สภาวะทันตสุขภาพก่อนและหลังการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบสภาวะทันตสุขภาพของแต่ละกลุ่มวัยระยะก่อนและหลังการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรน่า 2019 ใช้แบบสำรวจสภาวะทันตสุขภาพของสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย รวบรวมข้อมูลจากรายงานการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพจังหวัดพะเยา ในกลุ่มอายุ 3, 6, 12 และ 60 ปีขึ้นไป ของปี พ.ศ. 2562 เปรียบเทียบกับปี พ.ศ. 2565 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบไคสแควร์ การทดสอบค่าทีที่เป็นอิสระต่อกัน และสถิติการถดถอยโลจิสติคแบบทวิ ผลการศึกษา พบว่า ค่าปราศจากฟันผุในกลุ่มเด็กอายุ 3, 6, 12 ปี ในปี พ.ศ. 2565 มีค่าน้อยกว่า ปี 2562 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และค่าเฉลี่ยฟัน ผุ ถอน อุด มีค่ามากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ในขณะที่กลุ่มเด็กอายุ 6 ปี ค่าปราศจากฟันผุ ในปี พ.ศ. 2565 และ ปี พ.ศ. 2562 แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ และพบว่า เด็กกลุ่มนี้มีค่าเหงือกอักเสบในปี พ.ศ. 2565 มากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) ส่วนกลุ่มผู้สูงอายุ พบว่า กลุ่มที่มีฟันแท้ 20 ซี่ ใช้งาน และมีฟันคู่สบแท้ 4 คู่ขึ้นไป แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ และเมื่อนำค่าเด็กที่ฟันผุต่อเด็กที่ปราศจากฟันผุ อายุ 3, 6 และ 12 ปี และจำนวนผู้สูงอายุที่ได้รับบริการป้องกันและรักษา พบว่า ค่าแต้มต่อ ปี พ.ศ. 2565 เป็น 1.96, 1.84, 2.47 และ 2.26 เท่า เมื่อเทียบกับปี พ.ศ. 2562 ดังนั้นควรปรับรูปแบบการส่งเสริมสภาวะทันตสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลความสะอาดช่องปากและฟันของทุกกลุ่มวัย เพื่อรองรับสถานการณ์การเกิดโรคอุบัติใหม่ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคตและส่งผลต่อสภาวะทันตสุขภาพของประชาชน