Stress and factors related to stress among elderly pregnancy

อรทัย แซ่ตั้ง; จรรยา แก้วใจบุญ; ฐิติพร เรือนกุล

ผู้แต่ง

อรทัย แซ่ตั้ง วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา สถาบันพระบรมราชชนก
จรรยา แก้วใจบุญ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา สถาบันพระบรมราชชนก
ฐิติพร เรือนกุล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

ความเครียด, หญิงตั้งครรภ์อายุมาก, ปัจจัยที่เกี่ยวข้องต่อความเครียด

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความเครียดของหญิงตั้งครรภ์อายุมาก และปัจจัยที่เกี่ยวข้องต่อความเครียด ในหญิงตั้งครรภ์อายุมาก กลุ่มตัวอย่างคือ หญิงตั้งครรภ์ที่มีอายุ 35 ปี ขึ้นไปที่อาศัยในเขตอำเภอเมือง จังหวัดพะเยา จำนวน 70 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ผ่านการตรวจสอบของผู้ทรงคุณวุฒิ และทดสอบความเชื่อมั่นได้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาครอนบาคเท่ากับ 0.76 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ และทดสอบความสัมพันธ์ของปัจจัยส่วนบุคคลและปัจจัยด้านการตั้งครรภ์ต่อความเครียดโดยใช้สถิติไคสแควร์ (Chi-square) ผลการศึกษาพบว่า ร้อยละ 54.3 ของหญิงตั้งครรภ์อายุมากมีความเครียดอยู่ในระดับสงสัยว่ามีปัญหาความเครียด (5-7 คะแนน) และร้อยละ 22.9 มีระดับความเครียดสูงที่อาจจะส่งผลเสียต่อร่างกาย (≥ 8 คะแนน) และระดับความเครียดที่ไม่มีปัญหา (≤ 4คะแนน) สำหรับปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ ระดับการศึกษา อาชีพ รายได้ครอบครัวต่อเดือน มีความเกี่ยวข้องกับความเครียดของหญิงตั้งครรภ์อายุมากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < 0.05, 0.05 และ 0.001 ตามลำดับ ส่วนปัจจัยด้านการตั้งครรภ์ พบว่า ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์มีความเกี่ยวข้องกับความเครียดของหญิงตั้งครรภ์อายุมากอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < 0.05 จากผลการศึกษา พยาบาลแผนกฝากครรภ์ควรให้คำแนะนำในการจัดการกับความเครียดในขณะตั้งครรภ์ให้กับหญิงตั้งครรภ์อายุมาก โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ และติดตามประเมินความเครียดเพื่อป้องกันปัญหาด้านทางอารมณ์ที่อาจเกิดขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา ศรีสวัสดิ์ และชุติมา ปัญญาพินิจนุกูร. (2559). ความเครียดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. พยาบาลทหารบก, 17(2), 7-11.

กมล พรมลังกา, กัญญณัท ยุณยทรรพ, ปิยวรรณ คำศรีพล, วรางครัตน์ เลาหวัฒน์, กนกรส โค้วจิริยะพันธุ์, และวีระพล จันทร์ดียิ่ง. (2557). ผลลัพธ์ของการตั้งครรภ์ในมารดาอายุมากและมารดาวัยผู้ใหญ่ ณ โรงพยาบาลพะเยา. วารสารศูนย์การศึกษาแพทยศาสตร์คลินิก โรงพยาบาลพระปกเกล้า, 31(3), 148–155.

กรมสุขภาพจิต. (2558). แนวทางการใช้เครื่องมือด้านสุขภาพจิตสำหรับบุคลากรสาธารณสุข ในโรงพยาบาลชุมชน (คลินิกโรคเรื้อรัง) ฉบับปรับปรุง (พิมพ์ครั้งที่2). นนทบุรี: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด.

ขวัญตา บุญวาศ, ศศิธร คำพันธ์, และชุติกาญจน์ แซ่ตั้น. (2559). ปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับความเครียดของหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 32(3), 1-10.

ชาย โพธิสิตา. (2557). ความเลื่อมล้ำและผลกระทบทางสังคม. กรุงเทพฯ : สำนักธรรมศาสตร์และการเมือง.ทิพย์วรรณ บุณยาภรณ์ และชุติการญจน์ แซ่ตั้น. (2560). บทบาทพยาบาล: การจัดการความเครียดในหญิงตั้งครรภ์วัยรุ่น.วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลการสาธารณสุขภาพใต้, 4(3), 271-281.

นันทพร แสนศิริพันธ์ และฉวี เบาทรวง. (2560). การพยาบาลและการผดุงครรภ์สตรีที่มีภาวะแทรกซ้อน. เชียงใหม่: บริษัท สมาร์ทโคตรติ้ง แอนด์ เซอร์วิส จำกัด.

เบญจวรรณ คล้ายทับทิม. (2559). สตรีตั้งครรภ์เมื่ออายุมาก บทบาทพยาบาล. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 9(2), 36-48.

ปณิตา ปรีชากรกนกกุล, ณัชชา วรรณนิยม และพนิดา รัตนเรือง. (2561). ผลของการตั้งครรภ์ในสตรีตั้งครรภ์อายุมากที่มาคลอด ในโรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร, 21(1), 1-9.

พิมลพรรณ อิศรภัยดี และฐิตินันทน์ ผิวนิล. (2560). คุณภาพการตั้งครรภ์ของหญิงไทยวัยเจริญพันธ์ช่วง พ.ศ. 2541-2558. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.

ระวิวรรณ แสงฉาย, พรวิภา เย็นใจ และล้ำศักดิ ชวนิชย์. (2557). ปัจจัยส่วนบุคคลที่เกี่ยวข้องกับความเครียดของนักศึกษา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี(รายงานผลการวิจัย). คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี.

ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย. (2558). แนวทางเวชปฏิบัติ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่ง ประเทศไทย. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : คณะอนุกรรมการมาตรฐานวิชาชีพ ราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย.

รุ่งนภา โพธิ์แสน, จันทรรัตน์ เจริญสันติ และบังอร ศุภวิทิตพัฒนา. (2562). ความเครียดที่เฉพาะกับการตั้งครรภ์ การสนับสนุนทางสังคมและการเผชิญความเครียดในสตรีที่เป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี กรุงเทพ, 35(1), 59-70

โรงพยาบาลพะเยา. (2561). สถิติรายงานผู้มาคลอดโรงพยาบาลพะเยา ประจำปี 2561. พะเยา: แผนกฝากครรภ์ โรงพยาบาลพะเยา.

วิจิตร เอกัคคตาจิต. (2559). ภาวะแทรกซ้อนในหญิงตั้งครรภ์อายุมากที่มารับบริการในโรงพยาบาลนางรอง. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 13(3), 71-77.

ศริณธร มังคะมณี, ศิริพร ชุดเจือจีน และปิยวัชร ประมวลรัตน์. (2553). การศึกษาภาวะสุขภาพจิตของหญิงตั้งครรภ์ที่รับบริการฝากครรภ์ ณ โรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 3(1), 29-40.

ศิรินทิพย คํามีออน และนิลุบล รุจิรประเสริฐ. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างอายุมารดา อายุครรภ์ ลำดับที่ของการตั้งครรภและความกลัวที่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภและการคลอดของสตรีตั้งครรภ์. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 34(2), 77-86.

สายฝน ชวาลไพบูลย์. (2553). ตำราคลอดก่อนกำหนด. กรุงเทพฯ: ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล.

สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, วนิดา พุ่มไพศาลชัย และพิมพ์มาศ ตาปัญญา. (2541). การสร้างแบบวัดความเครียดสวนปรุง. วารสารสวนปรุง, 13(3), 1-20.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2562). 4 ทศวรรษการสมรสของคนไทย. สืบค้นเมื่อวันที่ 5 ตุลาคม 2560, จาก https://shorturl.asia/psPiR

Barber, C. C., & Starkey, N. J. (2015). Predictors of anxiety among pregnant New Zealand women hospitalised for complications and a community comparison group. Midwifery, 31(9), 888-896.

Cunningham, F. G., Leveno, K. J., Bloom, S. L., Dashe, J. S., Hoffman, B. L., Casey, B. M., & Spong, C. Y. (2018). Williams obstetrics (25th ed.). New York: McGraw-Hill Education.

Hobel, C. J., Goldstein, A. & Barrett, E. S. (2008). Psychosocial Stress and Pregnancy Outcome.

Clinical Obstetrics & Gynecology, 51(2), 333-348.

Holmes, T. H., & Rahe, R. H. (1967). The social readjustment rating scale. Journal of Psychosomatic Research, 11(2), 213-218. doi: 10.1016/0022-3999(67)90010-4

Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample sizes for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610.

Laopaiboon, M., Lumbiganon, P., Intarut, N., Mori, R., Ganchimeg, T., Vogel, J. P., Gulmezoglu, A.M. (2014). Advanced maternal age and pregnancy outcomes: A multicountry assessment. An International Journal of Obstetrics & Gynecology, 121(1), 49-56.

Lean, S. C., Derricott, H., Jones, R. L., & Heazell, A. E. (2017). Advanced maternal age and adverse pregnancy outcomes: a systematic review and meta-analysis. PLoS One, 12(10), 1-15.

Lynn, F. A., Alderdice, F. A., Crealey, G. E., & McElnay, J. C. (2011). Associations between maternal characteristics and pregnancy-related stress among low-risk mothers: An observational cross-sectional study. International Journal of Nursing Studies, 48(5), 620-627. doi: 10.1016/ j.ijnurstu.2010.10.002

Ministry of Public Health. (2020). Public health statistics A.D. 2019. Retrieved Jan 10, 2020, from https:// dohdata center.anamai.moph.go.th

Odame Anto, E., Owiredu, W. K., Sakyi, S. A., Turpin, C. A., Ephraim, R. K., Fondjo, L. A., ... Acheampong, E. (2018). Adverse pregnancy outcomes and imbalance in angiogenic growth mediators and oxidative stress biomarkers is associated with advanced maternal age births: A prospective cohort study in Ghana. PloS one, 13(7), e0200581.doi: 10.1371/journal.pone.0200581.

Rallis, S., Skouteris, H., McCabe, M., & Milgrom, J. (2014). A prospective examination of depression, anxiety and stress throughout pregnancy. Women and Birth, 27(4), e36-e42. doi: 10.1016/j.wombi. 2014.08.002.

Saisto, T., Ylikorkala, O., & Halmesmaki, E. (1999). Factor associated with a fear of childbirth in second pregnancies. Obstetrict Gynecology, 94(5), 679–682.

Schoch-Ruppen, J., Ehlert, U., Uggowitzer, F., Weymerskirch, N., & Marca-Ghaemmaghami, L. (2018). Women’s word use in pregnancy: associations with maternal characteristics, prenatal stress, and neonatal birth outcome. Frontiers in psychology, 9, 1234.