ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์กับพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตพยาบาล
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์, พฤติกรรมสุขภาพ, นิสิตพยาบาลบทคัดย่อ
ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์์มีความสำคัญในการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ โดยเฉพาะในนิสิตพยาบาลซึ่งจะเป็นแบบอย่างสำหรับผู้รับบริการในอนาคต การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์ 2) พฤติกรรมสุขภาพ และ 3) หาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์กับพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตพยาบาล กลุ่มตัวอย่างคือ นิสิตพยาบาลหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ที่กำลังศึกษาในชั้นปีที่ 1-4 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 209 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มอย่างเป็นระบบตามรหัสประจำตัวนิสิต เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี
2 ชุด ได้แก่ แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์ตามกรอบแนวคิดของนอร์แมนและสกินเนอร์ และแบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นตามแนวคิด 3 อ. 2 ส. ของกองสุขศึกษา มีค่าความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ .98 แบบสอบถามทั้ง 2 ชุด มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .88 และ .80 ตามลำดับ เก็บข้อมูลเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของ สเปียร์แมน ผลการวิจัย พบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์โดยรวมของนิสิตพยาบาลอยู่ในระดับสูงที่สุด ( =4.29, SD=.55) 2) พฤติกรรมสุขภาพโดยรวมของนิสิตพยาบาลอยู่ในระดับสูง ( =3.57, SD=.35) และความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์โดยรวมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับพฤติกรรมสุขภาพโดยรวมของนิสิตพยาบาล (r=.242) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) ดังนั้น ควรจัดกิจกรรมเสริมการเรียนรู้เพื่อคงไว้ซึ่งความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์และส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพโดยเฉพาะด้านการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายเนื่องจากมีพฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลางความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์์มีความสำคัญในการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ โดยเฉพาะในนิสิตพยาบาลซึ่งจะเป็นแบบอย่างสำหรับผู้รับบริการในอนาคต การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์ 2) พฤติกรรมสุขภาพ และ 3) หาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์กับพฤติกรรมสุขภาพของนิสิตพยาบาล กลุ่มตัวอย่างคือ นิสิตพยาบาลหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ที่กำลังศึกษาในชั้นปีที่ 1-4 ปีการศึกษา 2567 จำนวน 209 คน เลือกกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มอย่างเป็นระบบตามรหัสประจำตัวนิสิต เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชุด ได้แก่ แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์ตามกรอบแนวคิดของนอร์แมนและสกินเนอร์ และแบบสอบถามพฤติกรรมสุขภาพที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นตามแนวคิด 3 อ. 2 ส. ของกองสุขศึกษา มีค่าความตรงตามเนื้อหาเท่ากับ .98 แบบสอบถามทั้ง 2 ชุด มีค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .88 และ .80 ตามลำดับ เก็บข้อมูลเดือนกุมภาพันธ์ถึงมีนาคม 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของ สเปียร์แมน ผลการวิจัย พบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์โดยรวมของนิสิตพยาบาลอยู่ในระดับสูงที่สุด ( =4.29, SD=.55) 2) พฤติกรรมสุขภาพโดยรวมของนิสิตพยาบาลอยู่ในระดับสูง ( =3.57, SD=.35) และความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์โดยรวมมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับต่ำกับพฤติกรรมสุขภาพโดยรวมของนิสิตพยาบาล (r=.242) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) ดังนั้น ควรจัดกิจกรรมเสริมการเรียนรู้เพื่อคงไว้ซึ่งความรอบรู้ด้านสุขภาพด้วยอิเล็กทรอนิกส์และส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพโดยเฉพาะด้านการบริโภคอาหารและการออกกำลังกายเนื่องจากมีพฤติกรรมอยู่ในระดับปานกลาง
เอกสารอ้างอิง
Agapito, L. F., Cortez, A. M., Fong, A., Sanchez C. J., Calong, K. C., Balaria, C. J., & Soriano, G. (2024). Relationship between eHealth literacy and health promoting behaviors among nursing students. Jurnal Keperatawan Padjadjaran, 12(2), 193-200. https://doi.org/10.24198/jkp.v12i2.2353
Alruthaya, A., Nguyen, T., & Lokuge, S. (2021). The application of digital technology and the learning characteristics of generation Z in higher education. The Australasian Conferences on Information Systems (ACIS) 2021 Proceedings, 65. https://aisel.aisnet.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1064&context=acis2021
Chamnansua, P. Kheokao, J. Chumchai, P. Duangkam, T. Jaruphisithpaibun, C. Hongthong, K. Siriwanich, W., & Meeboonmak, Y. (2016). Health information literacy, eHealth literacy, and health status of nursing students in nursing colleges under jurisdiction of the Praboromarajchanok Institute (PBRI), in Central Region 2 network and North-eastern region networks. TLA Research Journal, 9(1), 101-103. (In Thai)
Cho, H., Han, K., & Park, B. K. (2018). Associations of eHealth literacy with health-promoting behaviors among hospital nurses: A descriptive cross-sectional study. Journal of Advanced Nursing, 74(7), 1618-1627. https://doi.org/10.1111/jan.13575
Department of Health. (2022, September 8). eHealth Literacy Questionnaire. AnamaiMedia. https://multimedia.anamai.moph.go.th/infographics/ehealth-literacy-questionnaire/ (In Thai)
Duangchan, C. Kheokao, J. Chamnansua, P. Meebunmak, Y. Howharn, C. Chumchai, P. Duangkam, T., & Jaruphisitphaibun, C. (2017). Factors Predicting eHealth Literacy of Nursing Students in Nursing Colleges under Jurisdiction of Praboromarajchanok Institute. EAU Heritage Journal: Science and Technology, 11(1), 235-239. (In Thai)
Faculty of nursing, Naresuan University. (2021). Bachelor of Nursing Science Program (Update curriculum 2021). Faculty of nursing, Naresuan University. http://www.nurse.nu.ac.th/add/Bachelor_64.pdf (In Thai)
Health Education Division. (2024). Guidelines for assessing public health behaviors based on the 3 Aor, 2 Sor principles and prevention of emerging diseases. Health Education Division, Ministry of Public Health. https://bit.ly/4kmfpXx. (In Thai)
Junsawang, C., & Jianvitayakij, S. (2023). The relationship between health literacy, digital health literacy, and health behaviors among undergraduate nursing students. Nursing Journal, 29(2), 251-262. (In Thai)
Khunkaew, S., Khunkaew, A., & Ngudgratoke, S. (2020). Food consumption profile among nursing students in Uttaradit province: a latent class analysis. Nursing Journal of the Ministry of Public Health, 30(3), 104-114. (In Thai)
Kim, K., Shin, S., Kim, S., & Lee, E. (2023). The relation between eHealth literacy and health-related behaviors: Systematic review and meta-analysis [Dissertation, Seoul National University]. JMIR Publications, 25, e40778. https://doi.org/10.2196/40778
Kim, S., & Oh, J., (2021). The relationship between e-health literacy and health-promoting behaviors in nursing students: A multiple mediation model. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(5804). 1-12. https://doi.org/10.3390/jerph18115804
Lertsakornsirisi, M., & Khumpunyo, C. (2017). Factors associated with health promoting behaviors of nursing students at Saint Louis College during practice in healthcare service. Naresuan University Journal: Science and Technology, 25(3), 67-75. https://www.thaiscience.info/Journals/Article/NUST/10986753.pdf (In Thai)
Mengestie, N. D., Yilma, T. M., Beshir, M. A., & Paulos, G. K. (2021). eHealth literacy of medical and health science students and factors affecting ehealth literacy in an Ethiopian University: A cross-sectional study. Applied clinical informatics, 12(2), 301–309. https://doi.org/10.1055/s-0041-1727154
Mostafazadeh, P., Jafari, M. J., Mojebi, M. P., Vakilabad, R. N., & Mirzaei, A. (2024). Assessing the relationship between nutrition literacy and eating behaviors among nursing students: a cross-sectional study. BMC Public Health, 24(18), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-023-17468-9
Mousazadeh, Y., Sarbakhsh, P., Arbabisarjou, A., Tolouei, M., Mousavi, H., & Molaei, S. (2025). Association between health-promoting lifestyle and electronic health literacy among Iranian university students. BMC Medical Education, 25(246), 1-10. https://doi.org/10.1186/s12909-025-06823-6
Norman, C. D., & Skinner, H. A. (2006). eHealth literacy: essential skills for consumer health in a networked world. Journal of Medical Internet Research, 8(2), e9. https://doi.org/10.2196/jmir.8.2.e9
Pongsakchat, P. Sompee, P. Kaeonoi, A., & Mekanantawat, K. (2019). Health literacy and health behaviors based on local wisdom of nursing students, Boromarajonani College of Nursing Nopparat Vajira. Journal of Health Science, 28(Special Issue), 21-32. (In Thai)
Pothimas, N., Meepring, S., & Youjaiyen, M. (2021). The relationship among stress related to online learning, resilience, and coping of nursing students during COVID-19 pandemic. Journal of Health and Nursing Research, 37(3), 142-154. (In Thai)
Sanlao, P. Suebtong, B. Planjanthuk, P. Siri, P. Khobumroong, S. Phonthaisong, S. Pechruechai, S., & Najaiyen, A. (2022). The relationship between health literacy and health behaviors according to 3E.2S of students at Chaiyaphum Rajabhat University, Chaiyaphum Province. The 14th National Academic Conference, Nakhon Pathom Rajabhat University. https://publication.npru.ac.th/bitstream/123456789/1740/1/npru-159.pdf (In Thai)
Seangpraw, S. (2018). Health education and health behaviors. Chulalongkorn University Press. (In Thai)
Seramethakul, D. Kaewta, Y., & Chaiwang, P. (2024). Factors influencing health behaviors among nursing students. Journal of Nursing and Health Sciences Research, 16(2), 1-17. (In Thai)
Sharma, S., Oli, N., & Thapa, B. (2019). Electronic health-literacy skills among nursing students. Advances in Medical Education and Practice, 10, 527-532. https://doi.org/10.2147/AMEP.S207353
Srisatidnarakul, B. (2010). The methodology in nursing research. Bangkok: U&I Inter Media. (In Thai)
Sopha, C., Meedech, N., Khattipan, N., Lim, N., Wongkhomlue, C., Khamkrueang, N., Jinkam, S., & Aksornsri, A. (2022). Factors associated with exercise behavior among undergraduate students during the COVID-19 pandemic: A cross-sectional correlation study. Nursing Science Journal of Thailand, 40(4), 65-76. (In Thai)
Tran, H. T. T., Nguyen, M. H., Pham, T. T. M., Kim, G. B., Nguyen, H. T., Nguyen, N., Dam, H. T. B., Duong, T. H., Nguyen, Y. H., Do, T. T., Nguyen, T. T. P., Le, T. T., Do, H. T. T., Nguyen, T. T., Pham, K. M., & Duong, T. V. (2022). Predictors of eHealth literacy and its associations with preventive behaviors, fear of COVID-19, anxiety, and depression among undergraduate nursing students: A cross- sectional survey. International Journal of Environmental Research and Public. 19(7), 3766. https://doi.org/10.3390/ijerph19073766
Turan, N., Güven Özdemir, N., Çulha, Y., Özdemir Aydın, G., Kaya, H., & Aştı, T. (2021). The effect of undergraduate nursing students' e-Health literacy on healthy lifestyle behavior. Global health promotion, 28(3), 6–13. https://doi.org/10.1177/1757975920960442
Zhu, W., Liu, J., Lou, H., Mu, F., & Li, B. (2024). The impact of electronic health literacy on emotional management ability among college students: the mediating roles of peer relationships and exercise self-efficacy. BMC Psychology journals, 12(747). 1-14. https://doi.org/10.1186/s40359-024-02276-6
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.