ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านการใช้ยาของผู้ปกครองเด็ก 0-5 ปี อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านการใช้ยา, การใช้ยาสมเหตุผล, ผู้ปกครองเด็ก 0-5 ปีบทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ด้านการใช้ยาและเพื่อหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านการใช้ยาของผู้ปกครองเด็กอายุ 0-5 ปี อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ปกครองเด็กอายุ 0-5 ปี จำนวน 327 คน สุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มแบบ แบ่งชั้นภูมิตามตำบลในเขตอำเภอศรีสงคราม เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2568 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและสถิติไคสแควร์เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่สัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านการใช้ยา โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านการใช้ยาอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 52.0 รองลงมา คือ ระดับสูง ร้อยละ 35.2 และระดับต่ำ ร้อยละ 12.8 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านการใช้ยาของผู้ปกครองเด็กอายุ 0-5 ปี ได้แก่ เพศ ระดับการศึกษา รายได้ สถานบริการที่ไปรับบริการ ประสบการณ์การดูแลเด็กป่วย ทักษะการใช้เทคโนโลยีเพื่อการสืบค้นข้อมูล ระดับความกังวลในการดูแลเด็กป่วย การยอมรับวิถีปฏิบัติ เมื่อเด็กป่วยของชุมชน และการรับรู้ข้อมูลตามคำแนะนำของบุคลากรทางการแพทย์จากผลการวิจัยนี้ หน่วยงานด้านสาธารณสุขสามารถนำไปออกแบบแนวทางการส่งเสริมความรอบรู้ด้านการใช้ยาในผู้ปกครองเด็ก โดยคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ ทั้งปัจจัยส่วนบุคคลปัจจัยจากชุมชนและปัจจัยจากหน่วยบริการที่ส่งผลต่อความรอบรู้ด้านการ ใช้ยาตลอดจนการส่งเสริมให้ผู้ปกครองใช้เทคโนโลยีในการค้นหาข้อมูลและการได้รับข้อมูลจากบุคลากรทางการแพทย์ตามความต้องการได้
เอกสารอ้างอิง
Arjmak, T. (2024). Health literacy of caregivers of children receiving treatment for respiratory diseases. Journal of Health Promotion and Environmental Health, 14, 261-270. (In Thai)
Bloom, B. S. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning. New York: McGraw-Hill Book Company.
Champlin, S., Mackert, M., Glowacki, E. M. & Donovan, E. (2017). Toward a Better Understanding of Patient Health Literacy: A Focus on the Skills Patients Need to Find Health Information. Qualitative health research, 27(8), 1160-1176.
Centers for Disease Control and Prevention. (2019). Antibiotic resistance threats in the United States, 2019. U.S. Department of Health and Human Services. Retrieved March 28, 2025, from https://www.cdc.gov/antimicrobial-resistance/media/pdfs/2019-ar-threats-report-508.pdf
Center for Health Care Strategies. (2013, October; updated March 2024). Health literacy and the role of culture. Retrieved June 23, 2025, from https://www.chcs.org/media/Health_Literacy_Role_of_Culture.pdf
Center for Drug System Surveillance and Development. (2020). Yavipak: News bulletin of the drug information center, 11 (45, June-August). Faculty of Pharmaceutical Sciences, Chulalongkorn University. from https://www.thaidrugwatch.org/download/series/series45.pdf (in Thai)
Faculty of Medicine, Ramathibodi Hospital. (2020, January 13). Common diseases in children include upper respiratory tract infections and diarrhea. Faculty of Medicine, Ramathibodi Hospital, Retrieved March 28, 2025, from https://www.rama.mahidol.ac.th/th/knowledge_awareness_health/13jan2020-1423 (in Thai)
Ketrain, P. (2020). Health literacy in early child rearing among primary caregivers: A case study of four districts. Thailand Journal of Health Promotion and Environmental Health, 46(1), 45-57.
Kwannate, C., & Tachasuksri, T. (2019). Factors influencing parents’ behavior regarding antibiotic use for school-aged children. The Journal of Faculty of Nursing, Burapha University, 27(4), 77-88. (in Thai)
Lewandowska, A., Lewandowski, T., Bartosiewicz, A., Papp, K., Zrubcová, D., Šupínová, M., Stryjkowska-Góra, A., Laskowska, B., Joniec, G., & Apay, S. E. (2024). Prevalence of anxiety and depression among parents of children with cancer—A preliminary study. Children, 11, 1227, https://doi.org/10.3390/children11101227
Nakhon Phanom Provincial Public Health Office. (2023). Mid-year population data of 2023, Si Songkhram District. Geographic Information System Health Data, Nakhon Phanom Province, Retrieved March 28, 2025 from https://npm.moph.go.th/giscenter/pop.php (In Thai)
Ponyon, N. (2023). Health literacy among village health volunteers. Journal of Research and Development Health System, 16(3), 333-347, from https://he02.tci-thaijo.org/index.php/RDHSJ/article/view/264271. (in Thai)
Phakaew, P., Kaladee, K., & Chankong, W. (2025). Factors related to rational drug use literacy of personnel in the office of the court of justice. Srinagarind Medical Journal, 40(1), 59-69. (in Thai)
Rungrueang, K., Chaimay, B., & Woradet, S. (2023). Factors associated with oral health care behaviors of preschool children’s parents in child development centers, Phawong Sub-district, Muang District, Songkhla Province. Journal of Public Health Science, 5(2), 59-70. (in Thai)
Shahin, W., Kennedy, G. A., & Stupans, I. (2019). The impact of personal and cultural beliefs on medication adherence of patients with chronic illnesses: A systematic review. Patient Preference and Adherence, 13, 1019-1035.
Si Songkhram District Primary Health Care Unit, Nakhon Phanom Province. (2023). Report on the operations of the Si Songkhram District Primary Health Care Unit for the fiscal year 2023. Nakhon Phanom Province. (in Thai)
Sorensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12(1), 1-1.
Suwanwaiphatthana, W., Muangmaithong, R., Kaokokgreod, R., Seanpima, L., & Pachernjai, S. (2016). Challenging: The role of the nurse in the prevention of recurrent pneumonia in children. The Journal of Boromarajonani College of Nursing, Nakhonratchasima, 22(1), 121-130. (in Thai)
Uakarn, C., Chaokromthong, K., & Sintao, N. (2021). Sample size estimation using Yamane and Cochran, Krejcie and Morgan, and Green formulas, and Cohen statistical power analysis by G*Power with comparisons. APHEIT International Journal, 10(2), 76-88.
World Health Organization. (2023). The selection and use of essential medicines 2023: Executive summary of the report of the 24th WHO Expert Committee on Selection and Use of Essential Medicines. World Health Organization. Retrieved March 28, 2025, from https://www.who.int/publications/i/item/WHO-MHP-HPS-EML-2023.01
Wicha, T., Chailangka, W., Somboon, L., Kaewkajorn, S. & Aryuyuen, B. (2023). Health literacy and care behaviors in preventing respiratory infection diseases among parents of preschool children in child development centers. Nursing Journal CMU, 50(2), 195-206. (in Thai)
Yalman, F., Yıldız, M. S. & Vural, N. (2022). The effect of health literacy on rational drug use behavior. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(2), 475-487.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารวิจัยสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องบทความในวารสารวิชาการและวิจัยเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยนเรศวร และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ ความรับผิดชอบเกี่ยวกับบทความแต่ละเรื่องผู้เขียนจะรับผิดชอบของตนเองแต่ละท่าน
