การจัดการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเพื่อเสริมสมรรถนะการบริหารจัดการสุขภาพชุมชนของภาคีเครือข่าย: กรณีศึกษาเขตสุขภาพที่ 1

ผู้แต่ง

  • กนกวรรณ เอี่ยมชัย วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • มัทนา สมบัติวัฒนาเวศ โรงพยาบาลเชียงม่วน จังหวัดพะเยา
  • วิลาวัณย์ เสนารัตน์ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์
  • จรัส สิงห์แก้ว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยางเนิ้ง จังหวัดเชียงใหม่

คำสำคัญ:

คุณภาพชีวิต, การจัดการระบบสุขภาพชุมชน, ภาคีเครือข่าย, การบริหารจัดการระบบสุขภาพ, การเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วม โดยใช้บริบทเป็นฐานและแนวคิด ด้านการร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมเรียนรู้ ผ่านการปฏิบัติ (Participatory Interactive Learning through Action: PILA) สร้างประโยชน์การเรียนรู้ และสร้างแนวทาง เพื่อเสริมสมรรถนะการบริหารจัดการสุขภาพชุมชนสำหรับภาคีเครือข่าย ในเขตสุขภาพที่ 1 ซึ่งเป็นแนวทางการเรียนรู้ที่เกิดจากการปฏิบัติจริงที่สอดคล้องกับบริบทกับการปฏิบัติงานในพื้นที่ ที่ร่วมกันขับเคลื่อนการจัดการสุขภาพชุมชนให้เข้มแข็ง โดยมีกระบวนการเรียนรู้เป็นการเชื่อมประสานการจัดการความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ทำจริงเข้ากับความรู้ทางวิชาการ เพื่อนำไปใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน อันจะส่งผลในการพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนในภาพรวมของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เอกสารอ้างอิง

กฤษดา แสวงดี, เกษร คงแขม, สุภาเพ็ญ ปาณะวัฒนพิสุทธิ์, จันทิมา นวะมะวัฒน์, วิภาพร สิทธิสาตร์ และ อนงค์ลักษณ์ พันธุ์พรหมธาดา. (2559). การศึกษาการเสริมสร้างสมรรถนะการบริหารจัดการระบบสุขภาพอำเภอ. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 25(5), 854-864.

จรัล สิงห์แก้ว. (2565). การประชุมผู้แทนเรียนรู้ เพื่อหารือหลักสูตรการอบรมทีมเรียนรู้ ใน การประชุมผู้แทนทีมเรียนรู้เพื่อหารือหลักสูตรการอบรมทีมเรียนรู้ 30 กรกฎาคม 2565. เชียงใหม่: สำนักบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.

ประสิทธิ์ชัย มั่งจิตร, มานพ คณะโต และ กิตติมา โมะเมน. (2556). การพัฒนาเครือข่ายสุขภาพระดับ อำเภอ. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 1(3), 17-28.

ปิยะนุช พรหมสาขา ณ สกลนคร, จิราพร วรวงศ์, ศิราณี ศรีหาภาค, ธานี กล่อมใจ และ พิทยา ศรีเมือง. (2560). การเรียนรู้การบริหารจัดการระบบสุขภาพอำเภอ: บทบาทและมุมมองของอาจารย์หรือนักวิชาการสถาบันการศึกษา. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 26(3), 27-39.

ยงยุทธ พงษ์สุภาพ. (2557). การจัดการเรียนเพื่อเสริมสมรรถนะการบริหารจัดการระบบสุขภาพอำเภอ (District Health System Management Learning: DHML). สมุทรสาคร: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ.

รุ่งเรือง กิจผาติ. (2563). ปฏิรูประบบสุขภาพปฐมภูมิ จุดเปลี่ยนด้านสาธารณสุขครั้งสำคัญของประเทศไทย เพื่อประชาชนสุขภาพดี. เข้าถึงได้จาก https://www.ahsouth.com/paper/407

วิจารณ์ พานิช. (2558) การวัดผลประเมินผลแห่งศตวรรษที่ 21. เข้าถึงได้จาก https://www.gotoknow.org/posts/ 589130

วิโรจน์ ตั้งเจริญเสถียร, วรณัน วิทยาพิภพสกุล, วริศา พานิชเกรียงไกร, วลัยพร พัชรนฤมล และ แอนน์ มิลส์. (2561). การพัฒนาระบบสุขภาพในประเทศไทย: รากฐานสำคัญของการบรรลุหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า. กรุงเทพฯ : สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. เข้าถึงได้จาก https://www.thelancet.com/pb-assets/Lancet/pdfs/S0140673618301983_Thai-1517425266757.pdf

สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2558, มีนาคม 16). แนวทางการพัฒนาเครือข่ายสุขภาพอำเภอเพื่อพัฒนาระบบสุขภาพชุมชนที่ยั่งยืน [เอกสารอิเล็กทรอนิกส์]. เข้าถึงได้จาก https://www.slideshare.net/slideshow/ss-45508221/45508221

สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2559, เมษายน 20). DHML กระจายอำนาจจัดการสุขภาพอำเภอ [อินเตอร์เน็ต]. เข้าถึงได้จากhttps://www.thecoverage.info/news/content/90

สุรเกียรติ อาชานานุภาพ. (2557). ประสบการณ์ร่วมเรียนรู้กับ LCCs & LTs: ความเหมือนที่แตกต่าง. ใน การประชุมติดตามความก้าวหน้าโครงการการเสริมสมรรถนะการบริหารจัดการระบบสุขภาพอำเภอ (district health management Llarning-DHML) 26 พฤศจิกายน 2557. เข้าถึงได้จาก https://www.slideshare.net/ AuampornJunthong/lcctournew26-nov2014-dhml

สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ. (2550). CUP Management การบริหารจัดการเครือข่ายหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ. กรุงเทพฯ: นโม พริ้นติ้งแอนด์พับบลิชชิ่ง.

สุรีย์ภรณ์ เลิศวัชรสกุล และ สุทธิพร ชมพูศรี. (2557). การศึกษากระบวนการจัดการการบริหารงานเครือข่ายสุขภาพอำเภออย่างเป็นเอกภาพ (Unity District Health Team) จังหวัดพะเยา. พะเยา: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยา.

สำนักบริหารการสาธารณสุข. (2557). การขับเคลื่อนระบบสุขภาพอำเภอ (รสอ.) District Health System. (DHS) ฉบับประเทศไทย. นนทบุรี: โครงการการพัฒนากลไกสนับสนุนเครือข่ายสุขภาพระดับอำเภอเพื่ออำเภอสุขภาวะ มูลนิธิแพทย์ชนบทภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.

Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions in adult learning. San Francisco: Jossey-Bass.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

30.04.2024

รูปแบบการอ้างอิง

เอี่ยมชัย ก., สมบัติวัฒนาเวศ ม. ., เสนารัตน์ ว. ., & สิงห์แก้ว จ. (2024). การจัดการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมเพื่อเสริมสมรรถนะการบริหารจัดการสุขภาพชุมชนของภาคีเครือข่าย: กรณีศึกษาเขตสุขภาพที่ 1. วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ, 25(1), 111–129. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnpy/article/view/269740

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความปริทัศน์ (Review Articles)