บทบาทพยาบาลชุมชนในการสร้างเสริมสุขภาพของผู้ที่มีภาวะลองโควิด
คำสำคัญ:
พยาบาลชุมชน, สร้างเสริมสุขภาพ, ผู้ที่มีภาวะลองโควิดบทคัดย่อ
ภาวะลองโควิด (Long COVID) เป็นภาวะที่เกิดขึ้นภายหลังติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (SARS-CoV-2) หรือโรคโควิด-19 ส่วนใหญ่จะมีอาการหลังจากหายป่วยในช่วง 1-3 เดือนแรก บางรายมีอาการผิดปกติของร่างกายหลงเหลืออยู่อย่างต่อเนื่องมากกว่า 1 ปี ซึ่งส่งผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพทุกมิติทั้งทางร่างกาย จิตใจ และรวมถึงการดำเนินชีวิตปกติในครอบครัวและสังคม เพื่อลดการเกิดผลกระทบดังกล่าว ผู้มีภาวะลองโควิดควรมีความรู้และปฏิบัติตัวในการดูแลสุขภาพของตนเองที่ถูกต้อง การได้รับการดูแลโดยบุคลากรสุขภาพอย่างต่อเนื่องจึงเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งพยาบาลชุมชนถือว่าเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการป้องกันการเกิดผลกระทบจากภาวะลองโควิด บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้พยาบาลชุมชนมีความรู้ ความเข้าใจในบทบาทการสร้างเสริมสุขภาพแก่ผู้ที่มีภาวะลองโควิด ซึ่งประกอบด้วย การเป็นผู้ให้บริการสุขภาพ การให้ความรู้ การเสริมพลังอำนาจในการดูแลสุขภาพตนเอง การให้คำปรึกษา การสื่อสารข้อมูลข่าวสารที่ชัดเจน การพิทักษ์สิทธิประโยชน์ที่ได้รับทางสุขภาพ ประสานงานติดต่อผู้เกี่ยวข้อง การเป็นแบบอย่างที่ดี การเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงเชิงรุกในการปฏิบัติตัวแบบชีวิตวิถีถัดไป รวมถึงการเป็นผู้นำหรือสมาชิกวิชาชีพพยาบาลในการสร้างเครือข่ายระหว่างชุมชน และร่วมมือกับสหวิชาชีพทางสุขภาพในการกำหนดทิศทางการดูแลผู้ที่มีภาวะลองโควิดในชุมชน การปฏิบัติตามบทบาทเหล่านั้นจะช่วยป้องกันและควบคุมภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ ทั้งนี้การประยุกต์ใช้บทบาทดังกล่าว ควรเริ่มคัดกรองโดยอาสาสมัครสาธารณสุข จากนั้นพยาบาลชุมชนให้การพยาบาลครอบคลุมแบบองค์รวม และการประสานงานส่งต่อโรงพยาบาลที่มีศักยภาพ สูงกว่าเพื่อการดูแลอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งบูรณาการการทำงานร่วมกันกับสหวิชาชีพอื่น เพื่อเตรียมพร้อมในสถานการณ์โรคระบาดอุบัติใหม่อื่นๆ ได้ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2564). การดูแลรักษาผู้ป่วยโควิด-19 หลังรักษาหาย (post COVID syndrome) หรือภาวะ Long COVID สำหรับแพทย์และบุคลากรสาธารณสุข. สืบค้นเมื่อ 1 มีนาคม 2566, จาก https://covid19.dms.go.th/Content/Select_Landding_page? contentId=157.
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2565). อาการหลงเหลือหลังจากหายป่วยโควิด 19 หรือเรียกว่า ภาวะ long COVID. สืบค้นเมื่อ 12มกราคม 2566, จาก https://www.dms.go.th/Content/ Select_ Landding_page?contentId=31779.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2563). กรมควบคุมโรค แนะประชาชนยึดหลัก D-M-H-T-T เพื่อป้องกันตนเองจากโรคโควิด 19. จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=16434&deptcode=brc.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2564). กรมควบคุมโรค เผยคนที่หายป่วยโควิด อาจเกิดภาวะ “ลอง โควิด” ได้ แนะหากมีอาการให้พบแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุ. สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2566, จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=20647&deptcode =brc&fbclid=IwAR1VxuVb7W5ensjUZSfVsaUJH0I-Idvgetif-LRgOmE6PlY-SjzCj1Xk_mU
เพ็ญจันทร์ แสนประสาน, สายสมร เฉลยกิตติ และ ศศิพร อุ่นใจชน. (2565). บทบาทพยาบาลในการพยาบาลภาวะลองโควิด. วารสารพยาบาลตำรวจ, 14 (1), 214-221.
มาลินี องอาจ, นพวรรณ กันยา และ ทศพล แอนโก. (2565). การพัฒนาระบบเฝ้าระวังและการดูแลผู้ที่มีภาวะ Long COVID ในพื้นที่ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนาเวียงตำบลนาเวียงอำเภอทรายมูลจังหวัดยโสธร. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา, 2(3), 42-57.
รพีพรรณ รัตนวงศ์นรา มอร์ด. (2564). ภาวะ long COVID (ลองโควิด). คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี-มหาวิทยาลัยมหิดล. สืบค้นเมื่อ 12 พฤษภาคม 2566, จาก https://www.rama.mahidol.ac.th/rama
channel/article/ภาวะ-long-covid-ลองโควิด-เมื่อโรค/
วัลลภา ดิษสระ และ บุญประจักษ์ จันทร์วิน. (2563). พยาบาลกับการจัดการป้องกันและการควบคุมการ ระบาด COVID-19 ในชุมชน. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(12). 89-104.
ศิริพร ขัมภลิขิต, มณี อาภานันทิกุล และ ประภาพร จินันทุยา. (2559). ชุดการเรียนรู้ที่ 1 การสร้างเสริมสุขภาพ: บทบาทพยาบาล. กรุงเทพฯ: บริษัท มาตา การพิมพ์ จำกัด.
โอภาส การย์กวินพงศ์ (2565). นโยบายและทิศทางการดำเนินงาน กระทรวงสาธารณสุข ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2566-2568. สืบค้นเมื่อ 17 กรกฎาคม 2566,จาก http://www.cmpo.moph.go.th/cmpo/index.php/2021-08-16-04-02-53/1133-2566-2568
Arnold, D. T., Hamilton, F. W., Milne, A., Morley, A. J., Viner, J., Attwood, M., … Barratt, S. L. (2021). Patient outcomes after hospitalization with COVID-19 and implications for follow-up: results from a prospective UK cohort. Thorax. Retrieved from https://thorax.bmj.com/content/ 76/4/399
Cabrera Martimbianco, A. L., Pacheco, R. L., Bagattini, Â. M., & Riera, R. (2021). Frequency, signs and symptoms, and criteria adopted for long COVID-19: A systematic review. International Journal of Clinical Practice, 75(10), e14357. doi: 10.1111/ijcp.14357
Chopra, V., Flanders, S. A., O’Malley, M., Malani, A. N., & Prescott, H. C. (2021). Sixty-Day outcomes among patients hospitalized with COVID-19. Annals of Internal Medicine, 174(4), 576–578. doi:10.7326/m20-5661
Chen, C., Haupert, S. R., Zimmermann, L., Shi, X., Fritsche, L. G., & Mukherjee, B. (2022). Global prevalence of post-coronavirus disease 2019 (COVID-19) condition or long COVID: a meta-analysis and systematic review. The Journal of Infectious Diseases, 226(9), 1593–1607. doi:10.1093/infdis/jiac136
Carfì, A., Bernabei, R., Landi, F., & Gemelli Against COVID-19 Post-Acute Care Study Group (2020). Persistent symptoms in patients after acute COVID-19. JAMA, 324(6), 603–605. doi:10.1001/jama.2020.12603
Hamers, L. a. C., Kox, M., & Pickkers, P. (2015). Sepsis-induced immunoparalysis: mechanisms, markers, and treatment options. PubMed, 81(4), 426–439. Retrieved from https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24878876
National Institute for Health and Care Excellence. (2021). COVID-19 rapid guideline: managing the long-term effects of COVID-19. Retrieved 14 July 2023, from https://www.nice.org.uk/guidance/ng188
World Health Organization. (1986). Ottawa Charter for health promotion. Document for WHO Publication. Retrieved January 6, 2023, from https://www.euro.who.int/_data/assets/ pdf_file/0004/129532/Ottawa_Charter. pdf
World Health Organization. (2023a). A clinical case definition for post COVID-19 condition in children and adolescents by expert consensus. Retrieved March 28, 2023, from file:///Users/achariyachuryen/Downloads/WHO-2019-nCoV-Post-COVID-19-condition-CA-Clinical-case-definition-2023.1-eng% 20(1). pdf
World Health Organization. (2023b). Coronavirus disease (COVID-19). Retrieved January 6, 2023, from https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.