ผลของโปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับแม่วัยรุ่นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช

ผู้แต่ง

  • ธัญลักษณ์ แก้วเนตร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อุมาวดี เหลาทอง คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • สุธรรม นันทมงคลชัย คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อาทิตย์ เพ็ชร์รักษ์ คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

แม่วัยรุ่น, การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว, โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่, สื่อสังคมออนไลน์ การมีส่วนร่วมของสมาชิกครอบครัว

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับแม่วัยรุ่นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ ที่มารับบริการที่คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช กลุ่มตัวอย่างเป็นแม่วัยรุ่นอายุ 18-20 ปี คลอดปกติ ที่อายุครรภ์ 37-42 สัปดาห์ จำนวน 60 คน โดยแบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 30 คน โปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับแม่วัยรุ่นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ประกอบด้วย 4 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมประโยชน์ของนมแม่ กิจกรรมนมแม่ดีที่สุด กิจกรรมเน้นนมแม่โดยใช้สื่อสังคมออนไลน์ และกิจกรรมสนับสนุน ติดตามและกระตุ้น และสนับสนุนการมีส่วนร่วมของสมาชิกในครอบครัว เครื่องมือรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ ประกอบด้วย คุณลักษณะส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ และแรงสนับสนุนทางสังคมเกี่ยวกับการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ระยะเวลาการทดลอง ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2562 - 31 พฤษภาคม 2563 วิเคราะห์ข้อมูลสถิติเชิงพรรณนา และสถิติทดสอบ ได้แก่ Chi-Square, Paired t-test และ Independent t-test ผลการศึกษาพบว่า หลังทดลองคะแนนเฉลี่ยความรู้ ทัศนคติ และแรงสนับสนุนทางสังคม ของกลุ่มทดลองสูงขึ้นกว่าก่อนทดลอง และมีร้อยละของแม่วัยรุ่นที่ยังคงเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวนาน 6 เดือน สูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ จากผลการวิจัยนี้เสนอแนะให้หน่วยบริการสุขภาพนำโปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับแม่วัยรุ่นผ่านสื่อสังคมสังคมออนไลน์ ร่วมกับการมีส่วนร่วมของครอบครัว  เพื่อให้แม่วัยรุ่นสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ยาวนานที่สุด

เอกสารอ้างอิง

กรรณิการ์ วิจิตรสุคนธ์. (2556). หลักสูตรการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ สำหรับนักศึกษาพยาบาลศาสตร์.ใน:เอกสารประกอบงานการประชุมวิชาการนมแม่แห่งชาติ ครั้งที่ 4. วันที่ 5–7 มิถุนายน ณ โรงแรมมิราเคิลแกรนด์คอนเวนชั่น หน้า 54. กรุงเทพฯ.

กาญจนา มีศิลปวิกกัย. (2553). ความรู้เบื้องต้นและทฤษฎีการสื่อสาร. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

นวลจันทร์ ไพบูลย์บรรพต และสร้อย อนุสรณ์ธีรกุล. (2558). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนม แม่ต่อความรู้ ทัศนคติ และทักษะการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ของมารดาหลังคลอด. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 38(1), 41-52.

บุษบา บุญทอง, ปริญดา ศรีธราพิพัฒน์, & บุษกร แก้วเขียว. (2562). ผลการจัดการเรียนการสอนโดยใช้ แอพพลิเคชั่นไลน์ต่อผลลัพธ์การเรียนรู้และความพึงพอใจของนักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต.วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีอุตรดิตถ์, 11(1), 155-168.

พัชรพร แก้ววิมล. (2562). ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมสมรรถนะการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่กับการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อการเปลี่ยนแปลงน้ำหนักตัวของทารกคลอดก่อนกำหนดและความต่อเนื่องใน การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 27(6), 1106-1117.

พิมพิมล วงศ์ไชยา, คอย ละอองอ่อน, บัวบาน ยะนา, นันทิกา อนันต์ชัยพัทธนา, และเฉลิมพล ก๋าใจ. (2561). ผลของการจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐานโดยประยุกต์ใช้เฟซบุ๊กต่อความรู้และการเรียนรู้ด้วยการชี้นำตนเองของนักศึกษาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข,28(2), 107-116

ภาวิน พัวพรพงษ์. (2557). อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวหกเดือนในประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ5 มีนาคม 2559, จาก http://guruobgyn.com/อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่.

สุจิตรา ยวงทอง, วิไลพรรณ สวัสดิ์พาณิชย์ และวรรณี เดียวอิศเรศ. (2555). ผลของโปรแกรมการส่งเสริม การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับมารดาหลังคลอดบุตรคนแรกต่อระยะเวลาและพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา, 7(2), 100-115.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2559). แผนเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่สิบสอง พ.ศ. 2560-2564. สืบค้นเมื่อ 28 กันยายน 2559, จาก https://www.nesdc.go.th/ewt_dl_link.php?nid=6422

สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2557). การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน: สถานการณ์. สืบค้นเมื่อ 5 มิถุนายน 2559 จาก http://wops.moph.go.th/ops/thp/thp/userfiles/file/2557/Issue%2013.pdf.

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2560). การสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีประเทศไทย.สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน2563, จาก http://service.nso.go.th/nso/nso_center/project/search_center/23project-th-htm

เสกสรร สายสีสด. (2556). พฤติกรรมและความพึงพอใจ ต่อการใช้สื่อใหม่เสริมการเรียนรู้ของนักศึกษาสาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ อุดรธานี. ปัญญาภิวัฒน์, สืบค้นเมื่อ 24 พฤศจิกายน 2563,จาก http://wops.moph.go.th/ops/thp/thp/userfiles/file/2557

อัญญา ปลดเปลื้อง, อัญชลี ศรีจันทร์ และสัญญา แก้วประพาฬ. (2559). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่โดยการสนับสนุนของครอบครัวต่อความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ของมารดาหลังคลอด.วารสารวิจัยราชภัฏพระนคร สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 11(2), 41-52.

องค์การยูนิเซฟประจำประเทศไทย. (2558). การวิเคราะห์สถานการณ์ การตั้งครรภ์ของวัยรุ่น ในประเทศไทย พ.ศ. 2558 รายงาน ฉบับสมบูรณ์ (MICS 5). สืบค้นเมื่อ30 ตุลาคม 2563 จาก www.unicef.org/thailand/media/1131/file.

อรทัย บัวคำ, นิตยา สินสุกใส, เยาวลักษณ์ เสรีเสถียร และกรรณิการ์ วิจิตรสุคนธ์. (2550). ผลของโครงการ ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ต่ออัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 4 เดือน ในมารดาที่มีบุตรคนแรก:โรงพยาบาลอำนาจเจริญ. วารสารพยาบาลศาสตร์, 25(1), 62-75.

House, J. S., Kahn, R. L., McLeod, J. D., & Williams, D. (2011). Measures and concepts of social Support. In S. Cohen, S. L. Syme ( Eds.), Social support and health (pp.83-108). Orlando: Academic Press.

Knowles, M. (1975). Self-directed Learning: A guild for Learner and Teacher. Chicago: Association Press.Laisiriruangrai, P., Wiriyasirivaj, B., Phaloprakarn, C., & Manusirivithaya S. (2008). Prevalence of exclusive breastfeeding at 3, 4 and 6 months in Bangkok metropolitan administration medical college and Vajira hospital. Journal of Medical Association of Thailand, 91, 962-967

Taveras, E.M., Capra, A.M., Braveman, P.A., Jensvold, N.G., Escobar, G.J., & Lieu, T.A. (2003).Clinician support and psychological risk factors association with breastfeeding discontinuation. Pediatrics, 112(1): 108-15.

World Health Organization. (2011). Exclusive breast feeding for six months best for babies everywhere. Retrieved April 14, 2020, from http//www.who.int/mediacentre/news/ statements/ 2011/breastfeeding_20110115/en/

World Health Organization. (2013). Exclusive breastfeeding. Retrieved July13, 2016, from http:// www.who.int/nutrition/topic/exclusive breastfeeding/en

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

28.12.2020

รูปแบบการอ้างอิง

แก้วเนตร ธ., เหลาทอง อ. ., นันทมงคลชัย ส. ., & เพ็ชร์รักษ์ อ. (2020). ผลของโปรแกรมส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่สำหรับแม่วัยรุ่นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช. วารสารวิจัยการพยาบาลและสุขภาพ, 21(3), 54–68. สืบค้น จาก https://he01.tci-thaijo.org/index.php/bcnpy/article/view/244883

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย(Research Articles)