การใช้บริการสุขภาพช่องปากวัยทำงานไทยในสถานการณ์แพร่ระบาด โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19)

บทคัดย่อ

สถานการณ์แพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ส่งผลกระทบต่อการใช้บริการสุขภาพ รวมถึงการใช้บริการสุขภาพช่องปาก การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการใช้บริการสุขภาพช่องปากและปัจจัย ที่มีความสัมพันธ์กับการใช้บริการสุขภาพช่องปากของวัยทำงานไทยก่อนการแพร่ระบาด และระยะการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากการสำรวจอนามัยและสวัสดิการของสำนักงานสถิติแห่งชาติ พ.ศ. 2562 และ 2564 ของวัยทำงานอายุ 15 -59 ปี จำนวน 38,077 คนและ 37,734 คน ตามลำดับ โดยมีผู้มารับบริการสุขภาพช่องปากจำนวน 2,703 คน และ 3,322 คน ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคลด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบการมารับบริการด้วยสถิติไคสแควร์และสถิติแมนวิทนีย์ยู และวิเคราะห์ปัจจัยด้วยสถิติการถดถอยโลจิสติคแบบทวิ ผลการศึกษา พบว่า 1) การใช้บริการสุขภาพช่องปากของวัยทำงานไทยก่อนและระยะการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) และ 2) เพศ อายุ การศึกษา และรายได้มากกว่า 10,000 บาท มีความสัมพันธ์กับการใช้บริการสุขภาพช่องปากระยะก่อนการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และ พบว่า เพศ อายุ การศึกษา และรายได้ครัวเรือนทุกระดับnมีความสัมพันธ์กับระยะการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.001) ผลการศึกษาสามารถนำไปใช้เพื่อวางแผนพัฒนารูปแบบการเข้าถึงบริการสุขภาพช่องปากของวัยทำงานเมื่อเกิดสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อในอนาคตได้