การวิเคราะห์อภิมานปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาล; A Meta-Analysis on Antecedent Variables of Nurses’ Quality of Working Life

Abstract

การวิจัยเชิงพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณลักษณะของงานวิจัยที่ศึกษาปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาล 2) ศึกษาปัจจัยและวิเคราะห์ค่าเฉลี่ยดัชนีมาตรฐาน 3) เปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยดัชนีมาตรฐานจำแนกตามตัวแปรปัจจัยและคุณลักษณะของงานวิจัย และ 4) อธิบายความแปรปรวนของค่าดัชนีมาตรฐานปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาลด้วยคุณลักษณะงานวิจัย ประชากรเป็นปริญญานิพนธ์ระดับบัณฑิตศึกษา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2530 จนถึงปี พ.ศ. 2557 จำนวน 44 เรื่องที่ศึกษาปัจจัยเชิงเหตุที่มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาล เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยผ่านการตรวจสอบคุณภาพความตรงตามเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 5 คน โดยใช้วิธีการของ Glass, et al1 ได้ค่าดัชนี มาตรฐานจำนวน 213 ค่า และวิเคราะห์หาความแตกต่างของค่าเฉลี่ยดัชนีมาตรฐานโดยใช้ t - test, One - way ANOVA และ Hierarchical stepwise regression analysis  ผลการวิจัยพบว่า 1) คุณลักษณะทั่วไปของงานวิจัย ประกอบด้วย 3 ด้าน ได้แก่ ด้านลักษณะทั่วไป ด้านเนื้อหาสาระงานวิจัย และด้านวิธีวิทยาการวิจัย 2) ปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาล ประกอบด้วย 5 ด้าน ได้แก่ ปัจจัยด้านการจัดการ ( = .57) ด้านองค์การ ( = .55) ด้านงาน ( = .38) ด้านคุณลักษณะภายในบุคคล ( = .36) และด้านภูมิหลัง ของบุคคล ( = .07) ตามลำดับ 3) ตัวแปรปีที่พิมพ์เผยแพร่ คุณภาพงานวิจัย ค่าความเที่ยงของเครื่องมือวัดตัวแปรปัจจัยเชิงเหตุและขนาดของกลุ่มตัวอย่าง ส่งผลให้เกิดความแตกต่างและความแปรปรวนของค่าดัชนีมาตรฐานของกลุ่มปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 และ 4) ปัจจัยที่มีผลต่อความแปรปรวนของค่าดัชนีมาตรฐานได้แก่ ปัจจัยเชิงเหตุด้านการบริหารจัดการ บรรยากาศองค์กร ลักษณะงาน การมีส่วนร่วมในงานความยึดมั่นผูกพันต่อองค์การ วัฒนธรรมองค์การ เจตคติต่อวิชาชีพพยาบาล สัมพันธภาพของบุคลากร ความพึงพอใจในงานปัจจัยจูงใจ ค่านิยมในงาน ความสามารถเชิงวิชาชีพ ภาวะผู้นำของหัวหน้าหอผู้ป่วย การสนับสนุนขององค์การ การเพิ่มคุณค่าในงาน ความเครียดในงาน ความเหนื่อยหน่ายในงาน และขนาดกลุ่มตัวอย่าง สามารถร่วมกันทำนายค่าดัชนีมาตรฐานปัจจัยเชิงเหตุของคุณภาพชีวิตการทำงานของพยาบาลได้ร้อยละ 64.6

The purposes of this meta-analysis study were to 1) describe research characteristics of antecedent variables of nurses’ quality of working life 2) identify the factor that influence antecedent variables of nurses’ quality of working life 3) compare mean of correlation coefficients across antecedent variables and research characteristics; and 4) analyze predictors of correlation coefficients by research characteristics variables. The 44 Thai researches studied during 1987 - 2014 were recruited. Study moderators including general, substantive, methodological characteristics and research quality were collected. There were 213 correlation coefficients analyzed by using meta-analysis method of Glass, et al.1 Statistics used in this study were t-test, ANOVA and Hierarchical stepwise regression analysis. The major finding were as follows : 1) The research characteristics consisted of 3 components including general, substantive and methodological characteristics. 2) The antecedent variables were 5 factors including management factor ( = .57), organizational factor ( = .55), working factor ( = .38), personal trait factor ( = .36) and personal background factor ( = .07) respectively. 3) Publication year, research quality, reliabilities of research instrument and sample size were statistically and significantly affected on the mean of correlation coefficients of antecedent variables of nurses’ quality of working life, at .05 level. 4) The predictors of correlation coefficients of antecedent variables were management, organizational climate, job description, participation, organizational commitment, organizational culture, attitude toward nursing profession, relationship, job satisfaction, motivation, work values, professional competency, leadership of head nurses, organizational support, job enrichment, job stress, burn out and sample size predicted research. They were accounted for 64.6% of variance.