ผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมต่อพฤติกรรมรับประทานอาหารและภาวะสุขภาพ ของหญิงวัยหมดประจำเดือน อำเภอโพธิ์ชัย จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมต่อพฤติกรรมรับประทานอาหารและภาวะสุขภาพ ภายในกลุ่มทดลองและระหว่างกลุ่มทดลอง และกลุ่มเปรียบเทียบ หลังได้รับโปรแกรม กลุ่มตัวอย่าง เป็นหญิงวัยหมดประจำเดือน อายุ 45-59 ปี ที่อยู่ในระยะเปลี่ยนผ่านสู่ภาวะหมดประจำเดือนตามธรรมชาติทั้งระยะแรกและระยะปลาย ที่อาศัยอยู่ในตำบลเชียงใหม่และตำบลสะอาด คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ จำนวนกลุ่มละ 33 คน เครื่องมือทดลองเป็นโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมของหญิงวัยหมดประจำเดือน ที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นตามแนวคิดแบบจำลองการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ มีค่าความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ 1 เครื่องมือเก็บข้อมูล ได้แก่ 1) แบบสอบถาม 3 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลทั่วไป พฤติกรรมรับประทานอาหาร (CVI=.78 และค่าความเที่ยง .81) และอาการของภาวะหมดประจำเดือน (CVI=1 และค่าความเที่ยง=.87) และ 2) แบบบันทึกภาวะสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา สถิติการทดสอบที และสถิติการทดสอบแมนวิทนีย์ยู ผลการวิจัยพบว่า หลังได้รับโปรแกรม กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยพฤติกรรมรับประทานอาหารสูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรม และสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 นอกจากนี้กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยดัชนีมวลกาย ความดันโลหิตซิสโตลิก อาการของภาวะหมดประจำเดือนต่ำกว่าก่อนได้รับโปรแกรม  การเปรียบเทียบระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ ที่ระยะหลังการทดลอง พบว่ากลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยความดันโลหิตซิสโตลิกและค่าเฉลี่ยอาการของภาวะหมดประจำเดือนต่ำกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ดังนั้นโปรแกรมพัฒนาพฤติกรรมของหญิงวัยหมดประจำเดือน สามารถนำไปพัฒนาพฤติกรรมรับประทานอาหารและภาวะสุขภาพของสตรีวัยหมดประจำเดือนที่รับบริการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลอื่น ๆ และควรทำการศึกษาเพื่อประเมินผลของโปรแกรมต่อความยั่งยืนของพฤติกรรมรับประทานอาหารและภาวะสุขภาพ