ผลของโปสเตอร์โภชนศึกษาเรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูง เพื่อสุขภาพสายตาในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ
Keywords:
โปสเตอร์โภชนศึกษา, ลูทีนและซีแซนทีน, ผู้ใหญ่, ผู้สูงอายุ, โรคจอประสาทตาเสื่อมเนื่องจากอายุ, nutrition education poster, lutein and zeaxanthin, adults, elderly, age-related macular degenerationAbstract
โรคจอประสาทตาเสื่อมเนื่องจากอายุหรือโรคเอเอ็มดีเป็นโรคที่ส่งผลกระทบต่อผู้สูงอายุ ทำให้ตาบอดได้อย่างถาวร การศึกษาที่ผ่านมาพบว่าการบริโภคอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงมีส่วนเกี่ยวข้องกับการลดความเสี่ยงของการเกิดโรคเอเอ็มดี การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลการพัฒนาสื่อโภชนศึกษาแบบโปสเตอร์เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงสำหรับผู้ใหญ่และผู้สูงอายุเพื่อลดความเสี่ยงของโรคจอประสาทตาเสื่อมเนื่องจากอายุ ประกอบด้วย 1) เปรียบเทียบความรู้เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงของผู้ใหญ่และผู้สูงอายุก่อนและหลังใช้โปสเตอร์โภชนศึกษา 2) ศึกษาความพึงพอใจของผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่มีต่อโปสเตอร์โภชนศึกษาเรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูง กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ กลุ่มผู้ใหญ่และผู้สูงอายุที่มีอายุระหว่าง 50-75 ปี จำนวน 103 คน โดยได้มาจากการรับสมัครอาสาสมัครเข้าร่วมการวิจัยในระหว่างเดือนเมษายน - พฤษภาคม พ.ศ. 2561เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) สื่อโภชนศึกษาแบบโปสเตอร์เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูง 2) แบบสอบถามความพึงพอใจด้านต่างๆ ที่มีต่อโปสเตอร์โภชนศึกษาเรื่องอาหารที่มีลูทีนและ ซีแซนทีนสูง 3) แบบทดสอบความรู้เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงเครื่องมือในงานวิจัยผ่านการตรวจสอบความถูกต้อง ปรับแก้ส่วนเนื้อหาและรูปภาพให้เหมาะสมและผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน ซึ่งมีค่าความตรงเชิงเนื้อหา (Index of Item-Objective Congruence) เท่ากับ 1.00 และได้รับการทดสอบความเชื่อมั่นของเครื่องมือด้วยค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาคได้เท่ากับ 0.947 ข้อมูลของกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ข้อมูลส่วนบุคคลและคะแนนความพึงพอใจที่มีต่อโปสเตอร์โภชนศึกษาวิเคราะห์โดยใช้สถิติค่าเฉลี่ยค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน สำหรับคะแนนความรู้เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงของกลุ่มตัวอย่าง วิเคราะห์โดยการทดสอบ dependent paired t-testผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงคิดเป็นร้อยละ 83 เพศชายร้อยละ 17 ส่วนใหญ่จบการศึกษาในระดับต่ำกว่าปริญญาตรีคิดเป็นร้อยละ 64 และมีประวัติครอบครัวเป็นโรคเอเอ็มดีร้อยละ 12 กลุ่มตัวอย่างมีคะแนนความพึงพอใจโดยรวมต่อโปสเตอร์โภชนศึกษาเรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงอยู่ในระดับมากที่สุด( =4.74, S.D.=0.397) โดยที่คะแนนความพึงพอใจสูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่เนื้อหามีประโยชน์และสามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ ภาพประกอบช่วยให้เข้าใจเนื้อหาได้ดี และภาพประกอบที่ชัดเจนเหมาะสมสอดคล้องกับเนื้อหาเรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงตามลำดับ ภายหลังจากที่ผู้วิจัยได้ให้คำแนะนำวิธีการอ่านโปสเตอร์แก่กลุ่มตัวอย่างแล้วกลุ่มตัวอย่างได้ศึกษาโปสเตอร์โภชนศึกษาด้วยตนเองโดยใช้เวลาอ่านประมาณ 10-15 นาที แล้วจึงทำการทดสอบความรู้เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูง พบว่า ค่าเฉลี่ยคะแนนความรู้เรื่องอาหารที่มีลูทีนและซีแซนทีนสูงของกลุ่มตัวอย่างภายหลังอ่านโปสเตอร์โภชนศึกษา( =14.10, S.D.=1.569) สูงกว่าคะแนนความรู้ของกลุ่มตัวอย่างก่อนอ่านโปสเตอร์โภชนศึกษา ( = 5.29, S.D.= 4.002) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ <.001 (t= 20.102, P-value = 0.000)
The Effect of NutritionEducation Poster on Lutein and Zeaxanthin-Rich Foods for Eye Health in Adults
and the Elderly
Age-related macular degeneration (AMD) is a condition affecting older people and involves the irreversible loss of vision.Studies shown that increased dietary intake of lutein/zeaxanthin is associated with a lower risk of AMD.This research was conducted in a quasi-experimental research aimed to study the development nutrition educationposter regardinglutein and zeaxanthin-rich foods for adults and the elderly for preventing age-related macular degeneration 1) compare knowledge regarding lutein and zeaxanthin-rich foodsin adults and the elderly before and after reading nutrition education poster. 2) study of adults and the elderly’s satisfaction with nutrition education poster regarding lutein and zeaxanthin-rich foods The sample group of this research composed of 103 adults and elderly whose aged 50 – 75 years, the sample group were voluntary participants who applied for this research during April – May 2018. The research instruments were 1) the nutrition education poster regarding lutein and zeaxanthin-rich foods2) the questionnaire for satisfaction in various aspects with nutrition education poster regarding lutein and zeaxanthin-rich foods and 3) the questionnaire for knowledge test regarding lutein and zeaxanthin-rich foods. The content and images for instruments have been corrected and verified validity by 3 experts, having Index of Item-Objective Congruence value of 1.00. The reliability of instrument was tested using Cronbach’s alpha coefficient (α = 0.947). The sample group’s data including personal information, satisfaction with nutrition education poster regarding lutein and zeaxanthin-rich foods were analyzed by mean, standard deviation. For the knowledge data regarding lutein and zeaxanthin-rich foods was analyzed by dependent paired t-test. The results demonstrated that a total of 83% of the participants were female and 17% were male, 64% of participants were under graduated and 12% of the participants reported on having a family member with AMD. The participants had an overall satisfaction score toward nutrition education poster regarding lutein and zeaxanthin-rich foods at extremely satisfied level ( =4.74, S.D.= 0.397). The top 3 highest satisfaction score were on the content that was practical in daily life, the illustration that help to easily understand content and the suitable and clear illustration that matched tothe content of lutein and zeaxanthin-rich foods. After researchers gave advice regardingthe reading instruction for the nutrition education poster to participants, participants were allowed to read the poster about 10-15 minutes, then participants access the knowledge test regarding lutein and zeaxanthin-rich foods, results revealed that the mean score for knowledge regarding lutein and zeaxanthin-rich foods of participants ( =14.10, S.D.=1.569) was significant higher than the mean score for knowledge before reading nutrition education poster ( =5.29, S.D.= 4.002) at<.001(t=20.102, P-value= 0.000).
References
2. ภฤศ หาญอุตสาหะ. (2549). ระบาดวิทยาของโรคจอประสาทตาเสื่อม. ใน แมนสิงห์ รัตนสุคนธ์
และ ดิเรก ผาติกุลศิลา (บรรณาธิการ), Age-related Macular Degeneration, หน้า 1-21. สงขลา: ชานเมืองการพิมพ์
3. มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย. (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2558. กรุงเทพฯ: บริษัทพริ้นเทอรี่ จำกัด.
4. วัฒนีย์ เย็นจิตร, ภฤศ หาญอุตสาหะ, โสภณ เอี่ยมศิริถาวร, อุดมศิริ ปานรัตน์, ผ่องพักตร์ ชูศรี และฉวีวรรณ เย็นจิตร. (2550). รายงานผลการสำรวจสภาวะตาบอด สายตาเลือนราง โรคตาที่เป็นปัญหาสาธารณสุข ครั้งที่ 4 ในประเทศไทยและประเมินสมรรถภาพของผู้พิการทางการมองเห็น พ.ศ. 2549-2550. วารสารจักษุสาธารณสุข. 21(1), 10-94.
5. วิชัย เอกพลากร, หทัยชนก พรรคเจริญ, กนิษฐา ไทยกล้า และวราภรณ์ เสถียรนพเก้า. (2557). รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที 5 พ.ศ. 2557. นนทบุรี: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
6. American Optometric Association. (2018, July 6). Lutein and Zeaxanthin - Eye-Friendly Nutrients. Retrieved July 6, 2018, from https://www.aoa.org/patients-and-public/caring-for-your-vision/nutrition/lutein-and-zeaxanthin.
7. Abdel-Aal, E.M., Akhtar, H., Zaheer, K. & Ali, R. (2013). Dietary sources of lutein and zeaxanthin carotenoids and their role in eye health. Nutrients. 5(4), 1169-1185.
8. Busaba Tharasena & Siriporn Lawan. (2012). Content of Beta-Carotene, Xanthophyll, Lutein and Zeaxanthin in Vegetable as Thai Side Dish. International Conference on Nutrition and Food Sciences (pp. 244-248). IPCBEE, IACSIT Press, Singapore.
9. Chittiporn Wichitthongchai & Suwalee Lowirakorn. (2013). Effect of Nutritional Education in Patients after Coronary Artery Bypass Graft Surgery at Queen Sirikit Heart Center of the Northeast, Faculty of Medicine, Khon Kaen University. Srinagarind Medical Journal. 28(2), 220-228.
10. Clark, K.L., Abusabha. R., Von, E. A. & Achterberg, C. (1999). Text and graphics: manipulating nutrition brochures to maximize recall. Health Education Research. 14(4), 555-64.
11. Higgins, M.M. & Barkley, M.C. (2003). Tailoring nutrition education intervention programs to meet needs and interests of older adults. Journal of Nutrition for the Elderly. 23(1), 59-79.
12. Higgins, M.M. & Barkley, M.C. (2004). Improving effectiveness of nutrition education resources for older adults. Journal of Nutrition for the Elderly. 23(3), 19-54.
13. Raweewan Rattanaruang, Wonnpha Prapaipanich, Poolsuk Janepanish Visudtibhan & Sookkruetai Lekhyananda. (2014). Effect of a Food Intake Focused on Protein Promoting Program in End-Stage Renal Disease Patients Undergoing Hemodialysis. Rama Nurse Journal. (20), 341-355.
14. Raman, R., Biswas, S., Gupta, A., Kulothungan, V. & Sharma, T. (2012). Association of macular pigment optical density with risk factors for wet age-related macular degeneration in the Indian population. Eye. 26(7), 950-957.
15. Rasmussen, H.M. & Johnson, E.J. (2013). Nutrients for the aging eye. Clinical Interventions in Aging. 8, 741-748.
16. Reynolds, R., Rosner, B. & Seddon, J.M. (2013). Dietary omega-3 fatty Acids, other fat Intake, genetic susceptibility and progression to incident geographic atrophy. Ophthalmology, 120(5), 1020-1028.
17. Sahyoun, N.R., Pratt, C.A., Anderson, A. (2004). Evaluation of nutrition education interventions for older adults: a proposed framework. Journal of The American Dietetic Association. 104(1), 58-69.
18. United States Department of Agriculture. (2018, July 6). USDA Food Composition Database. Retrieved July 6, 2018 from https://ndb.nal.usda.gov/ndb/.
19. Widomska J. & Subczynski, W.K. (2014). Why has nature chosen lutein and zeaxanthin to protect the retina?. J Clin Exp Ophthalmol. 5(1), 326-348.
20. Wu, J., Cho, E., Willett, W.C., Sastry, S.M. & Schaumberg, D.A. (2015). Intakes of lutein, zeaxanthin, and other carotenoids and age related macular degeneration during 2 decades of prospective follow-up. JAMA Ophthalmol. 133(12), 1415-1424.
21. Yanat Wauters, Roshinee Oupra & Prakaikaew Tanasuwan. (2016). Development of a Teaching Model for Prevention of Stroke among People at Risk in the Northern Thai Community. The Southern College Network Journal of Nursing and Public Health. 3(2), 100-116.