ความชุก ความรุนแรงและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดฟันตกกระ ของนักเรียนชั้นประถมศึกษา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

รังสิมันต์ุ ฝากมิตร; วราภรณ์ บุญเชียง; อารีรัตน์ นิรันต์สิทธิรัชต์

ผู้แต่ง

รังสิมันต์ุ ฝากมิตร นักศึกษา หลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
วราภรณ์ บุญเชียง รองศาสตราจารย์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
อารีรัตน์ นิรันต์สิทธิรัชต์ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

ความชุก, ความรุนแรง, ฟันตกกระ, นักเรียน

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ความชุก ความรุนแรงและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดฟันตกกระของนักเรียนในอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ทำการศึกษาในกลุ่มตัวอย่างนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4-6 ทั้งหมดจำนวน 563 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบบันทึกการตรวจฟันและแบบสอบถามสำหรับผู้ปกครอง วิเคราะห์ข้อมูลด้วย ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์การถดถอยลอจิสติคอย่างง่าย
ผลการศึกษา พบว่า ความชุกของฟันตกกระร้อยละ 39.6 ระดับความรุนแรงของฟันตกกระตามดัชนีของดีน (Dean's Index) ที่พบมากที่สุด ได้แก่ ระดับน้อยมาก (Very mild) ร้อยละ 38.1 เมื่อเทียบกับกลุ่มตรวจพบฟันตกกระทั้งหมด ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดฟันตกกระ ได้แก่ 1) การใช้น้ำห้วยหรือแม่น้ำ (OR = 2.04, 95% CI = 1.26-3.29, p-value = 0.004) 2) การใช้น้ำประปา (OR = 2.32, 95% CI = 1.55-3.47, p-value < 0.001) 3) การได้รับฟลูออไรด์เสริมจากการทาหรือเคลือบฟลูออไรด์ (OR = 1.59, 95% CI = 1.06-2.39, p-value = 0.024) และ 4) การใช้ปริมาณฟลูออไรด์ขนาดเท่าความยาวของแปรงสีฟัน เมื่อเทียบกับแบบแตะขนแปรงพอเปียก (OR = 2.99, 95% CI = 1.13-7.95, p-value = 0.028)

References

Alvarez, J. A., Rezende, K. M., Marocho, S. M., Alves, F. B., Celiberti, P., & Ciamponi, A. L. (2009). Dental fluorosis: exposure, prevention and management. Medicina oral, patologia oraly cirugia bucal, 14(2), E103-E107.

Bureau of Dental Health. (2008). The 6th National Oral Health Survey (2006-2007). Nonthaburi: Bureau of Dental Health, Department of Health. (in Thai)

Bureau of Dental Health. (2012). The 7th National Oral Health Survey (2012). Nonthaburi: Bureau of Dental Health, Department of Health. (in Thai)

Bureau of Dental Health. (2018). The 8th National Oral Health Survey (2017). Nonthaburi: Bureau of Dental Health, Department of Health. (in Thai)

Chumnanprai, S. (2020). Complete reserch report of Fluoride Monitoring in drinking water in Northern Thailand. Chiang Mai: Intercountry Centre for Oral Health, Department of Health. (in Thai)

Denbesten, P. K., & Thariani, H. (1992). Biological mechanisms of fluorosis and level and timing of systemic exposure to fluoride with respect to fluorosis. Journal of dental research, 71(5), 1238-1243.

Fejerskov, O., Manji, F., & Baelum, V. (1990). The nature and mechanisms of dental fluorosis in man. Journal of dental research, 69 Spec No, 692-721.

Leverett, D. (1986). Prevalence of dental fluorosis in fluoridated and nonfluoridated communities a preliminary investigation. Journal of public health dentistry, 46(4), 184-187.

Mascarenhas, A. K. (2000). Risk factors for dental fluorosis: a review of the recent literature. Pediatric dentistry, 22(4), 269-277.

McGrady, M. G., Ellwood, R. P., Srisilapanan, P., Korwanich, N., Worthington, H. V., & Pretty, I. A. (2012). Dental fluorosis in populations from Chiang Mai, Thailand with different fluoride exposures-paper 1: assessing fluorosis risk, predictors of fluorosis and the potential role of food preparation. BMC oral health, 12, 16.

Mongkolnchaiarunya, S., & Rityu, A. (2005). Guidelines to manage high fluoride in drinking water to prevent dental fluorosis. Retrieved September 4, 2023, from https://dental.anamai.moph.go.th/th/fluoride-lab/downloadid=76856&mid=31305&mkey=m_document&lang=th&did=24808.

Mueankan, S. (2010). Dental fluorosis and behavior towards restraining from high Fluoride in drinking water among people in Ban San Kayom, Ma Kua Chae Subdistrict, Mueang District, Lamphun Province. Thesis of Master of Public Health, Chiang Mai University, Chiang Mai. (in Thai)

Nakornchai, S., Hopattaraput, P., & Vichayanrat, T. (2016). Prevalence, Severity and Factors Associated with Dental Fluorosis among Children aged 8-10 years in Bangkok, Thailand. The Southeast Asian journal of tropical medicine and public health, 47(5), 1105-1111.

Osiriphan, N. (2000). Perception of Dental Fluorosis among people Residing in Tambon Doi Tao Changwat Chiang Mai. Thesis of Master of Public Health, Chiang Mai University, Chiang Mai. (in Thai)

Sriwongchai, K. (2010). Effective Delivery of Topical Fluoride Gel as an Alternative to Tray Application. Thesis of Master of Science (Dentistry), Chulalongkorn University, Bangkok. (in Thai)

Sutthisai, P. (2021). Management to enhance the efficiency of learning and cultural tourism centers of Bokluea in Ban Boluang community, Bokluea Tai Sub District, Bokluea District, Nan Province. Thesis of Master of Arts (Art and Culture Management), Chiang Mai University, Chiang Mai. (in Thai)

The Dental Association of Thailand. (2023). Guideline on Use of Fluoride in Dentistry. Journal of The Dental Association of Thailand. 73(2), 92-103. (in Thai)

Upagan, K., & Mala, T. (2009). Factors Related to Dental Fluorosis in School Aged Children and Water Consumption Behavior. In the Dental Fluorosis Children Family of Tambon Saparn Mai Kaen, Chana District, Songkhla Province. Journal of Preventive Medicine Association of Thailand, 7(2), 160-167. (in Thai)

World Health Organization. (2020). Water Sanitation and Health: Water-related diseases- Fluorosis. Retrieved April 4, 2021, from https://www.who.int/teams/environment-climatechange-and-health/water-sanitation-andhealth/chemical-hazards-in-drinking-water/fluoride