ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคอ้วนในกลุ่มวัยผู้ใหญ่เขตเทศบาลตำบลบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ The Factors Asociated to the prevalence of Obesity in Adults in Bang Sao Thong Municipality, Samuth Prakan Province

Abstract

การวิจัยเชิงพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคอ้วนในกลุ่มวัยผู้ใหญ่ ภายใต้ทฤษฎีการพยาบาลของคิง กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ที่มีอายุ 20 - 59 ปีอาศัยในเขตเทศบาลตำบลบางเสาธง อำเภอบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการจำนวน 391 คน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคอ้วน ตรวจสอบความตรงตามเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน หาค่าความเชื่อมั่นของเครื่องมือมีค่าสัมประสิทธิ์อัลฟ่าครอนบาคได้เท่ากับ 0.89 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบไคสแควร์ ผลการศึกษาพบความชุกโรคอ้วนร้อยละ 57.54 ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 76.44) อายุ 50 - 59 ปี (ร้อยละ 32.44)มีบิดา/มารดาอ้วน (ร้อยละ 44.44) ทำงานนั่งโต๊ะทั้งวัน (ร้อยละ 67.11) นิยมเครื่องดื่มมีน้ำตาล (ร้อยละ 22.22) เกินครึ่งไม่ออกกำลังกาย (ร้อยละ 53.96) รับรู้เรื่องโรคอ้วนในระดับมาก ส่วนใหญ่ใช้เครื่องทุ่นแรง (ร้อยละ 96.89) พักอาศัยอยู่บนชั้นที่ 2 ขึ้นไป(ร้อยละ 58.22) ครอบครัว ผู้ร่วมงาน บุคลากรสุขภาพและชุมชนมีบทบาทช่วยควบคุมน้ำหนักระดับน้อย ขณะที่สถานที่ทำงานมีบทบาทในระดับน้อยที่สุด ผลการทดสอบด้วยสถิติไคสแควร ์พบว่าปัจจัยในระบบบุคคลที่มีผลต่อการเกิดโรคอ้วนประกอบด้วยระดับการศึกษา (p = .048) โรคประจำตัว (p = <.001) การรับรู้ภาพลักษณ์หรือรูปร่างตนเอง (p = <.001) พฤติกรรมการรับประทานอาหาร (p = <.001) และกรรมพันธุ์ (p = <.001) ส่วนปัจจัยในระบบสังคมประกอบด้วยลักษณะที่พักอาศัย (p = .035) และบทบาทบุคลากรสุขภาพ (p = .037) การศึกษามีข้อเสนอแนะว่าควรนำปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคอ้วนอย่างมีนัยสำคัญมาออกแบบกิจกรรมการพยาบาล สร้างนวัตกรรมหรือแนวปฏิบัติหรือวิธีการเยี่ยมบ้านที่เน้นให้ผู้เป็นโรคอ้วน ครอบครัวและชุมชนมีส่วนร่วม ผลักดันการดำเนินกิจกรรมการจัดการโรคอ้วนในชุมชนอย่างจริงจัง แลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อสะท้อนและค้นหาประสบการณ์การจัดการโรคอ้วนที่ดีและจัดทำโครงการนำร่องที่เป็นความร่วมมือระหว่างหน่วยงานสุขภาพ โรงพยาบาลและองค์กรในชุมชน

This survey research aimed to study the factors relating to the onset of obesity in adults in Tambon Bang Sao Thong Municipality based on the King’s nursing theory. The study sample consisted of 391 adults, aged between 20 and 59 years old. The questionnaire was employed which consisted of personal characteristic and factors relating to obesity. The content validity was tested by 3 expertise and cronbach’s alpha coefficient was 0.89. Data were analyzed by using descriptive statistics and Chi-square. The study was found that the onset of obesity was 57.54%. Most of them were female (76.44%), age between 50-59 years (32.44%), the parent were obese (44.44%), sedentary life style (67.11%), like soft-drink
with sugar (22.22%), non-exercise (53.96%), percept about obesity in high level, use convenience instrument (96.89%), live on or more than the second floor (58.22). Their family, co-worker, health personnel and personnel in community involved the obesities to control their weight in low level, while the workplace involved the obesities to control their weight in the lowest level. The factors which statistically affected to the onset of obesity were as follows: First, as for personal factors, education, had underlying disease, whose siblings or parents were obesity, eating behavior, and heredity. Second, in terms of social system factors, it was discovered that the subjects who lived on the ground floor were also twice more likely to have obesity than those who lived on the second floor or higher and public health personnel role were associated with onset of obesity with significance. The recommendations were health personnel should employed the significant factors to design nursing activities, create health innovation or guideline or home visit which strongly participate between the obese person, families, and community. Also, the sharing well experiences related to obese management and pilot project which coordinate among health organizations in many levels should be processed.