ปัจจัยพหุระดับที่มีความสัมพันธ์กับความพร้อมในการเป็น ผู้สูงอายุคุณภาพของประชากรก่อนสูงวัย

ผู้แต่ง

  • จิตเจียระไน สุชัยรัตน์ ภาควิชาอนามัยชุมชน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อังสนา บุญธรรม ภาควิชาอนามัยชุมชน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ทัศนีย์ รวิวรกุล ภาควิชาการพยาบาลสาธารณสุข คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • ณัฐนารี เอมยงค์ ภาควิชาระบาดวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

ความพร้อม, ผู้สูงอายุคุณภาพ, ประชากรก่อนสูงวัย, ความรอบรู้ทางสุขภาพ

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง เพื่อประเมินความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพและวิเคราะห์ความสัมพันธ์ในปัจจัยระดับบุคคล และปัจจัยระดับชุมชนกับความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพของประชากรก่อนสูงวัย (อายุ 45 -59 ปี) อาศัยในอำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท จำนวน 315 คน และศึกษาข้อมูลระดับชุมชนจากผู้นำชุมชน และเจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 24 คน ที่ได้จากการสุ่มแบบ cluster sampling เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามปัจจัยพหุระดับกับความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพระดับบุคคล และแบบสอบถามระดับชุมชน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการวิเคราะห์ตัวแปรพหุระดับ ผลวิจัยพบว่ากลุ่มตัวอย่างร้อยละ 53.7 มีความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพอยู่ในระดับปานกลาง และปัจจัยที่มีผลต่อการเพิ่มขึ้นของความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพของประชากรก่อนสูงวัย ได้แก่ ตัวแปรระดับบุคคล คือ เพศหญิง สถานภาพโสด อาชีพเกษตรกรรม รายได้เพียงพอ และเพียงพอเหลือเก็บ ความสัมพันธ์กับคนในครอบครัว และความรอบรู้ทางสุขภาพ (p<.05) สำหรับ ตัวแปรระดับชุมชน ได้แก่ กิจกรรมส่งเสริมสวัสดิการ (p<.05) และเมื่อวิเคราะห์ปฏิสัมพันธ์ข้ามระดับพบว่าผู้ที่อาศัยอยู่ในชุมชนที่มีกิจกรรมส่งเสริมสวัสดิการ และมีความรอบรู้ทางสุขภาพที่สูงขึ้นทำให้มีความพร้อมในการเป็นผู้สูงอายุคุณภาพเพิ่มขึ้น (p<.01) ดังนั้นในชุมชนจึงควรมีกิจกรรมส่งเสริมความรอบรู้ทางสุขภาพ และส่งเสริมกิจกรรมด้าน สวัสดิการชุมชน เพื่อให้ประชาชนมีความพร้อมมากขึ้นเมื่อเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ และเป็นผู้สูงอายุอย่างมีคุณภาพ

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2562). แผนบูรณาการเตรียมพร้อมรองรับสังคมผู้สูงวัย ปีงบประมาณ 2563. สืบค้นจากhttps://www.dop.go.th/th/implementaion/7/

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. (2561). การเสริมสร้างและประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ ฉบับปรับปรุง 2561. นนทบุรี.

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2553). แผนผู้สูงอายุแห่งชาติ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545-2564).กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เทพเพ็ญวานิสย์.

กองส่งเสริมสถาบันครอบครัว. (2561). แบบประเมินความเข้มแข็งของครอบครัวไทย ด้านสัมพันธภาพ.สืบค้นเมื่อ 1 กรกฎาคม 2561 จาก http://stat.thaifamily.in.th/Questionnaire/

คณะกรรมการประสานงานสาธารณสุขอำเภอสรรพยา. (2561). เอกสารประกอบการบรรยายสรุปการตรวจราชการและนิเทศงานกรณีปกติ ปีงบประมาณ 2561. ชัยนาท: สำนักงานสาธารณสุข อำเภอสรรพยา.

ชนัญญา ปัญจพล. (2558). การเตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ: กรณีศึกษาสำนักงานปลัด กระทรวง สาธารณสุข(ส่วนกลาง) (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ปฐมพร ธรรมธวัช. (2557). ความสัมพันธ์ของการเตรียมตัวก่อนเข้าสู่วัยสูงอายุและความพึงพอใจในชีวิตของผู้สูงอายุในเทศบาลนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการศรีปทุม ชลบุรี, 10(3), 88-94.

ประกาย จิโรจน์กุล, นิภา ลีสุคนธ์, เรณู ขวัญยืน และวันเพ็ญ แก้วปาน. (2560). การเตรียมตัวเพื่อเข้าสู่วัยผู้สูงอายุของผู้ใหญ่วัยกลางคนในเขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.

ภานุวัฒน์ มีชนะ. (2560). การเตรียมความพร้อมของประชากรก่อนสูงอายุเพื่อเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุคุณภาพ ตำบลหนองหญ้าไซ อำเภอหนองหญ้าไซ จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอิสเทิร์นเอเชีย, 1(1), 259-271.

วรรณรา ชื่นวัฒนา และชูชีพ เบียดนอก. (2555). การรับรู้และการเตรียมตัวเพื่อการเข้าสู่วัยสูงอายุของประชากรไทยก่อนวัยสูงอายุ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี, 4(1), 197-208.

วัลภา บูรณกลัศ. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเอง สัมพันธภาพในครอบครัวกับความสุขของผู้สูงอายุในชุมชนแห่งหนึ่ง เขตสายไหม กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลตำรวจ, 9(2), 24-32.

วิพรรณ ประจวบเหมาะ. (2554). สู่ศตวรรษ...ประชากรสูงวัย. กรุงเทพมหานคร: สร้างสื่อ.

วิมล โรมา, ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์, มธุรส ทิพยมงคลกุล, ณัฐนารี เอมยงค์, นรีมาลย์ นีละไพจิตร ,สายชล คล้อยเอี่ยมและมุกดา สำนวนกลาง. (2561). การสำรวจความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชาชนไทย อายุ 15 ปี ขึ้นไป พ.ศ. 2560 (ระยะที่ 1). กรุงเทพ: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.

สถาบันวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพชุมชน. (2558). สู่ชุมชน สุขภาพดี. นนทบุรี: บริษัท สหมิตรพริ้นติ้งแอนด์พับลิสซิ่ง จำกัด.

อุทัยทิพย์ รักจรรยาบรรณ. (2562). การเตรียมความพร้อมในการเข้าสู่วัยสูงอายุ. สืบค้นจาก www.sh.mahidol.ac.t /she/edu /Uthaithip.doc/

อุทุมพร ศรีเขื่อนแก้ว. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างความสุข ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ:กรณีศึกษาผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ ตำบลเวียง อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง,7(1), 76-95.

Berkman, N.D., Sheridan, S.L., Donahue, K.E., Halpern, D.J., & Crotty, K. (2011). Low health literacy and health outcomes: an updated systematic review. Annals of Internal Medicine Logo, 155(2), 97-107.

Bronfenbrenner, U. (1979). The ecology of human development: experiments by nature and design. Cambridge: Harvard University Press.

Daniel, W.W. (1995). Biostatistics: a foundation for analysis in the health sciences. New York: Wiley & Sons.

World Health Organization. (1998). Health promotion glossary. Retrieved December 20, 2019, from https://www.who.int/healthpromotion/about/HPR%20Glossary%201998.pdf/

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

09.08.2021

รูปแบบการอ้างอิง

สุชัยรัตน์ จ., บุญธรรม อ., รวิวรกุล ท., & เอมยงค์ ณ. (2021). ปัจจัยพหุระดับที่มีความสัมพันธ์กับความพร้อมในการเป็น ผู้สูงอายุคุณภาพของประชากรก่อนสูงวัย. วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ, 22(2), 1–14. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnpy/article/view/247754

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย(Research Articles)