ์การเกิดปอดอักเสบจากการสำลักได้ แนวทางการพยาบาลฯ นี้สามารถนำไปใช้เพื่อป้องกัน หรือลดภาวะปอดอักเสบจากการสำลักในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเฉียบพลันต่อไป