ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในเขตอำเภอเมือง

บทคัดย่อ

จำนวนผู้สูงอายุของนานาประเทศรวมถึงประเทศไทย เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ส่วนใหญ่มีปัญหาสุขภาพ และความเสื่อมถอยของการทำหน้าที่ระบบต่าง ๆ ในร่างกาย ทำให้กลุ่มผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีจำนวนเพิ่มขึ้นและอาจส่งผลให้คุณภาพชีวิตลดลง การวิจัยเชิงพรรณนาแบบความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง 2) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง กลุ่มตัวอย่างใช้วิธีการสุ่มอย่างง่าย เป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในอำเภอเมืองเชียงราย จำนวน 265 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป แบบประเมินคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ (WHOQOL-OLD) ฉบับภาษาไทย แบบประเมินความสามารถในการดำเนินกิจวัตรประจำวันขั้นพื้นฐาน ทดสอบความเชื่อมั่นของเครื่องมือ ได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ .82 และ .85 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และหาความสัมพันธ์โดยใช้สถิติฟิสเชอร์ และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการวิจัย พบว่า คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงภาพรวมส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 69.81) รองลงมาอยู่อยู่ในระดับดี (ร้อยละ 29.06) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ได้แก่ การศึกษา (=42.345, p<.05) การพักอาศัยร่วมกับบุตรหลานหรือเครือญาติ (=17.553, p<.05) ความสามารถในการดำเนินกิจวัตรประจำวันขั้นพื้นฐาน (r=.137, p<.05) ในขณะที่รายได้ มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงเชิงลบ (r=-.191, p<.05) และผลการศึกษาครั้งนี้ พยาบาลวิชาชีพ หรือ ผู้ที่มีหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในการดูแลผู้สูงอายุสามารถนำไปใช้ในการดูแลเพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น