การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยนอกโรคมะเร็ง ระหว่างรับรังสีรักษาในชุมชนบ้านเช่าชั่วคราว

บทคัดย่อ

ผู้ป่วยนอกโรคมะเร็งรับรักษาด้วยรังสีรักษาที่อาศัยในชุมชนบ้านเช่าชั่วคราวใกล้โรงพยาบาล เพื่อสะดวกในการรักษา ยังขาดรูปแบบการดูแลผู้ป่วยในกลุ่มนี้ การวิจัยแบบผสานวิธี (Mixed methods research) ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งที่อยู่ระหว่างการรักษาด้วยรังสีรักษาในชุมชนบ้านเช่าชั่วคราว บ้านดงคาอ้อ ตำบลขามใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โดยใช้แนวคิดการดูแลผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Chronic care model) และใช้ Research and development ในการดำเนินการวิจัยระหว่างเดือนมีนาคม พ.ศ. 2557 ถึง มีนาคม พ.ศ. 2559 การศึกษาประกอบด้วย 4 ขั้นตอน คือ 1) วิเคราะห์สถานการณ์การดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็ง 2) วางแผนและตัดสินใจเลือกแนวทางแก้ไข 3) ปฏิบัติตามแผนสะท้อนและปรับปรุงการปฏิบัติ และ 4) ประเมินผลลัพธ์การดำเนินงาน กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย ผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ให้บริการของโรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี อย่างละ 92 คน เจ้าของบ้านพัก (บ้านเช่า) 6 คน และผู้นำชุมชน 10 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างและไม่มีโครงสร้างผู้ป่วยโรคมะเร็งที่รับการรักษาด้วยรังสีรักษาในชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบค่าที และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหาผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบในการพัฒนารูปแบบในการดูแลประกอบด้วย 1) ขั้นตอนการปฏิบัติในการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งที่อยู่ระหว่างรับการรักษาด้วยรังสีรักษาในชุมชน 2) โปรแกรมการให้ข้อมูลผู้ป่วยโรคมะเร็งที่รับการรักษาด้วยรังสี 3) บัตรสำหรับการบันทึกข้อมูลอาการของผู้ป่วย และบัตรบันทึกรายละเอียดการฉายรังสี เพื่อการให้ผู้ป่วย ผู้ดูแลชุมชนและผู้ให้บริการได้มีส่วนร่วมในการดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง และครอบคลุมการดูแลทุกด้านอย่างมีประสิทธิภาพ ผลการประเมินคุณภาพชีวิตผู้ป่วยภายหลังการพัฒนาการดูแลผู้ป่วยโรคมะเร็งที่อยู่ระหว่างรับการรักษาด้วยรังสีรักษาในชุมชน เมื่อเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตผู้ป่วยก่อนและหลังการพัฒนาการดูแลผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05