ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล การรับรู้ภาวะเสี่ยงขณะตั้งครรภ์และพฤติกรรมการดูแลตนเองของสตรีครรภ์แรก

บทคัดย่อ

การตั้งครรภ์เป็นช่วงเวลาที่มีการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะในสตรีครรภ์แรกที่ยังไม่มีประสบการณ์อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ได้ หากสตรีตั้งครรภ์ไม่ทราบภาวะเสี่ยงและมีพฤติกรรมในการดูแลตนเองที่ไม่เหมาะสม การวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล การรับรู้ภาวะเสี่ยงขณะตั้งครรภ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองของสตรีครรภ์แรก กลุ่มตัวอย่างคือสตรีครรภ์แรกที่มาฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลเกาะคา จังหวัดลำปาง จำนวน 39 คน เครื่องมือวิจัยประกอบด้วยแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล แบบประเมินการรับรู้ภาวะเสี่ยงขณะตั้งครรภ์และแบบประเมินพฤติกรรมการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์ ผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิด้านสูติศาสตร์ 5 ท่าน ได้ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหาเท่ากับ .87 และ .92 ตามลำดับ และมีค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือ ค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยงของครอนบาคเท่ากับ .90 และ .82 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีการรับรู้ภาวะเสี่ยงและมีพฤติกรรมการดูแลตนเองโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( =2.94, SD=0.62; =2.68, SD=0.30) แต่มีความสัมพันธ์เชิงลบกับพฤติกรรมการออกกำลังกายและการทำงาน (r=-.353, p<.05) อายุครรภ์เมื่อฝากครรภ์ครั้งแรกมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับพฤติกรรมการออกกำลังกายและการทำงาน (r=.318, p<.05) แต่มีความสัมพันธ์เชิงลบกับการจัดการความเครียด (r=-.335, p<.05) การรับรู้ภาวะเสี่ยงไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเอง (r=.005, p=.977) ผลการวิจัยนี้สามารถนำไปพัฒนารูปแบบการให้ความรู้และส่งเสริมการดูแลตนเองในสตรีครรภ์แรก โดยเฉพาะในกลุ่มอายุน้อยที่มีการรับรู้ความเสี่ยงขณะตั้งครรภ์ต่ำ