ปัจจัยเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุ : มุมมองของผู้สูงอายุที่หายทุเลา และไม่กลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้า และญาติ
คำสำคัญ:
การรับรู้ความสามารถตนเองในการรับมือกับอาการซึมเศร้า, เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเครียด, การแสดงอารมณ์ของสมาชิกในครอบครัว, ปัจจัยสนับสนุนและอุปสรรค, พฤติกรรมป้องกันการกลับเป็นซ้ำ, โรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาทำความเข้าใจปัจจัยเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุ ได้แก่ การรับรู้ความสามารถตนเองในการรับมือกับอาการซึมเศร้า เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเครียด การแสดงอารมณ์ของสมาชิกในครอบครัว และปัจจัยอื่นที่สนับสนุนและปัญหา/อุปสรรค โดยวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพแบบเฉพาะกรณี เนื่องจากเลือกผู้ที่ทำการศึกษาเป็นตัวแทนของกรณี ผู้เข้าร่วมวิจัยคัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ เป็นผู้สูงอายุที่หายทุเลาและไม่กลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้า จำนวน 6 คน และญาติ จำนวน 6 คน รวมจำนวน 12 คน ใช้แบบสัมภาษณ์เชิงลึก บันทึกขณะการสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า จากมุมมองของผู้สูงอายุที่หายทุเลา และไม่กลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้าและญาติ พบว่า ปัจจัยเงื่อนไขที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมการป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้า ในผู้สูงอายุ แบ่ง 2 ส่วน ประกอบด้วย 1) ปัจจัยทางจิตสังคม 3 ปัจจัยหลัก ได้แก่ การรับรู้ความสามารถตนเองในการรับมือกับอาการซึมเศร้า เหตุการณ์ที่ทำให้เกิดความเครียด และการแสดงอารมณ์ของสมาชิกในครอบครัว 2) ปัจจัยอื่นที่สนับสนุนและปัญหาอุปสรรค ได้แก่ ด้านอารมณ์จิตใจ ได้รับกำลังใจ ด้านความรู้ ข้อมูลข่าวสาร ด้านเศรษฐกิจ ผลการวิจัยนี้เป็นองค์ความรู้ในการพัฒนาเครื่องมือและโปรแกรมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคซึมเศร้าในผู้สูงอายุต่อไป
Downloads
เอกสารอ้างอิง
American Psychiatric Association (APA). Clinical Practice Guideline for the Treatment of Depression A cross Three Age Cohorts; 2019: 1-85.
Prasrimahabhodi Psychiatric Hospital, Department of Mental Health, Depressive Disorder Research and Information Center. Report of depression surveillance system; 2019. (in Thai).
Kongsuk T, Arunpongpaisal S, & Janthong S, Prukkanone B, Sukhawaha S, Leejongpermpoon J. Criterion-Related Validity of the 9 Questions Depression Rating Scale revised for Thai Central Dialect. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 2018; 63(4): 321-34. (in Thai).
Arunpongpaisal S, & Wasikananon S. Textbook of depressive disorder. Khonkaen: Klang Nanawittaya Printing; 2015. (in Thai).
Canadian Mental Health Association (CMHA). Preventing Relapse of Depression, Developing an Early Warning System and Action Plan, Effective Self-Management of Mental Disorders. CMHA BC Division; 2021.
Advancing Integrated Mental Health Solutions (AIMS). Relapse Prevention Plan (Depression). The University of Washington’s AIMS Center; 2021.
Kongsuk T, Pimtra S, Sukhawaha S, Patipatpakdee H, & Leejongpermpoon J. Report on the results of depression surveillance system in 2018. Ubon Ratchathani: Siritham Offset Printing; 2018. (in Thai).
American Psychiatric Association (APA). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington DC: American Psychiatric Association; 2013.
Frank E, Prien RF, & Jarrett RB. Conceptualization and rationale for consensus definitions of terms in major depressive disorder. Remission, recovery, relapse, and recurrence. Arch Gen Psychiatry.1991; 48(9): 851-5.
Yoelao D, Thammapitak P, & Prasertsin U. Causes and Effects of Depression and Anxiety Disorders among the Elderly in Thailand. International Journal of Behavioral Science. 2016; 11(2): 51-62. (in Thai).
Jinnge P. Concept and Therapy of Behavior modification. 6th ed. Behavioral Science Research Institute, Srinakharinwirot University, Bangkok; 2021. (in Thai).
Mahakittikun K, Thapinta D, Sethabouppha H, & Kittirattanapaiboon P. Predicting Factors of Relapse among Persons with a Major Depressive Disorder. The Pacific Rim International Journal of Nursing Research. 2013; 17(1): 68-82. (in Thai).
Gentles S.J, Charles C, Ploeg J, & McKibbon K. Sampling in qualitative research: Insights from An overview of the methods literature. The Qualitative Report. 2015; 20(11): 1772-89.
Miles MB, & Huberman AM. Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Newbury Park, CA: sage; 1994.
Bandura A. Reflection on self-efficacy. Advances in Behavior Research and Therapy. Oxford: Pergramon Press. 1978
Sirited P, & Thammaseeha N. Self-Efficacy Theory and Self-Healthcare Behavior of the Elderly. Journal of The Royal Thai Army Nurses. 2019; 20(2): 58-65. (in Thai).
Butzlaff RL, & Hooley JM. Expressed emotion and psychiatric relapse: A meta-analysis. Arch Gen Psychiatry. 1998.
Addington J, Mc C, & Addington D. Three years outcome of family work in early Psychosis program. Schizophrenia Research. 2005; 79(1): 107-16.
Choompubut P, Leejongpermpoon J, Saimain H, Supit A, Putpim S, Sangrung S, Ditaung H, Kaewkul P, Phanthong S, Poompo W, & Deephet S. The self-management programs for remission and relapse prevention in major depressive disorder patients. Journal of Health Science Boromarajonani College of Nursing Sunpasitthiprasong.2022; 6(2):30-48. (in Thai).
Sim K, Wai KL, Jordan S, Min YS, & Ross JB. Prevention of Relapse and Recurrence in Adults with Major Depressive Disorder: Systematic Review and Meta-Analyses of Controlled Trials. International Journal of Neuropsychopharmacology. 2015; 19 (2):1–13.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 วารสารพยาบาลทหารบก
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความหรือข้อคิดเห็นใดใดที่ปรากฏในวารสารพยาบาลทหารบกเป็นวรรณกรรมของผู้เขียน ซึ่งบรรณาธิการหรือสมาคมพยาบาลทหารบก ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารพยาบาลทหารบก
The ideas and opinions expressed in the Journal of The Royal Thai Army Nurses are those of the authors and not necessarily those
of the editor or Royal Thai Army Nurses Association.
